Aan kleren lijken we allen heel wat waarde te hechten. Zo kiezen we 's ochtends vaak heel zorgvuldig uit wat we die dag zullen dragen en voor speciale gelegenheden trekken we veelal iets nieuws, iets bijzonders aan wat we na verschillende pasbeurten of na een lange online zoektocht uitgekozen hebben. Via kledij stellen we onszelf immers voor, communiceren we, dragen we een specifieke boodschap uit. In deze lessuggestie staan de leerlingen uitgebreid stil bij de politieke, economische en sociaal-culturele effecten van kledij.
II-CoTa-d (Communicatiewetenschappen en taaltechnologie, 2de graad)
LPD 1 De leerlingen definiëren (massa)media en hun rol in het communicatieproces: zender - medium - ontvanger.
LPD K2 De leerlingen lichten toe hoe betekenis van een boodschap tot stand komt vanuit het perspectief van de zender en de ontvanger (decoding - encoding).
LPD 5 De leerlingen lichten effecten toe van gemedieerde communicatie op zichzelf of op de samenleving.
III-CoTa-d (Communicatiewetenschappen en taaltechnologie, 3de graad)
LPD 2 De leerlingen analyseren communicatie en media aan de hand van theorieën uit de communicatiewetenschappen.
LPD 4 De leerlingen analyseren waarom en hoe economische, politieke en sociaal-culturele stakeholders gemedieerde communicatie inzetten.
LPD 7 De leerlingen beoordelen op een onderbouwde manier economische, politieke en sociaal-culturele effecten van gemedieerde communicatie op de maatschappij en op zichzelf.
III-Com-d (Bedrijfsondersteunende informaticawetenschappen, 3de graad)
LPD 2 De leerlingen analyseren communicatie en media aan de hand van theorieën uit de communicatiewetenschappen.
LPD 3 De leerlingen analyseren waarom en hoe economische, politieke en sociaal-culturele stakeholders gemedieerde communicatie inzetten.
LPD 5 De leerlingen beoordelen op een onderbouwde manier economische, politieke en sociaal-culturele effecten van gemedieerde communicatie op de maatschappij en op zichzelf.
Als instap zou je aan je leerlingen kunnen vragen waarom kledij voor ons zo waardevol is, zo veel betekenis heeft. Aansluitend kan je erop wijzen dat ook bekende ontwerpers van grote modehuizen, als Gianni Versace, Miuccia Prada en Christian Louboutin, hierover een heel duidelijk standpunt hebben, wat blijkt uit de volgende citaten.
Decide what you are, what you want to express by the way you dress and the way you live. (Gianni Versace)
What you wear, is how you present yourself to the world, especially today, when human contacts are so quick. Fashion is instant language. (Miuccia Prada)
Shoes transform your body language and attitude. They lift you physically and emotionally. (Christian Louboutin)
Samen met je leerlingen zou je de bovenstaande citaten kunnen overlopen waarbij ze de quote aanduiden die hen het meest aanspreekt. Laat hen hun keuze ook motiveren waarbij ze het citaat kort toelichten.
Hierna zou je kunnen toevoegen dat de uitspraken weliswaar van verschillende ontwerpers afkomstig zijn, niettemin blijkt er een gemeenschappelijk element. Allen menen ze dat je via je kledij, inclusief schoenen, jezelf presenteert of uitdrukt. Via kledij spreek of communiceer je, draag je een specifieke boodschap uit.
Aansluitend kan je de leerlingen verschillende foto's van leading men and ladies laten zien: welk citaat of welke citaten passen het best bij de foto's? Je zou hierbij ook de volgende vragen kunnen stellen ...
