Het was te verwachten dat de Pano-uitzending van 16 maart 2022 enkele vragen om uitleg zou opleveren (met ook nog meerdere artikelen in de kranten). Zelfs vier vragenstellers voelden zich geroepen. Tegelijk moet uiteraard gezegd worden dat het thema van die uitzending (machtsmisbruik van professoren) perfect paste bij het grensoverschrijdende gedrag in seksueel opzicht van diezelfden. Dat laatste was recent al enkele keren aan bod gekomen in het Vlaams Parlement. Je zou kunnen zeggen: het ging allemaal om grensoverschrijdend gedrag, de ene keer onder de vorm van machtsmisbruik met allerlei negatieve gevolgen voor de betrokken slachtoffers, en de andere keer met betrekking tot specifiek seksueel grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van de betrokken slachtoffers. Maar was dat laatste eigenlijk ook al geen zaak van machtsmisbruik? Ja toch? Hoewel verschillend, finaal toch allemaal hetzelfde thema. En dus kwam opnieuw het hele verhaal van een centraal en onafhankelijk meldpunt versus de interne meldpunten, gevraagde rapporten over het ‘Charter Grensoverschrijdend Gedrag’ aan VLIR en regeringscommissariaat enz. aan bod, met ook nog wat extra’s. Enkele zaken uit de bespreking.
Het VLIR-rapport in kwestie werd eerstdaags verwacht, zo stelde de minister opnieuw (cf. 10 maart 2022 supra). Er was al wel overleg geweest, ook met VLHORA en VVS. Aan de hogeronderwijsinstellingen had de minister drie punten meegegeven: naast interne meldpunten moest er ook de optie zijn van een extern, neutraal meldpunt; er moest terugkoppeling zijn naar de melder en een goede opvolging; bemiddeling was wel soms voldoende.
Op preventief en curatief vlak wilde de minister minimale garanties verankeren in de Codex Hoger Onderwijs. Hij somde een tienpuntenplan daarvoor op. Tot slot wilde hij met de universiteiten bekijken of een universeel gedragen gedragscode voor het zelfstandig academisch personeel (ZAP) ontwikkeld kon worden, aangepast aan de academische wereld van vandaag, en hij reikte daarbij graag de hand naar de Vlaamse Vereniging van Studenten en de Jonge Academie. De minister zag meer dan ooit een draagvlak voor een cultuurverandering.
Algemeen konden vragenstellers Warnez, Segers, Danen en Slagmulder het antwoord van de minister smaken. Ook de drie interveniënten trouwens: Gwendolyn Rutten, Kathleen Krekels en Koen Daniëls. Het herhalingsgehalte in de bespreking was dan ook weer… euh… substantieel.
Het viel me nog wel op dat vragensteller Segers wees op het probleem van het financieringssysteem in het hoger onderwijs in dit verband: dat dat de werkdruk van professoren onredelijk de hoogte in jaagde, erkende ik, maar dat zulks dan diezelfde professoren tot compleet onredelijk en soms zelfs verderfelijk gedrag ten aanzien van doctoraatsstudenten zou bewegen, dát ging mijn verstand helemaal te boven. De kwestie van een bepaalde cultuur die speelde in instellingen en faculteiten, wat het voorliggende probleem betrof (Johan Danen), was ongetwijfeld relevant, maar interveniënt Rutten had gelijk, toen ze zei dat zulks veel tijd zou vergen. Preventie was hoe dan ook belangrijk, oké, maar toch kwam het mij vreemd voor dat hoogopgeleide, verstandige mensen als professoren tegen hun eigen onredelijkheid beschermd zouden moeten worden, via bijvoorbeeld therapie, zoals ik meende te verstaan in het betoog van vragensteller Slagmulder, of via een hr-beleid, zoals vragensteller Danen opperde.
Minister Weyts had in de loop van de daaropvolgende dagen nog een concreet overleg met de belangrijkste actoren, waarmee hij hoopte al deels te kunnen landen. Voor het centrale meldpunt moest hij de discussie binnen de Vlaamse regering afwachten. Dus daar bleef hij voorzichtig om een timing in het vooruitzicht te stellen. Hoe dan ook, het was duidelijk dat de minister de zaak niet koud wilde laten worden.
Lees de bespreking van de “Vraag om uitleg over klachten over machtsmisbruik bij universiteiten van Brecht Warnez, over de aanpak van het grensoverschrijdend gedrag door professoren aan de Vlaamse universiteiten naar aanleiding van de Panoreportage van 16 maart 2022 van Katia Segers, over machtsmisbruik aan universiteiten van Johan Danen en over het machtsmisbruik van academisch personeel tegenover doctorandi van Kristof Slagmulder” aan minister Ben Weyts.
Reageren kan bij Wilfried Van Rompaey: wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen
