"Mijn eerste leerling met diabetes type 1 die ik ooit in de klas had, is ondertussen zestien.", gaat juf Els verder. "Ik herinner me nog een tijd waarin we alle meetwaarden en maaltijden in een schriftje noteerden op basis van sensor gegevens die de leerling in kwestie op de arm droeg. Het is best wel pittig wanneer je zo een leerling in de klas hebt. Dat doen we echter met heel veel liefde en zorg. Er zijn de lessen die moeten gegeven worden, maar ook de leerling in kwestie die op regelmatige tijdstippen moet eten. Ook tijdens de lesuren. Zo moest die leerling bijvoorbeeld altijd al voor de eerste speeltijd wat tussendoor hebben gegeten. En dan stopte ik even met lesgeven voor wat druivensuiker of iets dergelijks. Hij zat bij mij in het tweede leerjaar toen hij zeven, acht jaar was. Vandaag werken we voor leerlingen met diabetes type 1 op een heel andere manier. De kindjes met diabetes types 1 hebben nu een automatisch insulinepompje dat een auditief signaal geeft, ook in de klas, wanneer bepaalde drempelwaarden worden overschreden."

"En dan grijpen we in met wat eten dat perfect gedoseerd staat aangegeven op de brooddoos die ze van thuis meekrijgen," vult juf Sylvia Hauke aan. Zij geeft les aan leerlingen van de derde kleuterklas bij Sint Lutgart. "Als het nu bijvoorbeeld een verjaardag is, dan heb ik een lijst met alle mogelijke voedingsstoffen die worden uitgedeeld", weet Juf Els. "En dan moet ik dat wegen op een klein digitaal weegschaaltje. Hoeveel gram bijvoorbeeld een stukje cupcake is. Vervolgens kijk ik dan hoeveel gram koolhydraten ik moet ingeven op het insulinepompje van het kindje. Het pompje berekent dan, op basis van de ingestelde koolhydraat-insuline ratio (KIR), de benodigde hoeveelheid insuline. Wat heel fijn is, is dat het kindje in kwestie vaak ook heel zelfstandig is. Soms komt het gewoon naar mij toe in de klas, zonder dat het insulinepompje gepiept heeft. En dan zegt het: 'Juf, ik voel me niet lekker.' Ze voelt dat met andere woorden zelf al aankomen. En dan checken we samen het insulinepompje. We zijn zeer goed voorbereid. Er worden daar zelf opleidingen voor gevolgd in het Jessa Ziekenhuis."

Ook Jeroen Pasveer, directeur van Basisschool Sint Lutgart, volgt de kindjes met een onzichtbare rugzak van dichtbij op. "De ouders zijn de leidende figuren in dit verhaal", aldus Jeroen. "Zij geven aan wat kan en wat niet kan. Dit jaar is er ook een verpleegster hier op school geweest", vult juf Sylvia aan. "Die geeft dan uitleg over bijvoorbeeld suikerziekte en wat we zeker wel of niet moeten doen. Dat is wel fijn. Door op school zelf te komen voor sensibilisering kan je immers meer leerkrachten bereiken." Jeroen Pasveer onderstreept in die optiek ook het belang van continuïteit. "De leerlingen in kwestie gaan natuurlijk naar hogere jaren. Dat betekent dat andere leerkrachten de fakkel moeten overnemen", klinkt het. 

Dat impliceert dus ook dat je als school daarrond een zekere cultuur van openheid moet creëren. Niet alleen binnen het lerarenkorps, maar ook naar de leerlingen toe. "Ik denk dat wij in school sowieso een cultuur van heel veel openheid hebben", gaat Jeroen Pasveer verder. "Op alle vlakken. En dus dit hoort daar ook bij. Vanuit de expertise groepen die wij in school aanwezig hebben, worden dit soort dingen ook gewoon aangepakt. Nu hebben we het over diabetes type 1, maar je hebt bijvoorbeeld ook kinderen die een bepaalde voedselallergie hebben. Zo hebben we hier op school eveneens een leerling die een notenallergie heeft. Er wordt hier immers van alles uitgedeeld. Ook daar moeten de leerkrachten steevast van op de hoogte zijn." 