Uiteraard is de getoonde kledij geenszins toevallig gekozen. Integendeel, tweedehands en upcycling zit in het bloed van Pommelien Thijs. Voor de Top 40 Awards droeg ze, zoals de foto laat zien, dan ook bewust een ontwerp van Valentine Tinchant, gemaakt van oude gordels uit auto's. Een voorkeur voor tweedehands geldt ook voor Greta Thunberg. Zij weigert luxe of modieuze kledij als bewuste keuze tegen overconsumptie en fast fashion. Haar sobere, praktische kledingstijl, vaak bestaande uit een hoodie of regenjas, ondersteunt haar boodschap van klimaatsoberheid en geloofwaardigheid als activist.
Soberheid kenmerkt misschien ook de kledij van Angela Merkel. Tijdens haar termijn als bondskanselier had ze steevast dezelfde outfit aan: makkelijke schoenen, een donkere broek en een kleurige blazer. Zelensky draagt sinds het begin van de oorlog in Oekraïne - in tegenstelling tot wereldleiders en presidenten van andere landen - consequent militaire kledij. Hiermee wil hij solidariteit met zijn volk en vooral de soldaten tonen en leiderschap en vastberadenheid uitstralen. Zijn kleding is uitgegroeid tot een visueel symbool van verzet en nationale eenheid.
Uit het bovenstaande blijkt duidelijk dat kleding heel bewust wordt ingezet als communicatiemiddel om een boodschap over te brengen, een standpunt te onderstrepen of solidariteit te tonen. Wat iemand draagt, is soms niet toevallig en zeker niet in politieke kringen. Politici weten dat beelden krachtig zijn en dat een kledingstijl die opvalt, snel wordt opgepikt door de media en het publiek. Kleding in de politiek is meer dan een persoonlijke stijl. Het is een instrument om identiteit en imago te tonen, om geschiedenis op te roepen en om een boodschap kracht bij te zetten zonder woorden.
Voor de volgende opdracht zou je je leerlingen in kleine groepen kunnen verdelen. Elke groep kiest één van de onderstaande politici, met name Melissa Depraetere (Vlaams minister van Wonen, Energie en Klimaat, Toerisme en Jeugd), Bart De Wever (premier van België), Angela Merkel (voormalig Duits bondskanselier) of Kamala Harris (tegenstander van Donald Trump bij de voorbije presidentsverkiezingen).
Ze focussen hierbij op de kledij van de persoon: beschrijven m.a.w. de typische stijl en reflecteren over de boodschap ervan. Aanvullend lezen ze ook de bijbehorende artikels zodat ze hun antwoorden kunnen verfijnen. Vervolgens presenteren ze hun bevindingen aan hun klasgenoten.
Bijlage 1 (Bart De Wever/ Melissa Depraetere)
"De kledingstijl van Bart De Wever straalt conservatisme uit"
Bretellen
Het Nieuwsblad liet afgelopen weekend de Brusselse ontwerpster Siré Kaba en de Antwerpse stylist Vincent Van Laeken los op de kledingkeuze van de Vlaamse politici. Dat leidde tot enkele opvallende uitspraken. Over N-VA-voorzitter Bart De Wever, bijvoorbeeld: “Driedelige pakken, een goed dichtgeknoopte das, soms bretellen …. Bart De Wever heeft een duidelijke en allesbehalve informele stijl”, zegt Kaba. “Hij straalt conservatisme uit. Zijn kledingstijl komt helemaal overeen met dat waarvoor hij staat.”
Casual chic
CD&V-minister Annelies Verlinden is volgens Kaba “meesterlijk” in het kiezen van kleuren en van goede kwaliteit. “Zelfs als ze casual gekleed gaat, is ze een beetje chic. Een beetje bourgeois ook, wat wellicht aansluit bij haar kiespubliek dat enige welvaart bereikte.”
Bloemenmotief
Om nog even bij de christendemocraten te blijven: ook de voorliefde van Vlaams minister Hilde Crevits (CD&V) voor blouses met fleurige bloemenmotieven passeert de revue. “Bloemenmotieven zijn nooit echt uit de mode geweest”, zegt Van Laeken. “Wel word ik hier niet warm van. Het doet een beetje ouderwets aan, en is weinig gedurfd. Dat ligt natuurlijk in de lijn van hoe ze aan politiek doet: geen radicale keuzes, nooit extreme standpunten.” De keuze van partijvoorzitter Sammy Mahdi voor bobochic, ook zonder das, vinden de stylisten dan weer gewaagd. “Geen makkelijke stijloefening. Ik denk niet dat alle kiezers klaar zijn voor politici die echte vestimentaire risico’s durven te nemen”, aldus Kaba.
