Het hoeft geen betoog meer dat dit onderwijsbeleidsdossier een “serieus” verhaal geworden is. In ieder geval kwam met deze hoorzitting althans dit deel van het eindtermenverhaal in zijn laatste fase. De behandeling van het voorstel van decreet zelf in de Onderwijscommissie zou voor de daaropvolgende vergadering van donderdag 29 juni 2023 (namiddag) zijn. Ondanks de substantiële duur van de hoorzitting (3 uur en 38 minuten) kan ik het me als commentator redelijk makkelijk maken, onder andere gelet op twee heel recente, andere parlementaire besprekingen van hetzelfde thema:

• 16 maart 2023: vragen om uitleg van Hannelore Goeman en Elisabeth Meuleman;
• 27 april 2023: vraag om uitleg van Koen Daniëls.

Nét de kritische én kritieke punten van die twee gelegenheden kwamen nu ook expliciet in de hoorzitting terug: wat ik toen schreef, lijkt me nuttig te blijven voor die politieke interveniënten in deze hoorzitting die (blijven) pleiten voor een (weliswaar onbepaalde) alternatieve procedure voor de productie van eindtermen/minimumdoelen. Daarnaast geef ik hieronder nog enkele andere elementen die volgens mij de betekenis c.q. meerwaarde van de hoorzitting mee bepaalden.

Maar eerst nog even de namen van de aangekondigde sprekers, van wie de meesten ook effectief het woord namen: Luc De Man (voorzitter valideringscommissie), Alex Vanneste (lid valideringscommissie), Luc Vernaillen (pedagogisch hoofdadviseur secundair onderwijs en volwassenenonderwijs GO!), Saskia Lieveyns (adviseur-coördinator Pedagogische Begeleidingsdienst GO!), Lieven Boeve (directeur-generaal Katholiek Onderwijs Vlaanderen), Cindy Lammens (teamverantwoordelijke secundair onderwijs, Dienst Curriculum & Vorming, Katholiek Onderwijs Vlaanderen), Griet Mathieu (directeur Provinciaal Onderwijs Vlaanderen), Paul Buyck (coördinator Overleg Kleine Onderwijsverstrekkers), Walentina Cools (algemeen directeur OVSG), Sofie Truwant (stafmedewerker belangenbehartiging OVSG) en minister Ben Weyts.

Kort (dus los van allerlei, zelfs vaak boeiende details en academische kwesties; men bekijke daarvoor maar de video-opname) dan enkele andere zaken uit de bespreking:

• een duidelijke meerwaarde vond ik de gedetailleerde informatie in de presentaties van de (gezamenlijke) onderwijsverstrekkers (afwisselend door Luc Vernaillen en Cindy Lammens) en van de valideringscommissie (afwisselend door Luc De Man en Alex Vanneste);
• op een heel fundamenteel niveau bij dit eindtermenthema, -- en dat bleek ook weer keer op keer bij tussenkomsten van diverse onderwijscommissarissen --, ging (en gaat) het om deze spanning: tussen de grondwettelijke vrijheid van onderwijs (formeel van schoolbesturen, maar in afgeleide orde dus ook van scholen en leraren) enerzijds en de mate waarin de overheid in die vrijheid kan ingrijpen ten behoeve van het recht van leerlingen op kwaliteitsvol onderwijs (cf. gelijke kansen en gelijkwaardigheid van getuigschriften/diploma’s) anderzijds; de politici en anderen die die ‘weegschaal’ willen laten overhellen naar dat laatste (lees: álles voor de uniformiteit!) raad ik toch nog eens de grondige lectuur (begrijpend lezen…) aan van het arrest van het Grondwettelijk Hof van 16 juni 2022, waaraan ook onze directeur-generaal Lieven Boeve tijdens de hoorzitting expliciet en duidelijk refereerde…;
• en onmiddellijk aansluitend bij het vorige punt was er ook weer dat ene criterium (naast enkele andere) waaraan de valideringscommissie de voorgestelde eindtermen verondersteld werd en wordt te toetsen, namelijk: de evalueerbaarheid, waarover de voorbije maanden in de contacten tussen de (overkoepelende) ontwikkelcommissie(s) en de valideringscommissie aardig wat te doen was geweest; hand in hand met de eerder vermelde spanning gaat het inzake evalueerbaarheid om de kwestie van “centrale toetsbaarheid” (zoals in de toekomstige Vlaamse toetsen) versus de evalueerbaarheid door de lokale leraar in de lokale school en de lokale context, zoals leraren als sinds jaar en dag plegen te doen…;
• ten slotte nog politiek gesproken, leek minister Weyts mij finaal tevreden over het geleverde werk na de vernietiging van de vorige eindtermen en makkelijker te kunnen leven met een en ander dan sommige anderen; ook Loes Vandromme zat met een tussenkomst van niveau duidelijk in dat tevreden kamp; voor Jean-Jacques De Gucht en Koen Daniëls bleef dat enigszins anders liggen, hoewel die laatste toch ook hoopvolle signalen zag, waarvan hij trouwens enkele mooie voorbeelden gaf (vak statistiek in Humane wetenschappen, meer wiskunde in Economie-moderne talen); Hannelore Goeman en Elisabeth Meuleman waren bijwijlen erg scherp in hun kritiek (maar cf. die bovenvermelde, fundamentele spanning); Jan Laeremans zat al bij al ook in het tevreden kamp en keek vooral (zoals ook enkele anderen) naar de verdere toekomst én naar de nodige communicatie over de zaak naar de leraren die dit alles toch moeten gaan doen; “op hun manier” voeg ik daar zelf graag aan toe, vooral om die interveniënten te pareren die doen alsof leraren alleen maar slaafs eindtermen en leerplannen zouden kunnen volgen (en dus niet zouden moven, zolang er geen nieuw leerplan zou zijn) en geen eigen creativiteit zouden kunnen ontplooien en dito keuzes zouden kunnen maken voor allerlei leeractiviteiten…

Ik verwijs ten slotte heel graag naar de integrale video [vanaf 11:25] van de bespreking op de website van het Vlaams Parlement in afwachting van het formele parlementaire verslag.

Reageren op dit commentaar kan bij Wilfried Van Rompaey wifried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen.