LPD 14 verwacht dat de leerlingen initiatieven van sociale engagementen exploreren. Exploreren betekent dat we inzetten op het verkennen, bestuderen, onderzoeken, ...

Deze doelzin zet ons ertoe aan om met de leerlingen te werken rond het vakbegrip sociaal engagement. 

• Een engagement zou je kunnen omschrijven als een initiatief waartoe iemand zich verbindt, betrokken voelt en een inzet voor toont. Engagementen kunnen formeel of informeel zijn, zichtbaar of onzichtbaar, ...
• Een sociaal engagement zou je kunnen omschrijven als een initiatief dat vertrekt vanuit een reëele maatschappelijke uitdaging en waartoe iemand zich verbindt, betrokken voelt en inzet voor toont.

Initiatieven van sociale engagementen is in het meervoud omschreven in de doelzin. Dit betekent dat we doorheen het jaar minstens op twee initiatieven van sociale engagementen inzetten.

Laat leerlingen engagementskaarten maken om het begrip en (sociale) engagementen te exploreren. Deel kaarten uit die toelaten dat engagementen verzameld worden.

• Er is een blanco versie en een instructieversie om te duiden wat de bedoeling is.
• Elke leerling denkt na over iemand die een engagement opneemt (leerling zelf, ouder, familielid, kennis, ...). Leerlingen vullen de linkerkant van de engagementskaart aan.
• Daarna breng je die ideeën klassikaal:
  • Welke voorbeelden hebben we? Hang eventueel de kaarten al eens uit.
  • Welke gemeenschappelijkheden ontdekken we? Deze vraag leidt naar kernwoorden in een omschrijving van 'engagement': er is een 'betrokkenheid' en een 'inzet'
• Je brengt het onderscheid tussen formele en informele engagementen
  • Laat leerlingen hun eigen kaart hangen bij 'formeel' of 'informeel' (rechterkant kaart)
  • Leerlingen kunnen daarna dit luik op de kaart invullen en motiveren of het engagement zichtbaar of onzichtbaar is
• Je brengt de verduidelijking wat een engagement een sociaal engagement maakt (vertrekt vanuit een maatschappelijke uitdaging). 
  • Verzamel ideeën over maatschappelijke uitdagingen
  • Laat elke leerling nadenken of zijn voorbeeld ook een dergelijke uitdaging bevat
  • Leerlingen nemen met een kaart een positie in, in de klas. Afhankelijk van de ingenomen plaats vinden ze hun engagement al dan niet een sociaal engagement
  • Overloop hun ideeën en laat andere leerlingen reageren

Tip: deze bron biedt wat taal en voorbeelden bij de begrippen formeel, informeel, zichtbaar en niet zichtbaar.

LPD 15 verwacht dat de leerlingen actief participeren aan een sociaal engagement. Actief participeren betekent dat leerlingen deelnemen, een bijdrage leveren. Dit houdt niet noodzakelijk in dat leerlingen een engagement moeten bedenken om het dan ook uit te voeren. Wanneer je leerlingen laat participeren aan een reeds bestaand sociaal engagement is dit zeker volgens de verwachting van het leerplandoel.

Uit de engagementskaarten kan zelf een idee komen om een sociaal engagement met (een deel van de) klas op te nemen. Denk maar aan kledij wassen of verzamelen voor de kringloopwinkel, vrijwilligerswerk bij de gemeente (mooimakers), voedselbank, dierenasiel, leesbuddy, peter of meter worden, ...

Om de verwachtingen van actief participeren zichtbaar te maken voor leerlingen, kan je als werkvorm ervoor kiezen om er samen met leerlingen over na te denken. Je kan dit dia via een placemat.

• Verdeel leerlingen in groepjes
• Elk groepje krijgt een placemat. In het midden van de placemat staat: Ik participeer actief als ...
• Elk groepslid vult in zijn zone op de placemat eerst individueel enkele aanvullingen op de kernzin (ik participeer actief als ...) aan
• Daarna vertelt elk groepslid aan de groep waaraan hij dacht en weerhoudt de groep drie criteria
• De groepjes stellen hun placemat aan elkaar voor
• Klassikaal besluit je om het actief participeren zichtbaar te maken met een aantal van de gehoorde criteria om dat te doen