Sneakers
De stylisten zien tot slot ook veel gelijkenissen tussen de kledingkeuze van de nieuwe Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere en haar voorganger Conner Rousseau, te beginnen met haar sneakers onder een pak. “Opnieuw een partijvoorzitter die er jong wil uitzien. Als dat in de lijn ligt van een partij die verjonging en vernieuwing wil uitstralen, kan ik dat wel begrijpen”, zegt Van Laeken. “Haar stijl is lief en leuk, haar kledingstukken zijn betaalbaar voor de gemiddelde Belg”, vult Kaba aan. “Maar uiteindelijk laat het geen sterke indruk na. De visuele signatuur van haar voorganger heeft ze niet.”
Uit: De Standaard
Bijlage 2 (Bart De Wever)
Het (Antwerps) verhaal achter de opvallende kostuums van premier Bart De Wever
Bart De Wever (N-VA) verschijnt in zijn functie als premier regelmatig in opvallende kostuums, iets wat hij als burgemeester van Antwerpen ook al deed. Hij kiest voor zijn kostuums al jaren bewust voor een Antwerpse kostuummaker. "Op die manier is hij ambassadeur van onze modestad", aldus die ontwerper, Guy-David Lambrechts. "Voor elke gelegenheid geef ik hem tips over welk kostuum hij best aandoet".
Koningsblauw voor de koning
Voor bijvoorbeeld een bezoek aan de koning werden bewust bepaalde kleuren gebruikt. "Hij heeft toen een beige kostuum gedragen met aan de randen koningsblauw", zegt Lambrechts. "Als je naar de koning gaat, moet je toch iets koninklijks dragen? Met de kostuums tonen we dat Antwerpen wel iets anders in zijn mars heeft dan de standaard blauwe maatpakken die iedereen draagt."
Net daarom wil Lambrechts een speciale toets geven aan de kostuums, maar ze moeten wel bij hem blijven passen. "Ik kan hem niet in een kostuum van tijgerprint steken", lacht de ontwerper. "Ik kies bij de premier regelmatig voor 2 verschillende kleuren in zijn kostuum. Daardoor kan hij verschillende broeken onder dezelfde vest dragen, want de broeken verslijten sneller."
Traditie en stabiliteit
Bart De Wever hecht veel belang aan het feit dat zijn kledij Antwerps is. Voor stijlexpert Marleen Beevers zegt het kostuum evenwel in de eerste plaats iets over Bart De Wever zelf. "Hij is heel consequent in zijn keuzes", vertelt Beevers. "Hij straalt daarmee vooral traditie, stabiliteit en een rationele ernst uit. Hij lijkt op die manier wel een bewaker van de geschiedenis."
Gemiste kans
De creativiteit en de innovatie van Antwerpen als modestad, komt volgens haar minder tot uiting. "Hij is wel een duidelijke vertaler van kleding als psychologisch en strategisch instrument, maar hij is minder een ambassadeur van de stad in de klassieke zin."
Beevers vindt de kledingkeuze van De Wever op dat vlak een gemiste kans. "Zijn kostuums zouden nog meer verrijkt kunnen worden met Antwerpse elementen", aldus de stijlexpert. "Op die manier zou hij het 'merk' Antwerpen wat meer kunnen uitstralen. Wat die elementen zouden kunnen zijn, daarvoor zou ik moeten weten hoe de premier zijn missie wil tonen."
