De precedenten (vorige legislatuur) voor dit dossier zijn werkelijk te talrijk om nog op te sommen. Dus dat ga ik niet meer doen. Uiteraard was de rechtstreekse aanleiding nu de staking en betoging in Brussel i.v.m. de al of niet vermeende pensioenplannen, ook voor leraren, op 13 januari 2025. In de Onderwijscommissie hadden we daarover al een voorproefje gehad op 27 november 2024. Het broeide toen ook al, inderdaad. Voeg daarbij nog vele persartikelen de vorige dagen én vandaag, dan kan niemand beweren niet geïnformeerd te zijn, in meerdere richtingen trouwens.

Ik neem hier de vrijheid om te verwijzen naar een paar stukken die ik gelezen heb (allemaal van 13 januari 2025) en ook naar de kerstboodschap van COC-voorzitter Roger Buntinx in het decembernummer van Brandpunt (p.5):

• Een opiniestuk van Quinten Jacobs en Dirk Van Damme in De Morgen;
• Een opiniestuk van Stijn Baert in De Standaard (voor abonnees);
• Een opiniestuk van Charlotte Zwemmer in De Standaard (voor abonnees);
• Kerstboodschap van Roger Buntinx (voor COC-leden).

Het stukje van Jan Segers vandaag in Het Laatste Nieuws over o.a. Debora van de kassa (niet haar echte naam, dat spreekt…) en ene Gentse Kenny (een artiestenpseudoniem blijkbaar) laat ik maar even buiten beschouwing wegens toch een bijzonder tekstgenre en… soyons sérieux, nietwaar?

Dé vraag die bij mij speelde, toen ik de aankondiging van het actualiteitsdebat las, zo rond het middaguur, was: ging er via dat parlementaire debat nog iets (politiek) toegevoegd worden aan die omstandige hoeveelheid informatie over de zaak, die uiteraard wel kernachtig samen te vatten viel (de vier punten van Bart Brinckman in dS vorige week (voor abonnees) zijn daarvoor heel handig, denk ik), en zo ja, wat was dat extra’s dan? Ik verwachtte alvast wel dat minister Zuhal Demir zou uitweiden over o.a. een hangend voorontwerp van decreet dat op vrijdag 17 januari 2025 weleens op de Vlaamse regering geagendeerd zou kunnen worden voor een eerste principiële goedkeuring.

Maar hoe ging het er in de echte praktijk aan toe? Slechts een paar beschouwingen zullen volstaan, schreef ik om 15.18 u (nwvr: we zaten toen in de tweede ronde van het debat en Koen Daniëls was op dat moment de spreker van dienst) in mijn notities, toen het debat nog niet gedaan was (einde=16.01 u).

• Een groot deel (om niet te zeggen, álles) van de hierboven niet meer vermelde precedenten werd overgedaan; logisch natuurlijk want relevant, maar dat ga ik echt niet meer herhalen; idem voor wat daarvan bij de behandeling van het regeerakkoord, de beleidsnota en de begroting 2025 de voorbije weken al aan bod kwam;
• Inderdaad, de staking van maandag ging duidelijk over meer dan pensioenen, maar óók over pensioenen (alweer niet nieuw dus) en het verwarrende gegoochel tijdens het debat over wat nu precies de focus van het debat was (de pensioenen of de aantrekkelijkheid van het lerarenberoep) was… euh… nodeloos verwarrend: het eerste is gewoon één aspect (en ook niet meer dan dat) van het tweede, dat spreekt;
• Ik zag heel wat politiek gehakketak (ook als gevolg van de gewijzigde politieke situatie ten opzichte van de vorige legislatuur), waaraan ik ook geen woord ga vuil maken hier, maar hoe men het ook draait of wendt, de betaalbaarheid van alle pensioenen in de toekomst is een grote uitdaging en een zeer moeilijke oefening om die rechtvaardig aan te pakken, wie ook de federale regering zal bevolken; iets anders beweren lijkt mij te ruiken naar populisme;
• En minister Demir? Ja, zij sprak inderdaad over dat voorontwerp van decreet (over zaken als anciënniteit, gastleraar, ondersteunend personeel, …) waarvan hierboven sprake voor de Vlaamse regering van volgende vrijdag, maar ook over nog iets anders: er was daarnaast recent sociaal overleg gestart met vakbonden en onderwijskoepels over orde/respect/tucht, een kerntakendebat (wat doet de leraar, wat doen anderen), over professionalisering (levenslang opleiden, keurmerk voor professionaliseringsaanbod via Leerpunt, versterken van de pedagogische begeleidingsdiensten, …) en over hr-beleid (een uniforme directieopleiding); de Hay-loonstudie van 2002 zou worden geüpdatet, aldus nog de minister.

Mijn conclusie: misschien was het beter nu om met dit soort debatten in de plenaire vergadering even te stoppen, op de diverse plaatsen waar het eigenlijke denk- en overlegwerk moet gebeuren dat werk nu zo goed mogelijk daadwerkelijk te gaan doen zodat de concrete resultaten daarvan dan te gepasten tijde ook naar de Onderwijscommissie en de plenaire vergadering kunnen terugkomen voor verdere bespreking. Tussentijdse rapportage naar het Vlaams Parlement kan natuurlijk altijd, maar laat er nu eerst iets concreets zijn om over te debatteren in plaats van hetzelfde debat voor de zoveelste keer over te doen. Er zal de volgende jaren overigens geen gebrek zijn aan diverse, moeilijke onderwijs(beleids)dossiers. Dus voor technische werkloosheid hoeft geen enkel Vlaams Parlementslid te vrezen, maar doe het parlementaire werk wel op een gepast moment.

Lees het verslag van het “Actualiteitsdebat over de aantrekkelijkheid van het lerarenberoep” met minister Zuhal Demir. Daar is, zoals gebruikelijk, ook de video-opname te bekijken.

Reageren kan bij Wilfried Van Rompaey: wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen