Inspiratiefiche thema geluid

Deze fiche biedt inspiratie voor een lessenreeks met lesdoelen in functie van leerplandoelen LPD 19 (in focus) gebaseerd op de inspiratiesessie “Geluid”. Om je lessen verder te ontwikkelen en voor te bereiden met effectieve strategieën, biedt de visual 'Lessen met effect' ondersteuning. Hierin hebben we zoveel mogelijk van deze strategieën samengebracht in een handig overzicht. We hopen hiermee jou als leraar te ondersteunen en het leerrendement te verhogen.

Leerplandoel in focus

sla link op in klembord

Kopieer

LPD 19 De leerlingen lichten fenomenen of toepassingen uit het dagelijks leven toe met betrekking tot geluid met inbegrip van veiligheidsaspecten en de decibelschaal. 

Mogelijke linken met andere leerplandoelen

sla link op in klembord

Kopieer

  • II-MaVo-a LPD 10 De leerlingen zetten geografische hulpbronnen met inbegrip van GIS-viewers functioneel in. 
  • II-Wis-a LPD 5 De leerlingen interpreteren grafieken, tabellen, diagrammen en (woord)formules in betekenisvolle contexten. 
  • II-Wis-a LPD 6  De leerlingen interpreteren de mediaan en het rekenkundig gemiddelde van numerieke gegevens in betekenisvolle contexten 
  • II-Ned- a LPD 2 De leerlingen selecteren relevante informatie bij het lezen en beluisteren van teksten met deze kenmerken 
  • II-Ned-a LPD 3 De leerlingen spreken en schrijven doelgericht 
  • II-Ned-a LPD 11De leerlingen zetten eerder en nieuwverworven woordenschat in ter ondersteuning van hun communicatieve handelingen 
  • I-II-III-GFL LPD 3 De leerlingen reflecteren over de eigen identiteit 
  • I-II-III-GFL LPD 15 De leerlingen ontwikkelen gezondheidsvaardigheden in functie van hun fysiek en mentaal welzijn binnen verschillende thema’s
  • I-II-III-GFL LPD 17 De leerlingen gebruiken doelgericht courante functionaliteiten van vergelijkbare toepassingen om digitale inhouden te creëren
  • doelen in het specifieke leerplan van de studierichting: generieke doelen en doelen die leiden naar een beroepskwalificatie  

Situering

sla link op in klembord

Kopieer

In het kader van de lessen Mavo wordt er in scholen vaak rond dit thema gewerkt. De inspiratiefiche wil suggesties aanreiken om jouw uitgewerkte materiaal aan te vullen of te herwerken in functie van het realiseren van leerplandoelen uit leerplan Maatschappelijke vorming. 

Deel 1: Wat is geluid?

sla link op in klembord

Kopieer

Mogelijke lesdoelen

sla link op in klembord

Kopieer

  • De leerling weet dat geluid een trillingsverschijnsel is. 
  • De leerling weet dat de sterkte van geluid wordt gemeten in decibel 

Meten is weten

sla link op in klembord

Kopieer

Download een ‘geluidsmeter app’ op een smartphone. Leerlingen gaan metingen doen in diverse omstandigheden en vullen de gemeten waardes in een Excelbestand in.  
Hier kan je het reeds over referentiewaarden hebben en absolute en relatieve frequenties. 
Een bepaalde decibelwaarde (absolute waarde) wordt immers vergeleken met een bepaalde situatie (referentiewaarde) binnen een bereik van ongeveer 10dB (relatieve frequentie)  
 
Je kan het gemiddelde geluidsniveau over een bepaalde periode, in een bepaalde situatie aan bod laten komen. 

Grafische voorstelling

sla link op in klembord

Kopieer

De gemeten waardes kan je in een eenvoudige Excel laten noteren. Selecteer vervolgens de gegevens en klik in de werkbalk op ‘aanbevolen grafieken’ in het tabblad ‘Invoegen’. 
Zo bekom je meerdere voorstellingswijzen van dezelfde gegevens en kan je een staafdiagram bijvoorbeeld vergelijken met een taartdiagram of een grafiek.

