Elk bedrijf dat zichzelf respecteert en wil blijven groeien, smeedt uiteraard plannen voor de toekomst, zo ook de Vlaamse vervoersmaatschappij De Lijn. Via een nieuw vervoersproject wilden ze dit jaar reizigers sneller en beter bedienen en meer mensen op de bus en tram krijgen, maar dat leek al snel niet geheel volgens plan te verlopen ...

Om sneller te rijden werden immers duizenden haltes afgeschaft, buslijnen geschrapt of aangepast. Ter compensatie waren er meer flexbussen die vooraf geboekt moeten worden. Het gevolg was dan ook dat duizenden reizigers bij de start van het nieuwe plan, januari 2024, letterlijk in de kou stonden. Kop van Jut was Lydia Peeters, vorig Vlaams minister van Mobiliteit, die het nieuwe vervoersplan uitgerold had. Het regende klachten zodat Katrien van politiek PR wilde ingrijpen en dan ook minister Peeters opbelde.
 
Samen met je leerlingen kun je het volgende videofragment bekijken. Al snel blijkt dat het vervoersplan mislukte omdat minister Peeters bepaalde, noodzakelijke aspecten van een goed plan over het hoofd gezien had. Zo is ze zich te weinig bewust van de doelgroep, de klant. Als leraar zou je kunnen vragen hoe dit in het fragment tot uiting komt.
 
Verder kun je stilstaan bij het communicatieproces zelf: wie is hier de zender, de ontvanger, wat is de boodschap, welk medium wordt gebruikt, wat wil de zender bij de ontvanger bereiken (= effect), hoe reageert die laatste (= feedback)? Hoe wil de minister dus op de kritiek van de busgebruikers reageren en denken de leerlingen dat Katrien van politiek PR hiermee akkoord zal gaan?

Ongetwijfeld zullen de leerlingen ook opgemerkt hebben dat het getoonde telefoongesprek 'fake' is. Katrien van politiek PR is in het echte leven Elisabeth Lucie Baeten, scenarist, Tiktokker en Instagrammer, die via haar alter ego maar al te graag de mediagewoontes en uitspraken van politici, als Conner Rousseau, Zuhal Demir, Theo Francken, Lydia Peeters ... op de korrel neemt. Met haar pittige, komische en kritische filmpjes die ze op haar Instagrampagina post, werd ze zelfs uitgeroepen tot 'de schrik van de Wetstraat'. De PR-medewerkers hoopt ze zo een hart onder de riem te steken, want ze beseft ten volle dat hun job hard is en glimlachend wil ze met hen strijden tegen foute communicatie.

Wanneer de leerlingen het videofragment zonet aandachtig bekeken hebben, dan hebben ze beslist ook een indruk van een PR-medewerker, zoals Katrien, gekregen.
 
Welke eigenschappen en vaardigheden van deze medewerker komen het sterkst naar voren? Na de eerste reacties kun je de leerlingen enkele belangrijke kwaliteiten van een PR-medewerker voorleggen. Het is dan aan hen om de vaardigheden aan te duiden die zonet in de verf gezet werden.
 
Aansluitend kunnen ze nagaan welke kwaliteiten ze al in zichzelf herkennen. De eigenschappen die voor hen gelden, mogen ze inkleuren.

Uit het fragment blijkt duidelijk dat onze PR-medewerker klantgericht en probleemoplossend denkt. Ze wil dan ook brainstormen over een nieuw communicatieplan naar aanleiding van de vele negatieve reacties. Het is evenwel lang niet zo een eenvoudige taak om je in de klant, in de doelgroep in te leven, want die is zeker bij De Lijn heel divers en heeft in vergelijking met minister Peeters een ander referentiekader.
 
Een referentiekader is een geheel van factoren (leeftijd, nationaliteit, opleiding, culturele achtergrond, ...) die de identiteit van een persoon of een groep bepalen.
Bron: "De communicatiewijzer", Marie-Anne Baert, e.a.
 
Aan de leerlingen zou je kunnen vragen om het referentiekader van de busgebruikers te schetsen. De video van Katrien van politiek PR kan hen hierbij inspireren.

Op het eind geeft Katrien van politiek PR aan dat ze wil brainstormen over ideeën om te reageren op de vele negatieve berichten. Hiervoor roep je verschillende medewerkers bijeen en plan je het best een vergadering. Afhankelijk van het doel onderscheiden we verschillende soorten vergaderingen, zoals de volgende figuur laat zien.

Als leraar kun je vragen aan je leerlingen welke vergadering het best gepland wordt naar aanleiding van de crisis bij De Lijn. Peil er ook naar of ze de betekenis van de andere vergaderingen kennen. Lukt dit moeilijk, dan kun je voor een extra opdracht kiezen. Hier dienen ze de soorten vergaderingen te verbinden met de passende omschrijving.

Wil je dat een vergadering vlot verloopt, dan is een goede planning belangrijk, maar ook de deelnemers spelen een cruciale rol bij het al dan niet slagen van een vergadering. Er bestaan verschillende soorten deelnemers, je kunt ze zelfs rangschikken volgens bepaalde rollen of karakters.
 
Een typische rol is bijvoorbeeld de betweter, dit is iemand die voortdurend zelf aan het woord wil zijn en zo weinig mogelijk oog heeft voor wat anderen inbrengen. Een betweter roept vaak irritatie op en remt het goede verloop van een vergadering.
 
Je zou je leerlingen kunnen laten kennismaken met die verschillende rollen en hen zelf laten ondervinden welke impact ze hebben.
 

1. Betweter: is graag aan het woord en luistert daardoor niet (goed) naar wat anderen te vertellen hebben. Dit is storend en wekt irritatie bij de anderen.
2. Omslachtige: praat veel en lang, hij maakt gigantische omwegen vooraleer hij terzake komt. Bovendien draagt zijn uitleg weinig bij tot het gesprek. Hij herhaalt ook veel wat anderen al hebben aangebracht.
3. Verstoorder: blijft niet bij het onderwerp, verstoort de vergadering en probeert zo greep te krijgen op de groep. (Dit kan op veel manieren gebeuren: praten met anderen, over iets anders beginnen, storende geluiden maken, niet volgen, wiebelen met de stoel, …)
4. Negatieve: breekt alles af, ziet in elk voorstel een bedreiging waar narigheid van komt. Hij is weinig toegankelijk.
5. Schuchtere: praat weinig en is bij het praten bovendien erg verlegen. Hij weet inhoudelijk niet veel over het onderwerp, maar neemt wel goed waar.
6. Filosoof: probeert achter elk voorstel een diepere betekenis te zien en die onder woorden te brengen. Hij zoekt overal een bepaalde filosofie achter.
7. Voorzitter: leidt het gesprek en probeert zoveel mogelijk iedereen aan het woord te laten.