3 mei 2023 – Actualiteitsdebat over de sterke toename van het aantal onbetaalde schoolfacturen: een persoonlijke impressie

Twee uur en 33 minuten… dat was de duurtijd van dit actualiteitsdebat, dat een rechtstreeks gevolg was van het artikel à la Une van De Standaard (voor abonnees) op dinsdag 2 mei 2023 (uiteraard ook op de radio: Koen Pelleriaux en Ben Weyts; en op vrtNWS). Tijd die ik helemaal live uitgezeten heb, maar me jammer genoeg niet zoveel nieuws geleerd heeft. In wat volgt, beperk ik me tot een aanbod van wat achtergrondmateriaal voor de geïnteresseerde lezer en tot nog enkele gedachten die me te binnen schoten tijdens het debat en die ik zeker goed wil onthouden.

“Niet zoveel nieuws”, ja inderdaad, maar hoe kon dat ook anders, gelet op een ware waslijst aan eerdere, parlementaire besprekingen over het armoedethema in onderwijs? Je herinnert je misschien een paar van de volgende zaken:

  • maar eerst deze waarheid als een koe, die (ere, wie ere toekomt) Jan Laeremans als enige terecht uit de sloot haalde, met name een procedurele kwestie over dit soort parlementaire debatten: die hele organisatievorm is gewoon een tijdrovend, verkeerd systeem, dat meer spreektijd geeft aan wie niet als spreker (namens haar/zijn fractie) ingeschreven was en dat tot talloze herhalingen leidt, maar dat laatste is misschien deels ook op conto van bepaalde parlementsleden zelf te schrijven; ook voorzitter Homans verwees ernaar en zij had blijkbaar nog niet genoeg medewerking van alle fracties gekregen in het Bureau van het Vlaams Parlement om die organisatievorm te veranderen in iets beters;
  • pro memorie: in mijn archief leverden de zoektermen “schoolfacturen”, “maximumfactuur” en “armoede” een rijke oogst op van precedenten en op 16 maart 2023 was er nog een vraag om uitleg over de vzw Krijt, ook een klassiek aspect in dit hele verhaal;
  • minister Dalle verwees ernaar in het debat: inderdaad, ook al op 19 oktober 2022 was er een actuadebat geweest over de strijd tegen kinderarmoede;
  • in het huidige debat dan ging het, niet onverwacht, al heel snel haast uitsluitend over een maximumfactuur (maximumfacturen) in het secundair onderwijs (het stokpaardje van Groen, Vooruit en PVDA; maar ook Vlaams Belang had duidelijk oren naar een gedifferentieerde vorm van maximumfactuur) en over (warme, al dan niet gratis) schoolmaaltijden, waarover minder dan een week geleden al een heel debat gevoerd was in de Onderwijscommissie ([vanaf 2:27:44] met de conceptnota ter zake van de Open Vld-fractie (het stokpaardje van Jean-Jacques De Gucht, die als een soort mini-Verhofstadt daarmee de Paarsgroene coalitie van weleer leek aan te voeren); het zal de lezer niet verbazen dat we nog eens alle gekende argumenten pro én contra konden aanhoren; een cruciaal punt bij zo’n maximumfactuur (N.B. Zo was het trouwens ook gegaan bij de invoering ervan destijds in het basisonderwijs) was de aanzienlijke extra werkingsmiddelen voor de scholen die daarmee per definitie gepaard moesten gaan, wat meteen opnieuw de besparingen van deze legislatuur voor het voetlicht bracht: Jan Laeremans en Kim De Witte spraken daar expliciet over, andere tussenkomsten leken dat te vergeten; niet zo onze directeur-generaal Lieven Boeve bijvoorbeeld op 22 november 2022; de uitholling van de (recurrente) werkingsmiddelen de voorbije jaren is uiteraard een debat op zich;
  • maar “contra” inderdaad ook, want N-VA en cd&v zagen de zaken enigszins anders: tegen een centraal opgelegde maximumfactuur (N.B. In het basisonderwijs had de maximumfactuur daar ook niet geleid tot het verdwijnen van onbetaalde facturen) en tegen een centrale, decretale regeling voor schoolmaaltijden (N.B. Wél: vertrouwen in de scholen zelf én de lokale situatie(/besturen), die niet zomaar gelijk was in heel Vlaanderen);
  • politiek was er wel nog een interessant (maar eigenlijk ook al gekend) verschil tussen cd&v en N-VA: de eerste zei “Afblijven van het Groeipakket!”, de tweede zei opnieuw dat erover gedacht moest kunnen worden om een deel van het Groeipakket rechtstreeks aan de scholen te geven; we hadden debat (met overigens af en toe wel wat onduidelijkheden) óók al eerder gehad;
  • nog politiek: over wat nu wél en niet een kerntaak van Onderwijs was, werden verschillende zaken gezegd, maar ik heb zelf de minister alleen horen zeggen dat “armoedebeleid” geen kerntaak van scholen was (N.B. Uiteraard speelt armoedebeleid toch in de hele Vlaamse regering óók in het Onderwijs, gecoördineerd door minister Benjamin Dalle, maar was het daarmee een kerntaak van Onderwijs? Tja…), maar bijvoorbeeld niet dat “gelijke onderwijskansen” dat niet zou zijn; dat laatste brengt mij bij het stokpaardje van Loes Vandromme, die deze legislatuur al meermaals verwezen heeft naar het “conceptuele debat” (p.38) dat de Vlor daarover (maar dan wel in ruime zin) allang gevraagd had; ik heb even moeten zoeken, maar inderdaad, die Vlor-vraag stond in zijn Memorandum voor de verkiezingen van 2019;
  • en nog politiek: Jos D’Haese, die altijd goed is voor wat politieke show, droomde al luidop van een wisselmeerderheid om een en ander door te drukken… afwachten toch maar;
  • tot slot nog drie wetenschappelijke bronnen, waaruit sommige sprekers en interveniënten informatie gehaald hadden voor hun respectieve betogen: een SONO-rapport over kostenbeheersing in het secundair onderwijs, een SONO-rapport over studiekosten in de eerste graad so en een Steunpunt SSL-rapport over maximumfacturen in het basisonderwijs. Gewoon voor wie nog wat meer achtergrondinformatie wil;
  • ach ja, en nog iets…: het viel op dat in het debat de emoties af en toe erg hoog oplaaiden, mét heftige stemverheffingen resp. geëmotioneerde, ietwat bevende stemmen… het zij zo.

Lees het verslag van het “Actualiteitsdebat over onbetaalde schoolfacturen” met minister Ben Weyts en minister Benjamin Dalle. Daar is, zoals gebruikelijk, ook de video-opname te bekijken.

Reageren kan bij Wilfried Van Rompaey: wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen

Verwante artikels

OVER DEZE BLOG

Deze blog is niet bedoeld als formeel standpunt van Katholiek Onderwijs Vlaanderen, evenmin als een puur verslag, maar wel als een niet-neutraal, persoonlijk commentaar op vooral ook politieke aspecten van de parlementaire onderwijsactiviteiten, zowel in de Commissie Onderwijs en de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement als uitzonderlijk ook in een andere vakcommissie die occasioneel relevant kan zijn voor het beleidsdomein Onderwijs.

×
Kijkt als...
Niveau
Regio