Bemiddeling: geen gelijk krijgen, maar komen tot een werkbare oplossing.
Zowel vanuit menselijk oogpunt als vanuit het rendement van de organisatie gezien, is het veel beter om een conflictsituatie in een vroeg stadium aan te pakken. Zeker in het onderwijs, waar samenwerking centraal staat en onderling vertrouwen een onmisbaar fundament is. Bemiddeling vormt een waardevol instrument om spanningen en conflicten naar gezamenlijk gedragen afspraken te leiden.
Bemiddeling is een vorm van conflictoplossing waarbij een onafhankelijke derde, de bemiddelaar, de deelnemers begeleidt om vanuit hun werkelijke belangen tot een gezamenlijk gedragen oplossing van hun onderling conflict te komen.
Via dialoog brengt bemiddeling de menselijke factor terug in de communicatie tussen de strijdende partijen. Het is dus een concretisering van de dialoogschool op niveau van het schoolbestuur.
Bemiddeling is een methode van conflictoplossing. De wet van 25 februari 2005 op de bemiddeling heeft deze methode expliciet erkend als een valabele manier om conflicten op te lossen en heeft de bemiddeling verankerd in het gerechtelijk wetboek.
De ‘bemiddeling’ wordt in de memorie van toelichting omschreven als “een proces van vrijwillig overleg tussen conflicterende partijen, geleid door een onafhankelijke derde die de communicatie vergemakkelijkt en tracht de partijen ertoe te brengen zelf tot een oplossing te komen”.
Bemiddeling is een vorm van conflictoplossing waarbij een onafhankelijke derde, de bemiddelaar, de deelnemers begeleidt om vanuit hun werkelijke belangen tot een gezamenlijk gedragen én voor ieder van hen optimale oplossing van hun onderling conflict te komen. De bemiddeling verschilt van andere vormen van alternatieve geschillenbeslechting, bijvoorbeeld verzoening, arbitrage, bindende derden beslissing. Bij de twee laatste wordt de oplossing van bovenaf opgelegd.
De bemiddelaar treedt proceduredirectief op, niet inhoudsdirectief. De bemiddelaar treedt op als katalysator: hij vergemakkelijkt en structureert de communicatie tussen de deelnemers, maar net zomin als hij de deelnemers een oplossing oplegt, duwt hij de mogelijke oplossing in een bepaalde richting.
Een bemiddelingstraject verloopt in diverse stappen en de bemiddelaar waakt over het goede verloop van dit traject. Bemiddeling vereist van de betrokken deelnemers verantwoordelijkheid, vrijwilligheid, vertrouwelijkheid en gezamenlijkheid. Of anders gezegd, deelnemers tonen in woord en daad dat zij hun (samenwerkings)probleem willen oplossen.
De bemiddelingsgesprekken vinden meestal plaats op een neutrale plek. De eerste bijeenkomst is een kennismakingsgesprek (intake), dat afhankelijk van de situatie, met de deelnemers samen of afzonderlijk verloopt. Zij maken kennis met de bemiddelaar, die hun zal uitleggen wat bemiddeling inhoudt en welke uitgangspunten gelden tijdens een bemiddeling. De deelnemers krijgen de gelegenheid om hun kant van het verhaal te vertellen.
In een gezamenlijk gesprek wordt eerst het bemiddelingsprotocol getekend en dan start de bemiddeling. Afhankelijk van de escalatiegraad van het conflict zal duidelijk worden hoeveel gesprekken er nodig zijn. Hoe verder het conflict immers geëscaleerd is, hoe meer inspanning en energie er nodig is om uit het conflict te stappen. Na een à twee gesprekken is het duidelijk wat voor iedereen de kern van het conflict is en welke zaken belangrijk zijn in de toekomst. Dan is het punt bereikt waarop de deelnemers constructief aan oplossingen kunnen werken. De bemiddelaar zet verschillende technieken in om te ondersteunen bij het zoeken naar oplossingen.
Als de deelnemers een oplossing hebben gevonden dan legt de bemiddelaar deze oplossing vast in een overeenkomst. Deze overeenkomst is belangrijk omdat hierin alle afspraken beschreven staan die gemaakt zijn. Alle deelnemers aan de bemiddeling ondertekenen de overeenkomst. Hiermee verklaren zij dat zij zich houden aan de afspraken. Na ondertekening van de overeenkomst is de bemiddeling afgerond.
De bemiddelingspool van Katholiek Onderwijs Vlaanderen helpt schoolbesturen om dure en lang aanslepende juridische procedures zo veel mogelijk te vermijden.
De bemiddelingspool bestaat uit erkende bemiddelaars die Vlaanderenbreed of op regioniveau opereren. Zij bemiddelen op school in onderwijsgerelateerde materies. De pool bestaat uit zeven leden: Rik Logghe, Greet Vermeire, Christiaan De Schepper, Dis Van Berckelaer, Helga Melis, Pierre Colla en Sarah Claeys. De bemiddelaar, die erkend is door de Federale Bemiddelingscommissie, heeft ook een deontologische code die hij/zij moet respecteren.
Sinds 1 januari 2023 is de aangeboden onderwijsbemiddeling extra betalend. Bekijk het overzicht van geldende tarieven.