Uit: VRT Nieuws
Bijlage 3 (Angela Merkel/ Kamala Harris)
Alles uit de kast: waarom we met een vergrootglas kijken naar wat leading ladies dragen
"Zag je wat ze aanhad"? Elke vrouw die een job in het publieke domein uitoefent, van royal over minister en CEO tot nieuwslezer, vreest die vraag. Wij namen een kijkje in de kleerkast, en misschien ook in de hoofden, van 's werelds leading ladies.
Wat ga ik vandaag eens aantrekken? Zou Angela Merkel zich die vraag stellen, gezien ze de afgelopen vijftien jaar meestal dezelfde outfit aanhad? Makkelijke schoenen, een donkere broek en een kleurige boxy blazer, die ervoor zorgt dat de bondskanselier altijd opvalt in de zee van donkere pakken. Ze hebben volgens Merkel-watchers zelfs een betekenis. Groen is voor onderhandelingen en blauw voor buitenlandse bezoeken, omdat het eerste staat voor compromis en het tweede voor competentie en objectiviteit.
Natuurlijk kijken we ook naar wat leading men aanhebben, maar dat is niets vergeleken bij het vergrootglas waar de outfits van elke vrouw in de schijnwerpers onder worden gelegd. Dat heeft volgens Karen Celis, professor gender en politiek aan de VUB, niet alleen te maken met het feit dat vrouwen een gevarieerdere garderobe hebben dan mannen. "Rollenpatronen spelen daar zeker een rol in", stelt ze. "Schoonheid, behaaglijkheid, een verzorgd uiterlijk, we verwachten dat nog altijd van vrouwen." Uiteraard verwachten we niet van elke vrouw in de publieke belangstelling exact hetzelfde. Máxima heeft een andere rol dan Ursula.
Barack Obama droeg altijd min of meer hetzelfde pak. Bewust, zo blijkt: zo'n 'uniform' was al één beslissing minder per dag. Dat is net wat ook Angela Merkel doet. Het betekent dat ze haar tijd en energie niet in kleding maar in de job steekt. En ook al kleden andere politieke vrouwen als Michelle Obama zich niet volgens zo'n strak schema, ook zij hebben een specifieke stijl.
Meer zelfs, we hebben allemaal 'gewoontekleding', weet socioloog Sophie Woodward van de universiteit van Manchester. Zij catalogeerde voor een fascinerend onderzoek de kleerkast van vrouwen en liet hun dan elke ochtend noteren waarom ze specifiek die kleren kozen. De resultaten zijn te lezen in haar boek Why Women Wear What They Wear.
"Gewoontekleding is niet alleen wat we gewoonlijk aantrekken, maar vooral kleding waarvan we weten dat ze voor ons werkt: ze past goed, is gepast voor ons leven, en we voelen ons er goed in. Het is een complex proces om iets fysiek, esthetisch én sociaal te doen kloppen. Kleren moeten je het gevoel geven dat je jezelf bent. En soms kiezen we ook voor de persoon die we graag zouden zijn."
"Onze leeftijd, vrouwelijkheid, seksualiteit, smaak en huidige modetrends spelen allemaal een rol, en daarnaast moet een outfit ook passen in de specifieke context. We dragen geen jogging naar een begrafenis en geen ouderwetse combinatie naar een feest vol fashionista's. Langzaam maar zeker ontwikkelen we dus gewoontekleding waarvan we weten dat die altijd min of meer oké is. Niet geforceerd, niet ongepast, maar zo natuurlijk mogelijk. Belangrijk, want als we de bal misslaan, merken de mensen om ons heen dat op."
We willen er ook allemaal 100% onszelf uitzien, maar soms is één aspect van onze identiteit belangrijker dan een ander, stelt Celis. "Een politica of CEO wil op een doorsneedag waarschijnlijk niet als vrouw gezien worden, maar als een competente persoon. Maar dat blijft voor vrouwen vandaag complexer dan voor hun mannelijke collega's."