Muziek en identiteit

sla link op in klembord

Kopieer

Een deel van de identiteit van een jongere wordt ook bepaald door het genre van de muziek waar hij of zij naar luistert. Op deze manier kan je ook dat gegeven ter sprake brengen in deze vakoverschrijdende aanpak. 
 
Meer inspiratie: https://hosting.uantwerpen.be/hoorlink/de-werking-van-geluid/
 
 
 

Deel 2: Hoe werkt het gehoor? 

sla link op in klembord

Kopieer

Mogelijke lesdoelen

sla link op in klembord

Kopieer

  • De leerling begrijpt de werking van het oor. 
  • De leerling weet waarom het belangrijk is om zijn gehoor te beschermen. 
  • De leerling weet hoe zijn gehoor te beschermen. 
  • De leerling weet hoe gehoorschade ontstaat. 

Hoe horen we? 

sla link op in klembord

Kopieer

Via een eenvoudige afbeelding kan de werking van het gehoor toegelicht worden. Leerlingen kunnen een gehoortest doen via een app ‘hearWHO’ of een andere online gehoortest. Er kan dieper ingegaan worden op kenmerken van een toon en deze zichtbaar maken op een decibelschaal of samen met de leerlingen een decibelschaal maken. Je kan ook geluid zichtbaar maken via de app Phyphox.

Veiligheidsmaatregelen en bescherming  

sla link op in klembord

Kopieer

Via de website Gezond leven en de folder ‘Lawaai’ van de UZ Gent kom je aan boeiend informatief tekstmateriaal dat ook stilstaat bij wat je kan doen om je gehoor te beschermen en welke risico’s je loopt. Aansluitend kan je daar ook de praktijklessen bij betrekken met aandacht voor gehoorbescherming (en andere veiligheidsmaatregelen).

Horen en verstaan: gehoorschade 

sla link op in klembord

Kopieer

Nadat leerlingen weten wanneer gehoorschade kan optreden kan er ingezet worden op het belang van de afstand ten opzichte van de geluidbron. Grafische voorstellingen hiervan kunnen besproken worden. 

Gedifferentieerde aanpak 

sla link op in klembord

Kopieer

Deze leerstof biedt kansen om te differentiëren door te verdiepen en te verbreden en door de leeromgeving aan te passen. Ze nodigen ook uit om te differentiëren. Weet je niet goed hoe? Laat je inspireren om kwaliteitsvol te differentiëren: Differentiatie in de nieuwe leerplannen 
Je kan gebruik maken van filmmateriaal, audio of andere websites om op maat van de leerling. 

  • Tinnitusexpert Annick Gilles legt in dit filmpje uit hoe je oortjes of een hoofdtelefoon veilig kan gebruiken. 
  • Persoonlijke getuigenissen van enkele bekende Vlamingen met tinnitus kan je de podcastreeks ‘Reis door de ruis’ beluisteren. 

Deel 3: Samenhang met specifieke vorming binnen de studierichting 

sla link op in klembord

Kopieer

Werken vanuit de context van het studierichtingsprofiel, de leefwereld van de leerlingen en hun interesses bevordert de (leer)motivatie. Vanuit de specifieke vorming in de A-finaliteit zetten we in op gesimuleerde contexten, intern en extern werkplekleren (o.a. praktijklessen op verplaatsing, stage …). Leerlingen gaan ook vaak aan de slag als jobstudent. Vandaar dat het aangewezen is om de nodige aandacht te geven aan het gebruik van gehoorbescherming en andere persoonlijke preventie- en beschermingsmiddelen.  
Je kan eventueel het Radio 1-fragment over overgevoeligheid voor geluid en noise cancelling headphones laten beluisteren. 
 
Mogelijke bronnen: 
https://werk.belgie.be/nl/themas/welzijn-op-het-werk/collectieve-bescherming-en-individuele-uitrusting/persoonlijke 
https://www.p-i.be/nl

×
Kijkt als...
Niveau
Regio