• Zwaartekracht, gewicht, normaalkracht, veerkracht
  Dynamische effecten van een resulterende kracht: versnellen, vertragen, van richting veranderen
  Verschil massa en gewicht

Leerplandoel: II-TeWe-d LPD 15

Inspiratie voor het vertalen van het leerplandoel:  

• Grootte, richting, zin, aangrijpingspunt van een vector
• Eenheden en grootheden
• Schaalfactor bij vectoriële voorstelling van een kracht
• Kracht als oorzaak van bewegingsverandering of vormverandering
• Kracht uit versnelling/vertraging (tweede wet van Newton)
• Bewegingstoestand rust/beweging indien er geen kracht inwerkt (eerste wet van Newton)
• Grafisch samenstellen en ontbinden van krachten
• Verband tussen massa, valversnelling en zwaartekracht
• Berekenen van zwaartekracht, gewicht, normaalkracht, veerkracht (wet van Hooke). In relatie met rubriek 6 (statica: evenwicht in vlak)
• Verschil tussen massa en gewicht, zwaartekracht in functie van locatie 

Suggesties om verder te gaan dan het leerplan: 

• Rekenen met vectoren (vectorieel/scalair product, analytisch bepalen van de resulterende kracht)
• Krachtmetingen uitvoeren 

Leerplandoel: II-TeWe-d LPD 16

Inspiratie voor het vertalen van het leerplandoel:  

• Grafische voorstelling: x(t), v(t), a(t)
• Grafische voorstelling van ERB en EVRB
• Grafisch bepalen van ontmoetingspunt van meerdere bewegende objecten
• Begrippen ogenblikkelijke snelheid, gemiddelde snelheid, versnelling, vertraging, afgelegde weg,… duiden in de grafische voorstelling

Suggesties om verder te gaan dan het leerplan:

•  Analytisch bepalen van ontmoetingspunt van meerdere bewegende objecten 

Leerplandoel: II-TeWe-d LPD 17

Inspiratie voor het vertalen van het leerplandoel:  

• Interpreteren van ERB: recht- en omgekeerd evenredige verbanden; vectoriële voorstelling van positie, verplaatsing, snelheid en versnelling
• Berekenen van ERB
• Begrippen rust-beweging, baan, afgelegde weg, snelheid, tijdstip, tijdsduur
• Aandacht voor grootheden en eenheden
• Omzetten van samengestelde eenheden (vb.: km/h naar m/s) 

Suggesties om verder te gaan dan het leerplan: 

•  Abstractie maken van niet-rechtlijnige bewegingen 

Leerplandoel: II-TeWe-d LPD 18

Inspiratie voor het vertalen van het leerplandoel:  
 Verklaren van effect van een kracht op versnellen en vertragen

• Toepassingen op de 3 wetten van Newton 

Suggesties om verder te gaan dan het leerplan:  

•  Vanuit wetenschappelijk onderzoek de wetmatigheid opbouwen 

Leerplandoel: II-TeWe-d LPD 19

Inspiratie voor het vertalen van het leerplandoel:  

• Verbanden leggen tussen grootheden EVRB
• Begrippen eenparig versnellen – vertragen
• Begrippen ogenblikkelijke snelheid, gemiddelde snelheid
• Berekeningen uitvoeren, tweedegraadsfunctie oplossen
• Vectoriële voorstelling van versnelling
• Vrije val en verticale worp, remmen en vertragen 

Suggesties om verder te gaan dan het leerplan:   

• Grafische voorstelling verticale worp x(t), v(t), a(t)
• Vectoriele samenstelling van bewegingen (grafisch)
• Experimenten (video analyse) 

Leerplandoel: II-TeWe-d LPD 20

Inspiratie voor het vertalen van het leerplandoel:     

• Soorten inwerkende krachten op een systeem (actiekracht, reactiekracht, zwaartekracht, wrijvingskracht, weerstand,…)
• Berekenen van statische wrijvingskracht
• Statische wrijvingscoëfficiënt van verschillende materiaalcombinaties
• Berekenen van een totale normaalkracht
• Toepassingen krachtenmomenten (momentsleutel, crank, trapas,…)
• Toepassingen in mechanismen (katrollen, tandwielen, riemen,…) 

Suggesties om verder te gaan dan het leerplan:     

• Soorten wrijving
• Factoren die de wrijving kunnen verminderen
• Berekenen van mechanismen (katrollen, tandwielen, riemen, kruk- drijfstangmechanisme, vakwerken, ladder, biomechanica,…) 

Leerplandoel: II-TeWe-d LPD 21

Inspiratie voor het vertalen van het leerplandoel:  

• Schematische voorstelling van alle krachten op een systeem
• Vrij maken van een lichaam, reactiekrachten in functie van vrijheidsgraden
• Krachten- en momentenbalans opstellen
• Invloed van de ligging van het zwaartepunt op statisch evenwicht
• Toepassingen (hefbomen, werktuigen, balans, opspantechnieken, uitsteeklengte, …)
• Ontbinden van krachten in componenten
• Berekeningen uitvoeren, stelling van Varignon
• Oordeelkundige keuze referentiestelsel 

Suggesties om verder te gaan dan het leerplan: 

• Oppervlaktetraagheidsmoment
• Klassieke experimenten waarbij verbanden tussen grootheden worden aangetoond en de formules worden opgesteld of bevestigd
• Onderzoek van de invloed van de ligging van het zwaartepunt op de stabiliteit van een systeem (laden van een oplegger, caravan). 

Leerplandoel: II-TeWe-d LPD 24

Leerplandoel: II-TeWe-d LPD 25

Inspiratie voor het vertalen van het leerplandoel:  

• Begrippen arbeid, toegevoegd vermogen, geleverd vermogen, rendement, potentiële/kinetische energie
• Berekenen van arbeid, vermogen en rendement met aandacht voor grootheden en eenheden
• Berekenen van potentiële/kinetische energie
• Berekenen van elastische energie uit de wet van Hooke
• Soorten energie en energieomzettingen
• Wet van behoud van energie
• Energiebalans opstellen, berekeningen uitvoeren op de energiebalans
• Toepassingen mechanisch rendement (lekke band, slijtage lagers, smering, …)
• Verband mechanisch-elektrisch vermogen en hun rendementen berekenen 

Suggesties om verder te gaan dan het leerplan: 

• Energieproductie, energieoverdracht, energieopslag
• Experimenten op arbeid, vermogen, energie 

Hieronder kan je een vergelijkend document terugvinden voor de doelen Mechanica in 2de graad D-, D/A- en A-finaliteit.