Hoe ziet macht, competentie of autoriteit eruit? "Toch nog grotendeels als een man in een pak, vrees ik, want historisch gezien was de top hun domein. Sinds vrouwen zich daar begeven, moeten ze zich aan de daar geldende informele regels houden. Ze moeten tonen dat ze erbij horen. Vroeger maten ze zich daar vaak een mannelijke stijl voor aan." Denk: mantelpakjes, veel grijs en geen frutsels. "Maar tegelijk verwachten we ook van vrouwen dat ze vrouw blijven. Aan de top bewandelen ze dus een slap koord: in de omgeving passen en capabel lijken zonder zich te mannelijk te kleden." Dat verklaart de maatpakjes van Merkel. Amerikaanse politica's zien er vaak uit als personages uit House of Cards of Scandal, een en al 'gestructureerde powerjurken' en dure mantels. Terwijl Michelle Obama koos voor een 'doorsnee Amerikaanse-met-smaak-en-geld'-look, gaat Melania Trump voor trophy wife.
Volgens professor Celis is het verder boeiend om te zien hoe sommige vrouwen openlijk over de symboliek communiceren. "Harris droeg tijdens haar campagne vaak jeans en sneakers, net als de vrouwen die ze vertegenwoordigt. Op die manier draaien vrouwen iets wat soms tegen hen gebruikt wordt - hun uiterlijk en aantrekkelijkheid - om, om zo een boodschap te sturen." Omdat vrouwen op de dunne lijn lopen tussen erbij horen en vrouwelijk zijn, is kleding vaak hun kwetsbare flank, iets wat tegen hen gebruikt wordt ook. Ik zie gelukkig wel een evolutie, we worden iets minder streng. Maar vandaag zie je nog altijd dat jongere vrouwen veel strenger beoordeeld worden dan oudere dames.'
Uit: Knack
Bijlage 4 (Kamala Harris)
How Kamala Harris's Converse Sneakers Are Changing Fashion Politics
As Kamala Harris continues her presidential campaign, she’s often seen in Converse Chuck Taylors. Harris’s love for the shoe brand has been well-documented, appearing in several publications. But the VP’s more recent appearances sporting Chucks on the campaign trail have renewed popularity for the shoes nationwide.
Of course, the symbolism of it all is not to be ignored. Beverly Hart, a former Congressional staffer likens Harris's Converse: “They have that ‘let’s get to work’ energy where they take off their suit jacket and roll up their sleeves."
Harris’s choice in shoes is an indicator of a slow trend reshaping the political wardrobe.
“I think a Republican archetype of a perfect woman is very feminine, kind of quintessential high heels and pencil skirts,” says Hart. “Whereas, a Democrat archetype of the perfect woman is more about juxtaposition. She’s wearing the pearls and the Chuck Taylors, it’s like she’s a mom and a CEO. She can do it all.”
Uit: Washingtonian.com
Naast het type kledij, kostuums, mantelpakjes of sneakers blijken ook de kleuren een symbolische betekenis te hebben. In de inleidende fase zagen de leerlingen dat Oekraïens president Zelensky een heel eigen stijl heeft, bewust een groene T-shirt draagt. Tijdens zijn recente ontmoeting met president Donald Trump koos Zelensky evenwel voor een opvallend andere outfit dan bij hun vorige, heel gespannen gesprek. Van beide bezoeken is uiteraard foto- en videomateriaal.
De leerlingen mogen beide foto's/ fragmenten kort bekijken en focussen hierbij op de kledij van Zelensky. Wat valt hen op en waarom zou Zelensky voor deze verandering gekozen hebben? Je kan hen ook vragen welke rol kleding bij dergelijke ontmoetingen heeft.
In maart verscheen Zelensky in een Henley-shirt en militaire broek, waarvoor hij door een journalist van Real America's Voice bekritiseerd werd. Die verweet hem geen pak te dragen en zo geen respect te tonen. Toen antwoordde hij: “Ik zal een kostuum dragen als deze oorlog voorbij is.” Zelensky koos de tweede keer voor een meer 'pak-achtige outfit', namelijk een zwart jasje en een zwarte overhemd zonder das, waarmee hij zijn belofte niet volledig brak. “Mr President, the best I have,” zei Zelensky glimlachend over zijn kledingkeuze. Trump reageerde met een warme “I love it,” wat de toon van het gesprek meteen verzachtte.
