Met dit leerplan realiseer je leerplandoelen waarbij relevante linken kunnen worden gelegd met de professionele context van bedrijven en organisaties. We reiken je inspiratie aan om een reëel of een virtueel bedrijfsbezoek als werkvorm meer doelgericht in te zetten.
Een reëel of virtueel bedrijfsbezoek kan aansluiting vinden bij onderstaande leerdoelen die - mits verdere concretisering - relevant kunnen zijn voor de realisatie van het leerplan.
Een bedrijfsbezoek kan inzetten op meerdere focussen: oriëntatie op een professionele praktijk, informatie geven over loopbaanmogelijkheden of het belang verhelderen van samenwerking, communicatie en ethiek in bedrijven en organisaties.
Binnen deze focus kunnen de volgende elementen aan bod komen.
Je kan de link leggen met de STEM-doelen over onderzoeken, ontwerpen en de wisselwerking tussen bedrijven en samenleving op vlak van wetenschap en technologie.
Voorbeelden van leerplandoelen uit de studierichting Biotechnieken met inhoudelijke linken:
Voorbeelden van leerplandoelen uit de studierichting Biotechnologische en chemische technieken met inhoudelijke linken:
Binnen deze focus kunnen de volgende insteken aan bod komen.
Je kan de link leggen met het doel over studie- of beroepskeuze in het Gemeenschappelijk funderend leerplan (I-II-III GFL LPD 28).
Binnen deze focus kan je denken aan de volgende insteken:
Een reëel bedrijfsbezoek is niet altijd mogelijk. Soms is veel overtuigingskracht nodig om leerlingen toegang te geven tot een bedrijf. Een didactische film kan bepaalde deelaspecten belichten.
Binnen het project Proceslab werden bijvoorbeeld twee didactische films ontwikkeld over de rol van procesoperator in de voedings-, chemische en farmaceutische industrie. Er is ook een didactische film over regelkringen beschikbaar. Dit is relevant voor de studierichtingen Biotechnieken, Biotechnologische en chemische technieken en Chemische procestechnieken.
De website klasinbedrijf.be heeft een aanbod met zes didactische films waarbij leerlingen een virtueel bedrijfsbezoek doen. Het aanbod is vooral bedoeld voor wetenschappelijke en technologische vakken in de eerste en tweede graad van het so en vertrekt vanuit de context voedingsindustrie. Het aanbod is opgesplitst volgens mogelijke processen (maakproces, ontwerpproces, logistiek proces, analyse van een bedrijf vanuit systeemdenken …).
Een goede voorbereiding van het bezoek en passende opdrachten helpen om ervaringen en indrukken beter te verwerken.
Het is belangrijk om een ruim beeld te geven van jobs in bedrijven om jongeren te inspireren. Vermijd nadruk op eenzijdige en stereotiepe beelden, bv. zwaar, repetitief werk met machines door mannen. De link tussen leefwereld of leerinhouden en de professionele context is voor alle jongeren motiverend. Je kan bijvoorbeeld ervaringen met het proces van onderzoeken, ontwerpen en optimaliseren in de klas linken aan de professionele praktijk in een bedrijf of organisatie. Onderzoek geeft aan dat een bedrijfsbezoek een belangrijke invloed heeft op de attitude van meisjes voor techniek: de interesse en ambitie voor technische jobs neemt af als een gerichte voorbereiding in de klas ontbreekt (Vervaet, S. e.a., 2017).
Onderstaande vragen kunnen helpen om een bedrijfsbezoek voor te bereiden.
- Gerichte observatie van (een deel) van het productieproces of visuele voorstellingen ervan
(als ze bv. moeilijk observeerbaar zijn).
- Gerichte observatie van grondstoffen, hulpmiddelen, tussenproducten of eindproducten.
- Een eenvoudige test, meting of manipulatie uitvoeren.
- Vragen stellen aan werknemers over hun rol in het proces.
Onderstaande aanbevelingen kunnen helpen bij het waarnemen en registreren.
Verdere achtergrondinformatie en meer praktische tips voor de organisatie van een bedrijfsbezoek kan je vinden via de publicaties in de literatuurlijst. Regionale Technologische Centra kunnen contactinformatie over relevante bedrijven uit hun regio bezorgen.
Bedrijfsbezoeken in relatie tot algemene pedagogisch-didactische thema’s
In relatie tot effectieve didactiek kan je een goed reëel of virtueel bedrijfsbezoek in verband brengen met doelgericht werken en een goede organisatie in de beginfase van een ‘les met effect’. In de middenfase kan je inzetten op een weloverwogen combinatie van woord en beeld. Je kan de visual bij ‘lessen met effect’’ raadplegen op de PRO.-site. Bedrijfsbezoeken kunnen gezien worden als een samenwerkingsvorm met bedrijven. Ze kunnen een rol spelen binnen het aanbod aan werkplekleren.
Da’s Geniaal (z.d.) Een bedrijfsbezoek organiseren voor jongeren, hoe doe je dat? Geraadpleegd op 18 augustus 2025, van https://dasgeniaal.be/
Laan, S. (2020). Negen tips voor het organiseren van een bedrijfsbezoek. Stichting Ondernemerstrefpunt. Internet: https://www.otp.nl/nieuws/9-tips-voor-het-organiseren-van-een-bedrijfsbezoek/
Hantson, P. (2015). Klas in bedrijf: achtergrondinformatie en didactiek techniekbedrijfsbezoek in de voedingsindustrie. Artveldehogeschool en IPV. Internet: https://www.klasinbedrijf.be/techniek-bedrijf/view/handleiding/Klas%20in%20Bedrijf_reeel%20bedrijfsbezoek_handleiding.pdf
Logos (z.d.) Tien tips voor het organiseren van een bedrijfsbezoek. Geraadpleegd op 18 augustus 2025, van https://www.logosinform.be/sites/default/files/documents/15-LOGOS-WIJZER_bedrijfsbezoek.pdf
Vervaet, S., Meys, R., Van De Keere, K. en Ugille, M. (2017). STEMmige bedrijvigheid (didactische leidraad). Expertisecentrum Onderwijsinnovatie Hogeschool Vives. Internet: https://www.stemmigebedrijvigheid.be/
