Deze hoorzitting werd gehouden in een enigszins bijzonder kader. Namelijk niet zoals dat doorgaans voorkomt: bij de behandeling van een decretale tekst (bv. decreet eindtermen tweede en derde graad secundair onderwijs) of als een gezamenlijke actie van de Onderwijscommissie (bv. de hoorzittingenreeks over het lerarentekort). Maar wel naar aanleiding van een parlementair instrument dat voor Onderwijs nog niet vaak gebruikt is, namelijk een zgn. conceptnota voor nieuwe regelgeving, die in dit geval een initiatief was van één parlementaire fractie. Zelfs een fractie uit de meerderheid. Hoewel het om een constructieve bespreking ging, waarbij alle fracties (van oppositie en meerderheid) positief tussenkwamen, leek het CD&V-initiatief mij politiek toch nogal veelbetekenend (cf. ook infra).
Hoe dan ook, het thema van de conceptnota was een erg technische aangelegenheid: een onderdeel van een sowieso al heel complexe personeelsregelgeving in Onderwijs, waarbij de conceptnota een oplossing wil bieden voor bepaalde knelpunten in de regelgeving voor langdurig zieken en hun eventuele re-integratie in de (onderwijs)arbeidsmarkt. Zeer zeker een lovenswaardig initiatief.
Vooraf zorgde Loes Vandromme voor de toelichting bij de CD&V-conceptnota: de tekst geeft de aanleiding en de context van de zaak goed weer, waarna in het tweede deel (p.6-11) de concrete uitdagingen en voorstellen van de CD&V-politici volgen. Door de gedetailleerde en technische aard van de zaak lijkt het mij voor de geïnteresseerde lezer hier het best om de tekst zelf grondig te lezen.
Namen vervolgens deel aan de hoorzitting: Patricia Van Reet (afdelingshoofd Personeel Basisonderwijs en Centra voor Leerlingenbegeleiding, Agentschap voor Onderwijsdiensten), Marc Borremans (adjunct algemeen secretaris, ACOD Onderwijs), Anne Geldof (juriste, COV), Pascal Claessens (secretaris-onderhandelaar, VSOA Onderwijs), Koen Wils (adjunct secretaris-generaal, COC), Eduard De Decker (diensthoofd Evaluatie Arbeidsgeschiktheid, Bestuur Medische Expertise) en Nele De Kimpe (celhoofd commissie vervroegde pensionering om medische reden, Medex). Er werd op die manier wel een en ander meermaals herhaald, maar in dit geval stoorde mij dat eigenlijk niet. Het resultaat was alleszins heel wat interessante informatie en finaal kwamen de politici ook tot een zinvolle vervolgafspraak (cf. infra).
Hieronder wijs ik kort op enkele elementen uit de bespreking. Eén. Patricia Van Reet (van Agodi) was naar eigen zeggen, -- ik vermoedde dat het haar eerste optreden in de Onderwijscommissie was --, overdonderd door het aantal vragen van de parlementsleden. Je zou inderdaad voor minder. Maar wat mij dan in die enorme veelheid (met overigens ook heel wat vragen die die mensen in kwestie eigenlijk niet konden beantwoorden) meestal positief opvalt, is dat de sprekers van dienst toch in staat zijn om, hoe selectief ook, een aantal vragen ordentelijk te beantwoorden. Ook nu weer.
Twee. Zeker een van die moeilijkere vragen betrof de toekomst, waarbij de wettelijke pensioenleeftijd zal verschuiven naar 67 jaar. Wat zou daarvan de impact zijn in dit verband, zeker zonder voldoende eindeloopbaanmaatregelen? Tja…
Drie. Direct aansluitend bij het vorige punt was er terecht nogal wat aandacht voor preventie en de Werkbaarheidsmonitor van de SERV. Ook trouwens in de Commissie Werk zou er op 3 juni 2021 een hoorzitting over deze thematiek zijn. Boeiend detail: daar hadden de CD&V- en N-VA-fractie zelfs ieder apart een conceptnota over het thema ingediend…
Vier. Niet onverwacht was het in het onderwijs niet zo makkelijk om mensen te re-integreren in een andere functie, als ze hun oorspronkelijke werk (bv. leraar) eigenlijk niet meer konden doen. Er werd daarbij ook gekeken naar werk buiten het onderwijs, bijvoorbeeld als opleider in de VDAB. Daarover ontstond in de bespreking enige commotie, want lesgeven was toch lesgeven, maar initiatiefnemer Tom Ongena wees op bepaalde kenmerken van het VDAB-leraarschap die dat misschien toch enigszins minder zwaar maakten dan bijvoorbeeld in het basis- en secundair onderwijs.
Vijf. Wat de zgn. pensioencommissie (in de Medex-presentatie) betrof, kon men leren dat met (beperkte) casuïstiek van klachten ook in dit verband voorzichtig omgegaan moest worden. Koen Daniëls werd niet onterecht verweten die praktijk nogal karikaturaal te hebben voorgesteld, waarna de repliek van Medex er wel toeleidde dat hij zijn verhaal, dat hij overigens al eens vroeger in de Onderwijscommissie ingebracht had, wat aannemelijker focuste op het probleem van communicatie en emotie met en bij mensen die voor de pensioencommissie moesten verschijnen. Dat leek mij al een stuk redelijker te klinken. Want inderdaad, de communicatie verzorgen met de betrokken personeelsleden was erg belangrijk.
Zes. Vanuit vakbondszijde (zeker Koen Wils van COC) was er, als oplossing van bepaalde knelpunten in de huidige regelgeving, veel aandacht voor een lokale toezichtscommissie, waarbij Wils wees op een mogelijke uitbreiding van de rol van de reaffectatiecommissie van een scholengemeenschap. Daarnaast wees hij (en zijn andere vakbondscollega’s) op het belang van werkbaar werk en preventie, waarmee hij eigenlijk opnieuw belandde in het verhaal van het Lerarenloopbaanpact, maar we weten intussen goed hoe minister Weyts daarover dacht…
Zeven ten slotte. Marc Borremans van ACOD Onderwijs legde nog een interessante link met het hoger onderwijs, dat hier geen voorwerp was van de conceptnota (Loes Vandromme had er ook in haar introductie wel al opgewezen): het ging met name over de huidige, soms problematische minimumdrempel van 50% die gold voor werkhervatting en die volgens Borremans moest kunnen zakken naar 20%; in het hoger onderwijs, waar gewerkt wordt met een gesloten enveloppe, was men zelfs vragende partij voor die wijziging, aldus Borremans, die ook nog een duidelijke pluim had voor de werking van Medex.
Benieuwd hoe er op dat alles gereageerd zal worden door de vertegenwoordigers van de werkgevers in de commissievergadering van 3 juni 2021, want dat was inderdaad de belangrijkste consensuele afspraak aan het eind van de vergadering: de werkgevers moesten ook gehoord worden.
Je kunt de video [vanaf 12:05] van de bespreking bekijken op de website van het Vlaams Parlement.
Reageren op dit commentaar kan bij Wilfried Van Rompaey wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen.