De laatste ontmoeting draaide opnieuw om diplomatieke inspanningen om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. Hoewel er nog geen concrete resultaten uit het gesprek voortkwamen, was de sfeer nu wel beduidend vriendelijker dan bij de vorige uitwisseling. Zelensky’s kledingkeuze werd door internationale media gezien als een visuele verschuiving richting diplomatie en verzoening zonder zijn militaire solidariteit volledig los te laten.
Zijn stijl lijkt nu een brug te slaan tussen zijn rol als oorlogsleider en als diplomaat. In een wereld waar beeldvorming steeds meer invloed heeft op politiek, blijkt een kostuum soms meer te zeggen dan duizend woorden.
Verder maken niet alleen politici, maar ook beroemde personen via hun kledij soms een politiek statement zoals de volgende foto laat zien. Laat je leerlingen die aandachtig bekijken, waarna ze mogen noteren wie ze herkennen en wat in het oog springt.
Ongetwijfeld zullen de leerlingen Elisabeth Lucie Baeten herkennen op de Kastaars, een jaarlijks evenement waarbij de Vlaamse mediaprijzen uitgereikt worden. Op de rode loper hiervan verschijnen heel wat bekende Vlamingen in peperdure, schitterende outfits van bekende ontwerpers, maar Baeten wilde naar eigen zeggen meer doen dan een mooi kleedje dragen wat ook uit het volgende bericht blijkt.
Elisabeth Lucie Baeten maakt pro-Palestijns statement op rode loper van Kastaars: "Ik wilde meer doen dan een mooi kleedje dragen"
Elisabeth Lucie Baeten (34) maakt vanavond een politiek statement met haar jurk op de rode loper van de Kastaars. De jurk is namelijk gemaakt uit Palestijnse keffiyeh, ofwel sjaals. Die zijn bevestigd op een hoepelrok. Met dit opvallende ontwerp betuigt ze haar steun aan Palestina.
Baeten geeft ook openlijk toe dat het inderdaad een statement is. Haar hoepelrok is een ontwerp van de Gentse Dorien Van Kerckhove. “Ik wist al een tijdje dat ik op een van de awardshows meer wilde doen dan gewoon een mooi kleedje dragen”, vertelt Baeten. “De zaak in Palestina ligt me na aan het hart. Ik ben vandaag ook een steunactie gestart met Oxfam, dus ik hoop dat ik met m’n outfit veel aandacht kan verzamelen voor de verschrikkelijke dingen die daar gebeuren. Ze kunnen onze steun nog steeds goed gebruiken”, aldus Baeten.
De steunactie die Elisabeth Lucie Baeten via Oxfam heeft opgezet, heet 'Hulp voor Gaza'. Mensen kunnen de actie steunen door een donatie te doen. Op haar sociale media deelt Baeten ook regelmatig haar mening over het conflict Israël-Palestina.
Uit: Het laatste Nieuws
Samen met je leerlingen kan je stilstaan bij de actie van Elisabeth Lucie Baeten, haar boodschap en het beoogde effect. Het best leg je hen het communicatiemodel van Lasswell voor dat ze proberen aan te vullen.
Hoogstwaarschijnlijk zullen de leerlingen als medium het kleed aangeduid hebben. Niettemin koos Baeten er heel bewust voor om dit niet in een huiselijke, familiale sfeer aan te trekken, maar wel tijdens een veelbesproken en veelbekeken evenement, als de Kastaars, dat heel wat media-aandacht krijgt. Dit doet denken aan een bekende oneliner van de Canadese filosoof en wetenschapper, Marshall McLuhan.
The medium is the message. (Marshall McLuhan)
Aan je leerlingen zou je kunnen vragen wat deze stelling volgens hen inhoudt: laat hen m.a.w. de betekenis ervan analyseren.
