Vakgericht en interdisciplinair werken

In het nieuwe leerplanconcept van Katholiek Onderwijs Vlaanderen benadrukken we het geheel van vorming. Waar mogelijk geven we in de leerplannen aan waar er dwarsverbanden zijn tussen verschillende vakken. Soms kan het een meerwaarde zijn om te vertrekken van de gemeenschappelijkheid van twee of meer vakken. In dat geval kun je als school kiezen voor interdisciplinaire leerplannen.

Van vakgericht naar interdisciplinair

sla link op in klembord

Kopieer

Bij een vakgerichte, multidisciplinaire aanpak formuleer je de doelen vanuit de eigenheid en de structuur van je vak. Bij een multidisciplinaire aanpak breng je verschillende vakken samen. Dat gebeurt meestal rond een thema, een project of een levensecht probleem. De afzonderlijke vakken blijven echter bestaan. Door een thema, probleem of project vanuit verschillende vakken naast elkaar te bekijken, wordt informatie uitgewisseld. De integratie van verschillende inzichten is eerder gering. Dat leidt bijgevolg niet tot nieuwe kennis bij je leerlingen.

Bij een interdisciplinaire aanpak vertrek je van interdisciplinaire vaardigheden en concepten. Je lesdoelen zijn eerder vakoverstijgend dan vakgebonden. Ook je lestijd, leeractiviteiten en evaluatie zijn niet meer gericht op één vak maar op geïntegreerde doelen en vakken. In de interdisciplinaire aanpak versterken de vakken elkaar onderling. Dankzij wederzijdse beïnvloeding ontstaan bij leerlingen nieuwe inzichten die de grenzen van het vak overstijgen.

Welke voordelen biedt interdisciplinair werken?

sla link op in klembord

Kopieer

Er is weinig onderzoek naar de effecten van interdisciplinair werken. Toch hebben voorstanders drie didactische argumenten voor deze aanpak:

Motiverend

sla link op in klembord

Kopieer

Als je vakoverstijgend werkt, sluit je beter aan bij hoe je leerlingen de wereld ervaren. Je biedt je leerstof niet gefragmenteerd, maar in samenhang aan. Je leerlingen krijgen daardoor inzicht in de manier waarop kennis in verschillende contexten samenhangt. Ze leren verbanden leggen tussen wat ze op school leren en wat er gebeurt in de wereld om hen heen. Op die manier krijgt leerstof meer betekenis en beklijft ze beter.

In vakken met weinig uren per week is er vaak te weinig tijd voor feedback, reflectie of verdieping. Je leerlingen leren er van veel een klein beetje. Interdisciplinair werken biedt kansen om meer diepgang te bereiken.

Betere leeruitkomsten

sla link op in klembord

Kopieer

Bij vakkenintegratie leren je leerlingen in betekenisvolle, samenhangende contexten. Samenhangende kennis is beter toegankelijk voor je leerlingen dan gefragmenteerde kennis. Wat op zijn beurt leidt tot betere leeruitkomsten. Bij een interdisciplinaire aanpak bevorder je de ontwikkeling van hogere orde denkvaardigheden. Deze positieve uitkomst kan ook het gevolg zijn van de didactische vernieuwing die vaak samengaat met een interdisciplinaire aanpak.

Ontwikkeling 21ste eeuwse vaardigheden

sla link op in klembord

Kopieer

De maatschappij verwacht dat onze jongeren in staat zijn om problemen te analyseren. Bij het werken aan een oplossing moeten ze kennis uit verschillende disciplines kunnen toepassen. