In het nieuwe leerplanconcept van Katholiek Onderwijs Vlaanderen benadrukken we het geheel van vorming. Waar mogelijk geven we in de leerplannen aan waar er dwarsverbanden zijn tussen verschillende vakken. Soms kan het een meerwaarde zijn om te vertrekken van de gemeenschappelijkheid van twee of meer vakken. In dat geval kun je als school kiezen voor interdisciplinaire leerplannen.
Bij een vakgerichte, multidisciplinaire aanpak formuleer je de doelen vanuit de eigenheid en de structuur van je vak. Bij een multidisciplinaire aanpak breng je verschillende vakken samen. Dat gebeurt meestal rond een thema, een project of een levensecht probleem. De afzonderlijke vakken blijven echter bestaan. Door een thema, probleem of project vanuit verschillende vakken naast elkaar te bekijken, wordt informatie uitgewisseld. De integratie van verschillende inzichten is eerder gering. Dat leidt bijgevolg niet tot nieuwe kennis bij je leerlingen.
Bij een interdisciplinaire aanpak vertrek je van interdisciplinaire vaardigheden en concepten. Je lesdoelen zijn eerder vakoverstijgend dan vakgebonden. Ook je lestijd, leeractiviteiten en evaluatie zijn niet meer gericht op één vak maar op geïntegreerde doelen en vakken. In de interdisciplinaire aanpak versterken de vakken elkaar onderling. Dankzij wederzijdse beïnvloeding ontstaan bij leerlingen nieuwe inzichten die de grenzen van het vak overstijgen.
Er is weinig onderzoek naar de effecten van interdisciplinair werken. Toch hebben voorstanders drie didactische argumenten voor deze aanpak:
Als je vakoverstijgend werkt, sluit je beter aan bij hoe je leerlingen de wereld ervaren. Je biedt je leerstof niet gefragmenteerd, maar in samenhang aan. Je leerlingen krijgen daardoor inzicht in de manier waarop kennis in verschillende contexten samenhangt. Ze leren verbanden leggen tussen wat ze op school leren en wat er gebeurt in de wereld om hen heen. Op die manier krijgt leerstof meer betekenis en beklijft ze beter.
In vakken met weinig uren per week is er vaak te weinig tijd voor feedback, reflectie of verdieping. Je leerlingen leren er van veel een klein beetje. Interdisciplinair werken biedt kansen om meer diepgang te bereiken.
Bij vakkenintegratie leren je leerlingen in betekenisvolle, samenhangende contexten. Samenhangende kennis is beter toegankelijk voor je leerlingen dan gefragmenteerde kennis. Wat op zijn beurt leidt tot betere leeruitkomsten. Bij een interdisciplinaire aanpak bevorder je de ontwikkeling van hogere orde denkvaardigheden. Deze positieve uitkomst kan ook het gevolg zijn van de didactische vernieuwing die vaak samengaat met een interdisciplinaire aanpak.
De maatschappij verwacht dat onze jongeren in staat zijn om problemen te analyseren. Bij het werken aan een oplossing moeten ze kennis uit verschillende disciplines kunnen toepassen. Een interdisciplinaire aanpak draagt bij tot het ontwikkelen van vakoverstijgende vaardigheden zoals kritisch en probleemoplossend denken, creëren, leesvaardigheden en samenwerken. Leerlingen brengen leerinhouden of -doelen van verschillende vakken met elkaar in verband.
Vanuit Katholiek Onderwijs Vlaanderen bieden we enkele interdisciplinaire leerplannen aan. Als school kies je welke vakken je apart aanbiedt en waar je inzet op multidisciplinariteit en interdisciplinariteit. Daarbij hou je rekening met je schoolcontext, de vooropgestelde doelen, je beschikbare ruimte en tijd …
Als jouw school kiest voor een interdisciplinaire benadering, hou je best rekening met onderstaande aandachtspunten:
Als directeur
Als leraar
Interdisciplinaire leerplannen Natuur, ruimte & techniek en Artistieke vorming
In de eerste graad kun je ervoor kiezen aan de slag te gaan met:
Meer informatie over het vak Natuur, ruimte & techniek A-stroom en B-stroom en Artistieke vorming vind je op de vakkenpagina’s.