Omdat het kleed van Elisabeth Lucie Baeten zo veel aandacht trok, kwam haar boodschap zeker aan en miste die zijn effect niet. In amper drie dagen tijd slaagde Baeten er via haar steunactie in om maar liefst 101.000 euro voor Gaza in te zamelen.
Kledij doet geld rollen. Niet alleen het voorbeeld van Elisabeth Lucie Baeten bevestigt dit. Sommige beroemdheden blijken echte trendsetters via specifieke stijlen en niet zelden krijgen kledingmerken een boost in hun verkoop als een bekend persoon, acteur of zanger, hiermee gespot wordt.
Dit laat de volgende collage alvast zien. Kunnen de leerlingen beroemdheden, als Taylor Swift, Rihanna, Paul Mescal, Lily Collins uit 'Emily in Paris' en onze kroonprinses Elisabeth linken aan het gepaste merk of de juiste trend?
Misschien is uit het lijstje het jonge, Belgische sportmerk RectoVerso wat minder bekend. Niettemin kreeg het enkele jaren geleden een serieus duwtje in de rug, toen aangekondigd werd dat de Belgisch troonopvolgster, prinses Elisabeth, naar de Koninklijke Militaire School ging. Een dergelijke school vraagt van de leerlingen wel wat discipline en sportiviteit, dus werd bij de mededeling een foto van een joggende Elisabeth in een joggingbroek van modemerk RectoVerso geplaatst.
Een medeoprichtster van RectoVerso bekende aan Radio2 dat ze de legging als cadeau voor de 18de verjaardag van de Belgische prinses hadden gegeven. Het leek hen leuk om haar een 100% Belgische legging te geven. Ze kregen daar toen een bedankingskaartje voor, maar hadden niet verwacht dat ze er plots mee op een foto zou staan. Het was dan ook een echte verrassing waardoor de verkoop van deze legging een boost kreeg.
Over het kanaal kennen ze dit fenomeen ook. Meer zelfs, hiervoor werd een heuse naam bedacht, het zogezegde 'Kate Effect' ... Laat je leerlingen hierover info opzoeken, onder meer via het onderstaande artikel, waarna je hen de volgende vragen zou kunnen stellen:
Het gaat om de inhoud, niet om de verpakking: prinses Kate wil geen inkijk meer geven in haar kleerkast
Het Britse koningshuis zal geen info meer geven over de outfits van prinses Catherine van Wales. Tot protest van velen, want prinsessen en hun kledij zijn nu eenmaal een leuk tijdverdrijf. “Ik merk dat als ik het énkel over inhoud heb, sommigen afhaken”, zegt Engelandkenner Harry De Paepe.
Als prinses Kate een jurk draagt, kan je er zeker van zijn dat die vlug uitverkocht is. Om die reden wordt ze een ‘royal influencer’ genoemd. Maar met die titel heeft de prinses het stilaan gehad. Ze wil niet langer dat het draait om wat ze draagt, wél om wat ze doet. Op haar verzoek zal het Britse koningshuis geen details meer delen over haar outfits tijdens events. “Voordien gaven ze het onofficieel mee aan de pers wanneer de prinses iets droeg van een Britse designer”, meent Harry De Paepe. “Kate is het uithangbord en het is goed voor haar imago als ze beginnende ontwerpers steunt door hun ontwerpen te dragen.”
De invloed van de prinses op de Britse mode-industrie is groot. Die wordt niet voor niets het ‘Kate Effect’ genoemd. In 2011 crashte de website van het modemerk Reiss omdat de prinses een jurk van hen droeg. Dat deed zich in de jaren daarop nog een paar keer voor. Zoals toen ze een polka-jurk van Alessandra Rich aantrok voor de zeventigste verjaardag van de toenmalige prins Charles. Die was binnen enkele minuten uitverkocht. Verder is het geen geheim dat de prinses fan is van Alexander McQueen. Sommigen schrijven dat zijn carrière mede door haar een boost kreeg. En als de prinses iets van het betaalbare merk Zara aantrekt, is het hek zeker van de dam en willen heel wat mensen een exemplaar.