Mooi om te zien, is ook dat de jonge studentjes bij Sint Lutgart zich echt wel bewust zijn van die problematiek en erg solidair zijn naar andere studentjes met een onzichtbare rugzak. "Zij zijn daar een beetje mee opgegroeid", vertelt juf Els. "Het is mooi om te zien hoe het kindje in mijn klas wordt ondersteund door de medeleerlingen in die onzichtbare ziekte die zichtbaar wordt door het insulinepompje. Er is bij die jonge kindjes met andere woorden echt wel liefde en zorg voor mekaar." 

Ook Juf Sylvia heeft dit jaar een kindje in de klas met diabetes type 1. "Kinderen hebben ook gewoon een heel natuurlijke nieuwsgierigheid daarnaar", vertelt juf Sylvia. "Ze willen graag weten wat dat is en hoe dat komt. In het begin van het jaar is er ook een verpleegster in de klas op bezoek geweest om dat allemaal op niveau van de kindjes uit te leggen. Zopas hebben we trouwens ook Wereld Diabetesdag (vrijdag 14 november 2025, nvdr) gevierd in de klas. En dan zijn de betrokken kindjes ook best wel fier. 'Dit is mijn dag', denken ze dan. Het is alvast mooi om te zien hoe de kindjes mekaar daar al zo jong in ondersteunen. 'Juf, zij is aan het piepen', klinkt het dan. Dat is dan het moment dat het insulinepompje een auditief signaal geeft en we moeten ingrijpen", vertelt juf Sylvia glimlachend.  

Er zijn echter nog andere onzichtbare rugzakjes bij Sint Lutgart zoals bijvoorbeeld een notenallergie. "Ook op dat vlak moet je echt uitkijken", klinkt het bij directeur Jeroen Pasveer. "Bij de soep op maandag bijvoorbeeld." "Of een glutenallergie", gaat Juf Els verder. "Ik heb een kindje in de klas met zo een allergie. Hoe we dat oplossen? Ik krijg van de mama dan een doos met glutenvrije koekjes die ik kan uitdelen wanneer er bijvoorbeeld een verjaardag is. Het is trouwens meer dan gewoon reguleren van voeding. Je geeft een duidelijk signaal aan het desbetreffende kindje: jij hoort er even hard bij." 

Om al die dingen goed te beheren, is er echte solidariteit nodig tussen het lerarenkorps, de directie en, jawel, de leerlingen. Het is eigenlijk een beetje een joint venture om kindjes met een onzichtbare rugzak te ondersteunen want iedereen werkt eraan mee uiteraard. "Recent hebben we in die optiek nog een herfstwandeling gemaakt", klinkt het. "Dan moet je duidelijk maken dat de kindjes bijvoorbeeld geen eikels of nootjes uit het bos mogen meenemen wanneer er kindjes in de klas zijn met een notenallergie. Enkel maar blaadjes. We hebben zelfs een bak in de klas gehad met noten in kunststof om de kindjes zo aan herkenning te laten doen." 

Op de vraag hoe het thema van 'De Warmste Rugzak' in het kader van 'De Warmste Week' als symbool van moeilijke thema's rond ziekte en kwetsbaarheid wordt uitgewerkt bij Basisschool Sint Lutgart is er alvast heel veel helderheid bij de Jeroen, Els en Sylvia. "'De Warmste Rugzak' vormt de perfecte metafoor voor een onzichtbaar iets dat sommige kindjes hier dagelijks meedragen", klinkt het. "Wij zijn daar sowieso altijd mee bezig", weet Jeroen Pasveer. "Dat blijkt wel uit de verhalen hier rond de tafel. Ook 'De Warmste Week' vormt hierin een belangrijke schakel. Zopas hebben we nog een fotoshoot hier op school gedaan waarbij de leerlingen in hartvorm op de speelplaats stonden en we een luchtfoto vanop het dak hebben gemaakt. Speciaal voor 'De Warmste Week' van dit jaar. We willen de leerlingen in kwestie vooral meegeven dat we er allemaal voor hen zijn. Ze moeten het gevoel hebben dat ze begrepen worden. Dat ze door iedereen worden gesteund: zowel leerkrachten, directie als klasgenootjes. Soms laten ze wel eens een traantje omdat ze het gevoel hebben anders te zijn. Dan zijn wij er echter allemaal om hen bij te springen. En hen te laten weten dat zij net zoals alle andere kindjes hier op school zijn. Er ze er nooit alleen voor staan."