Gezondheidstoezicht vormt samen met Gezondheidsbescherming het domein Gezondheid binnen Welzijn op het Werk.
Als werkgever ben je verplicht om de gezondheid van je werknemers te bewaken. Samen met de preventieadviseur-arbeidsarts analyseer je de risico’s die bij de verschillende functies in je organisatie horen. Het doel van het gezondheidstoezicht is immers om door preventie risico’s te voorkomen. Zo optimaliseer je de werkgelegenheid voor je werknemers, rekening houdend met hun specifieke functie en met hun gezondheidstoestand.
Op basis van de risicoanalyse per functie bepaal je voor welke personen er specifiek gezondheidstoezicht nodig is.
Als voor een bepaalde functie gezondheidstoezicht noodzakelijk is, zal de preventieadviseur-arbeidsarts de gezondheid van je werknemer beoordelen. Dat kan op verschillende momenten zoals bijvoorbeeld:
De preventieadviseur-arbeidsarts beslist na het onderzoek of je werknemer al dan niet medisch geschikt is voor de functie.
De wetgevende basis van het gezondheidstoezicht vind je terug in boek I van de codex over het welzijn op het werk onder titel 4 ‘Maatregelen in verband met het gezondheidstoezicht op de werknemers’.
Het gezondheidstoezicht is verplicht voor die functies in de wetgeving omschreven als ‘veiligheidsfuncties’, ‘functies met verhoogde waakzaamheid’ en ‘activiteiten met welbepaald risico’. Wat houden die verschillende functies en activiteiten in?
Een ‘veiligheidsfunctie’ is een functie waarbij je werknemer de veiligheid of gezondheid van collega’s of van werknemers van andere ondernemingen in gevaar kan brengen.
Een ‘functie met verhoogde waakzaamheid’ is een functie die van je werknemer een constante en voortdurende waakzaamheid vereist, bijvoorbeeld bij het continu toezicht houden op de werking van een installatie.
‘Activiteiten met welbepaalde risico’s’ is de verzamelterm voor alle activiteiten waarin je werknemer met één van de drie volgende risico’s te maken krijgt:
Beeldschermwerkers zijn niet automatisch aan het gezondheidstoezicht onderworpen. Alleen als uit een bevraging of analyse door de preventieadviseur-arbeidsarts blijkt dat de beeldschermwerker mogelijke gezondheidsproblemen riskeert, zal de preventieadviseur-arbeidsarts een medisch onderzoek adviseren.
De resultaten van de risicoanalyse bepalen of gezondheidstoezicht al dan niet nodig is voor een bepaalde werknemer. Als werkgever beslis je daar niet alleen over. De preventieadviseur-arbeidsarts neemt immers deel aan de risicoanalyse. Ook het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) geeft advies.
Als werkgever heb je de verantwoordelijkheid om de risicoanalyse regelmatig uit te voeren en bij te werken. Op basis van de resultaten van die analyse stel je een aantal lijsten op en hou je ze ook up-to-date:
Je mag als werkgever geen enkele wijziging aan de lijsten aanbrengen zonder het akkoord van de preventieadviseur-arbeidsarts en het advies van het Comité PBW. Je bewaart ze op papier of elektronisch bij de interne dienst en dat voor tenminste vijf jaar vanaf de datum waarop de lijsten werden opgesteld.
Als je als werkgever vaststelt dat de gezondheidstoestand van een bepaalde werknemer de beroepsrisico’s verbonden aan zijn werkpost vergroot, dan moet je verplicht de preventieadviseur-arbeidsarts hiervan op de hoogte brengen.
Als werkgever ben je verplicht om je werknemers die onderworpen zijn aan het gezondheidstoezicht op de hoogte te brengen van het doel en de aard van de medische onderzoeken, de inentingen en de tuberculinetests die zij moeten ondergaan. Tien dagen vóór het onderzoek deel je per aangetekende brief aan je werknemer of kandidaat-werknemer mee naar welke gegevens wordt gezocht, welk onderzoek wordt uitgevoerd en waarom dat gebeurt.
Als je werknemers weigeren om zich te onderwerpen aan de verplichte onderzoeken of inentingen, mag je ze als werkgever niet aan het werk stellen of houden. Meer informatie over de gevolgen van de weigering vind je verder terug. (link leggen naar “Gevolgen van het zich moedwillig niet begeven naar de preventieadviseur-arbeidsarts).
Als werkgever mag je geen andere tests of medische onderzoeken opleggen aan je (kandidaat-)werknemers dan diegene die de preventieadviseur-arbeidsarts mag uitvoeren en dat zowel voorafgaand als tijdens de tewerkstellingsperiode.
Op de volgende website van FOD WASO kun je meer informatie vinden over:
Artikel I.4-78 van de codex over het welzijn op het werk bepaalt dat zowel de werkgever als de werknemer constructief moeten meewerken aan het re-integratietraject. Dat betekent concreet dat de werknemer de afspraken met de preventieadviseur-arbeidsarts nakomt zodat die zijn re-integratie kan beoordelen. Als dat niet kan, moet hij een duidelijke reden opgeven. Voor meer informatie verwijzen we je graag naar het aparte thema re-integratie en naar de website van de Vlaamse Overheid.