Meer dan mode
“Ondanks de beslissing zullen mensen altijd uitpluizen wat de royals aanhebben”, zegt De Paepe. En ja, er bestaat inderdaad een blog die tot vandaag alle outfits van de prinses van Wales van kop tot teen fileert, inclusief een link naar de websites waar je die stuks kan kopen. Ook voor koningin Mathilde bestaat dat equivalent: Garderobe Royale van Jelka Van Duyse. “Ik kan me minder vinden in wat prinses Kate nu beslist. Als ik over een outfit schrijf, is dat met een reden. Ik probeer een tweede laag bloot te leggen. Koningin Mathilde droeg bijvoorbeeld een gele jurk bij het bezoek van wielerlegende Eddy Merckx. Dat is een eerbetoon aan hem."
Te veel luxe?
“Mathilde heeft jaren geleden op een receptie tegen me gezegd: ‘Jullie vermelden in jullie reportages vaak wat ik aanheb, maar praten minder over wat ik doe’”, vertelt royalty-watcher Joëlle Vanden Houden. “Ik begrijp dat zoiets niet aangenaam is. Ook de hogere prijzen die vaak bij kleding van Mathilde worden vernoemd, oogsten nu en dan kritiek. Dat is dubbel, want bij gelegenheden kleden royals zich heel erg op. Er wordt ook verwacht dat ze er goed uitzien. Het is een vorm van beleefdheid. Bovendien houden mensen van exuberante kleding. Weet wel dat zowel Kate, als Mathilde hun handtassen recycleren en delen met hun familie.”
De beslissing van prinses Kate komt er vlak na controverse rond een Chanel-handtas van meer dan 4.000 euro. Die droeg ze tijdens een herdenking van de Holocaust. “Tijdens de oorlog zou Coco Chanel banden gehad hebben met nazi’s. De kritiek zou een reden kunnen zijn voor de maatregel die ze aankondigt. Al denk ik toch vooral dat de prinses, net als onze koningin, soms liever niet louter tot een outfit wordt herleid.”
Uit: Gazet van Antwerpen
Zonet zagen de leerlingen al in dat beroemdheden op het vlak van kledij een soort voorbeeldfunctie hebben. Hun stijl, smaak en voorkeuren worden door velen gekopieerd, wat ook Pommelien Thijs en Fien Germijns beseffen. Ze plaatsten dan ook niet toevallig de volgende posts op hun Instagrampagina.
Samen met je leerlingen kan je die bekijken, waarna de leerlingen de (achterliggende) boodschappen noteren.
Zowel Thijs als Germijns roepen hier op om tweedehandskledij te dragen en fast fashion een halt toe te roepen. Laat je leerlingen ook reflecteren op het effect van deze posts ...
Ongetwijfeld zullen de leerlingen onder meer opmerken dat de gevolgen van fast fashion groot zijn. Allereerst heeft de productie van deze kledij een enorme impact op het milieu, want die vergt veel water en energie en veroorzaakt een aanzienlijke CO2-uitstoot. Verder is de kledij gemaakt van goedkope materialen die niet bedoeld zijn om lang te dragen. Gemiddeld dragen we deze kledij maar vijf keer, waarna die al in de vuilnisbak belandt en onze afvalbergen doet rijzen. Volgens recente onderzoeken zou een gemiddeld gezin 46 tot 50 nieuwe kledingstukken per jaar kopen en 150 tot 200 stukken kleding in zijn kast hebben.
Deze indrukwekkende cijfers doen Fien Germijns, Pommelien Thijs en misschien ook de leerlingen duizelen. Als afsluiter mogen ze dan ook in de voetsporen van Germijns en Thijs treden en net als hen een actie voor sociale media bedenken die aandacht vraagt voor fast fashion. Het best worden ze hiervoor in kleine groepen ingedeeld. Als leerkracht kan je benadrukken dat creativiteit een pluspunt is.
