1. Hou de projectbundel kort en krachtig. Extra informatie voor de leerlingen om de lessen te versterken kan je online aanbieden.
2. Koppel stappenplannen los van de projectbundel.
3. Koppel evaluaties los van de projectbundel.
4. Pas het niveau van je bundel aan op A- of B-stroom.
5. Hou rekening met taalbeleid.
6. Hanteer steeds dezelfde lay-out voor 1ste en 2de jaar.
7. Hou overzicht en structuur in elke bundel!

Som de lesdoelen op aan het begin van elk project. Dit doe je ten gunste van elke leerling:

• de verwachtingen van de les zijn steeds helder,
• de leerlingen ontwikkelen een kwaliteitsbesef,
• versterkt het eigenaarschap van de leerling,
• geeft structuur aan het leerproces,
• ... lessen met effect.

LPD 12: De leerlingen doorlopen een technisch proces om een technisch systeem te realiseren vanuit een behoefte en criteria.

• Behoefte en probleemstelling
• Ontwerpen, mogelijke oplossingen bedenken of onderzoeken
• Het maken 
• Ingebruikname of testen
• Evaluatie of bijsturen

Er is geen verplichting om elke bundel op te stellen aan de hand van het volledige technisch proces. Afhankelijk van het doel van je project kan je eventueel starten met een ander deel van het proces. Zorg dat de stap zichtbaar is in de bundel als je niet het hele proces doorloopt in een project.

Maak je met hen een realisatie dan is het belangrijk dat ze zich bewust zijn dat ze in de fase 'maken' zitten en dat tussentijds evaluatie en bijsturen nog aan bod zullen komen.

Het leerplan geeft de STEM-doelen weer. Hoe verwerk je deze doelen in een projectbundel?

LPD1: De leerlingen werken op een veilige en duurzame manier met materialen, stoffen, organismen en technische systemen. Toelichting bij LPD 1

LPD5: De leerlingen gebruiken met de nodige nauwkeurigheid meetinstrumenten en hulpmiddelen.

• Veiligheid, nauwkeurig werken laat je aan bod komen in de stappenplannen en/of bij gebruik van gereedschappen/ middelen bij onderzoeksopdrachten.
  
  
• Kan in een projectbundel worden opgenomen als er voor het eerst met een toestel, gereedschap, materiaal, grondstof wordt gewerkt.
  
  
• Gaat het om eerder gebruikte toestellen, gereedschappen, materialen, … kan je verwijzen naar de kennis die ze hierrond eerder hebben opgedaan en hoef je dit niet helemaal opnieuw op te nemen in elke projectbundel.
  
  
• Je kan ook een extra bundel (of bestaande uitgave van een uitgeverij) voorzien die steeds aanwezig is in het lokaal. Daarin kan je leerlingen laten opzoeken hoe ze te werk moeten gaan, dit als je vaststelt dat ze fouten maken. Enkele exemplaren per lokaal zijn hier voldoende.
  
  
• Daarnaast kan je bijvoorbeeld a.d.h.v. een QR-code bij elk machine/toestel/ kistje met gereedschappen doorverwijzen naar instructiefilmpjes die leerlingen (al of niet vooraf) bekijken of herbekijken.

LPD 2: De leerlingen voeren onderzoek uit a.d.h.v. een wetenschappelijke methode om kennis te ontwikkelen en vragen te beantwoorden. Toelichting bij LPD 2

• Nadat je hebt afgesproken welke onderzoeksmethode je zal gebruiken binnen de vakken waarin dit LPD ook aan bod komen (NW en wisk) kan je deze verwerken in de bundel.
  
  
• Schrijf de onderzoekjes zo uit dat leerlingen zelfstandig (meestal in groepjes van 2/3/4) aan de slag kunnen. Gebruik duidelijke instructietaal.
  
  
• De onderzoeksvraag kan door leerlingen worden geformuleerd maar kan je die ook zelf meegeven: Het samen met de leerlingen een onderzoeksvraag formuleren zorgt ervoor dat de vraag voor iedereen duidelijk en verstaanbaar is. Tijdens de bespreking worden accenten van de onderzoeksvraag scherp gesteld. (mogelijke methode wordt hiervoor nog gepubliceerd).
  
  
• Hypothese kan al eens aan bod komen maar hoeft niet bij elk onderzoek!
  
  
• Delen van een onderzoek kunnen ook aan bod komen bij demonstratie-experimenten waarbij leerlingen aan de hand van onderwijsleergesprek kennis opdoen.
  
