Een vierkante zon

Lezen en WO integreren kan je via het gebruik van rijke teksten. Martijn Otten van VBS Picpussen in Tongeren gebruikte in het derde leerjaar een prachtig verhaal binnen het thema ‘Zon’. Kinderen gingen in meerdere leesbeurten uiteindelijk aan de slag via tablets. Zelf maakte hij gebruik van ChatGPT om goede vragen te bedenken.

Begrijpend lezen

sla link op in klembord

Kopieer

Voorbereiding

sla link op in klembord

Kopieer

Binnen een begeleidingstraject werd ik uitgedaagd om een rijke tekst toe te voegen aan een WO-thema. Ik zocht daarvoor een geschikte tekst op https://www.rijketeksten.org/. Ik kwam voor een thema rond zon en aarde uit op https://www.rijketeksten.org/zoek-rijke-tekst/een-vierkante-zon.

Ik prompte in ChatGPT enkele elementen uit het begeleidingstraject ter voorbereiding: leesstrategieën, verwerkingsniveau vragen, de tekst uiteraard… De aangereikte vragen maakte ik klaar voor mijn leerlingen uit het derde leerjaar. Na de eerste keer lezen, gaf ik ook woorden in die mijn leerlingen moeilijk vonden. Het kritische gebruik van ChatGPT heeft geleid tot een hoge kwaliteit van vragen.

Lesverloop

sla link op in klembord

Kopieer

  • In de eerste leesbeurt laat ik de leerlingen individueel lezen. Ze markeren woorden die voor hen moeilijk, maar essentieel zijn. De tekst bevat veel rijke woorden en figuurlijk taalgebruik.
  • Twee dagen later lees ik de tekst samen met de leerlingen (voorlezen-meelezen). We bespreken gedetailleerd moeilijke woorden en passages.
  • Daags nadien bied ik hen in groepjes van drie de vragen aan via tablet. De leerlingen overleggen, grijpen terug naar de tekst en komen samen tot het juiste antwoord.
  • De volgende dag kan ik op basis van de resultaten die vragen bespreken die moeilijk voor hen waren.
  • Tot slot laat ik hen een (digitale) tekening maken met zoveel mogelijk details van het verhaal (visualiseren). Een alternatief zou zijn om de vergadering van de dieren na te spelen met de argumenten die dieren in het verhaal gebruiken. De vragen die ze oplosten, komen zo samen in een eindopdracht.

Voorbeeldvragen

sla link op in klembord

Kopieer

Selecteren van informatieWat stelde de uil voor?
○   De zon veranderen.
 ✓ Een stemming houden. 
○   Niet meer naar de zon kijken.
○   Een nieuwe zon maken. 
Afleiden (verbinden, ordenen, samenvatten) van informatie Verbind de dierennamen met hun mening over de zon.
  • Kameleon → "Ik wil alleen kleurverandering." 
  • Uil → "We stemmen!" 
  • Mier → "Meer zonlicht!"
  • Bizon → "Alles blijft hetzelfde."
Beoordelen van informatieWat vond jij het grappigste moment in het verhaal?
Hoe er toen langzaam een driehoekige zon opkwam!
Betekenissen (woordenschat)Verbind het woord uit de zin met de juiste betekenis
Voorzichtig: "het leek alsof er voorzichtig een grote, gele kist naar boven werd getrokken." → Heel zacht of langzaam, zodat er niets fout gaat.
Verwelkomen: "De meeuw vond dat een vierkante zon moest kunnen en vloog ernaartoe om hem te verwelkomen."  →  Iets of iemand op een vriendelijke manier begroeten.
...

Geïntegreerd werken

sla link op in klembord

Kopieer

Deze lessenreeks bevat sporen van mens en natuur, vaardigheden Nederlands, samenwerkend leren en ICT.

Zill-doelen

sla link op in klembord

Kopieer

  • TOsn1: Een schriftelijke boodschap verwerken
  • OWna9: Onderzoeken en illustreren … hoe de aarde, de zon en de maan ten opzichte van elkaar bewegen
  • MEva1: Technische en instrumentele computervaardigheden ontwikkelen 

Meer lezen?

sla link op in klembord

Kopieer

Surf naar de themapagina Taalonderwijs Nederlands en lees daar meer over leesonderwijs.

×
Kijkt als...
Niveau
Regio