1. Speel met de moeilijkheidsgraad van de kaarten, al naargelang je lesdoel. Je kan werken met:

• eenvoudige kaarten (bijvoorbeeld uit het handboek) om de dimensie ruimte bij een historische gebeurtenis toe te lichten (LPD 3)
• meer gedetailleerde kaarten (bijvoorbeeld uit een historische atlas) om een historische vraag in het historisch referentiekader te situeren (LPD 2) of om informatie te selecteren om een historische vraag te beantwoorden (LPD 16). Bij deze historische kaarten kan je meer inzetten op inzicht en verbanden.
• een blinde kaart om bijvoorbeeld voorkennis te activeren.

2. Overleg zeker met de collega aardrijkskunde over het gebruik van (historische) kaarten. In de les aardrijkskunde wordt uitgebreid stilgestaan bij het leren werken met kaarten en komen begrippen als legende of schaal aan bod.

3. De beeldkwaliteit van een historische kaart is cruciaal. Kunnen de leerlingen alle informatie die ze nodig hebben uit de kaart afleiden? Zijn de gebruikte kleuren of afbeeldingen helder en duidelijk?

4. Welke taal wordt er gebruikt? Voorzie zeker voldoende duiding en ondersteuning bij Engelstalige of anderstalige kaarten.

Gebruik de didactiek van modelling of explicit teaching. Leer leerlingen grondig en aandachtig kijken. Leer hen de standaardelementen zoals de legende en de titel aan te duiden, zodat ze een basis hebben om de historische kaart verder te analyseren.

Je kan leerlingen ook leren werken met modelvragen of een stappenplan. Hieronder vind je een voorbeeld.

Daarnaast kan je verschillende didactische werkvormen inzetten om leerlingen te leren kijken naar kaarten. Een aantal inspirerende voorbeelden:

• Je kan de leerlingen een historische kaart laten zien, waarvan je de titel en de legende hebt verwijderd. Laat leerlingen zelf een titel of legende bedenken. 
•  Met de werkvorm Vroeger of later kan je bijvoorbeeld verschillende bronnen aan de leerlingen bieden met de vraag ‘Waar plaats je de gekregen bronnen vergeleken met de historische kaart?’ Met deze werkvorm combineer je de dimensies tijd en ruimte. Een variant van de werkvorm is door verschillende historische kaarten aan de leerlingen voor te leggen, die zij dan in chronologische volgorde moeten plaatsen. 
•  Laat leerlingen aan de hand van een historische stadskaart een historische stadswandeling ontwerpen, bijvoorbeeld langs plaatsen waar relevante gebeurtenissen hebben plaatsgevonden of waar zich belangrijke monumenten bevonden. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld een wandeling uitwerken in het centrum van het oude Rome door earth.google.com/web te gebruiken. 
•  Via de werkvorm Croquis kan je leerlingen vragen om verworven informatie over een bepaald historisch onderwerp om te zetten in een informerende kaart. De leerlingen krijgen een lege kaart en duiden daarop met pijlen een bepaalde evolutie aan bijvoorbeeld. Bijvoorbeeld op het einde van een les(senreeks) over de val van het West-Romeinse Rijk. 

Meer inspiratie vind je in:

• Daan van Leeuwen e.a., Het grote geschiedeniswerkvormenboek. 100 werkvormen voor het PO en VO, Uitgeverij Van Gorcum, Assen, 2024.
• Karel Van Nieuwehuyse (red.), Actief Historisch Denken. Krachtige werkvormen voor effectief geschiedenisonderwijs, Uitgeverij Van In, Wommelgem, 2025.

• De methodes voor geschiedenis integreren kwaliteitsvol kaartmateriaal. Je kan die historische kaarten gebruiken als contextinformatie, maar ook inzetten om leerlingen te leren analyseren in functie van historisch denken.
• Het is geen verplichting om te werken met een analoge of digitale historische atlas, maar voor de leerlingen kan het zeker een meerwaarde zijn. 
•  De klassieke schoolkaarten of (online) historische kaarten die geprojecteerd worden op een scherm zijn waardevol om de leerlingen kennis te laten maken met het kaartmateriaal. Je kan hen daarmee leren werken door te modelleren en ze aan te moedigen er informatie uit te halen. 

Online:

• TimeMap.org - Wereldgeschiedenisatlas
• Laat leerlingen op een speelse manier de wegen van het Romeinse Rijk ontdekken via de nieuwe website itiner-e