  
• Bij elk onderzoek, op eender welke manier je deze aanpakt is het uiteraard belangrijk dat leerlingen: het onderzoek degelijk uitvoeren, kennis opdoen, inzicht verwerven, … maak dit zichtbaar in de projectbundel. Een voorbeeld hiervan volgt nog in de komende weken.
  
  
• Link de onderzoeken aan een doel; als je leerlingen een realisatie mogen ontwerpen, maken, en ze hebben kennis nodig om na te gaan met welke grondstoffen ze het best kunnen werken of welke technieken best van toepassing zijn, dan kan je hieraan een onderzoek koppelen. Criteria voor het ontwerp zijn hierbij dan wel belangrijk.

LPD3: De leerlingen ontwerpen een oplossing voor een probleem door wetenschappen, technologie of wiskunde geïntegreerd aan te wenden. Toelichting bij LPD 3

• Ontwikkel je een projectbundel waarbij ontwerpen aan bod komt, zorg dat je aandacht hebt voor het ontwerp, de criteria van het ontwerp, de materialen, ….
  
  
• Eventueel andere LPD zoals beschreven in dit document kunnen opgenomen worden in dit onderdeel.
  
  
• De toelichting omschrijft hoe je dit kan aanpakken, eens je dit hebt gelezen zal duidelijk worden hoe het te verwerken in een projectbundel.
  
  
• Je kan hier LPD 12 aan koppelen. Maak je meer dan één keer in twee jaar een realisatie ben je niet verplicht steeds met technisch proces te werken. Het mag maar moet niet!

LPD4: De leerlingen illustreren de wisselwerking tussen wetenschappen, technologie, wiskunde en de maatschappij aan de hand van maatschappelijke uitdagingen. Toelichting bij LPD 4.

• Neem zoveel als mogelijk in elke projectbundel op dat wetenschappen, technologie en wiskunde niet los te koppelen zijn van elkaar.
  
  
• Wijs leerlingen er op dat in onze maatschappij deze in veel gevallen samen aan bod komen, samen werken om een doel te bereiken, te innoveren, …
  
  
• Laat het in de bundel ook duidelijk worden dat ook zij, bij onderzoek, ontwerp of andere steeds beroep doen op STEM of deels een letter eruit.
  
  
• Als het past binnen het onderwerp van je projectbundel kan je ook voorbeelden aanhalen uit de omgeving van je school, je dorp, stad, … of vanuit nieuwsberichten, …

LPD 6: De leerlingen gebruiken gepaste grootheden en eenheden in een correcte weergave.

• Geef in elke projectbundel voldoende aandacht aan het gebruik van grootheden en eenheden.
  
  
• Laat dit indien van toepassing gerust in elke bundel terugkomen.
  
  
• ! opgepast: hier maak je ook afspraken met de collega’s van NW, wiskunde maar ook met de collega’s van de basisoptie STEM wetenschappen en technieken.

LPD 7: de leerlingen analyseren eigenschappen van materialen en grondstoffen in functie van een probleemstelling.

LPD9: de leerlingen analyseren principes van de bouw en werking van een energiesysteem.

LPD 10: de leerlingen analyseren principes van de bouw en werking van een informatiewerkend systeem.

LPD 11: De leerlingen analyseren principes van de bouw en werking in minstens 1 van de volgende technische systemen: een constructiesysteem, een transportsysteem en een biotechnische systeem.

• Deze LPD kan je in de projectbundel combineren met LPD 2 maar kan je er ook van loskoppelen.
  
  
• Zorg hier ook voor een betrouwbaar onderzoek waarbij je goede instructies uitschrijft.
  
  
• Laat het onderdeel analyseren niet aan bod komen zonder doel. Leerlingen hebben er baad bij op voorhand te weten dat dit onderzoekje zin heeft, ze de kennis nodig hebben om nadien een opdracht beter te kunnen uitvoeren.
  
  
• Je kan dit LPD ook evalueren a.d.h.v. een evaluatiefiche (zie tips bij evalueren)

LPD 8: De leerlingen leggen het verband tussen constante snelheid, verplaatsing en tijdsduur.

• Vraag na bij de collega wiskunde hoe zij dit LPD aanbrengen in de lessen wiskunde.
  
  
• Je kan hiervoor met de leerlingen een wagentje maken; koppel er dan andere LPD aan.
  
  
• Aandacht voor grafieken na proefjes zijn hier zeker mogelijk.
  
  
• Bij het opstellen van een projectbundel voor dit LPD is er dus extra aandacht nodig voor de aanpak binnen wiskunde en NW!

Heb je nog vragen of ondersteuning nodig bij het opstellen van een bundel techniek? Neem contact op met jouw begeleider.

Er zal ook nog een gelijkaardig document worden gepubliceerd voor het techniek leerplan B-stroom.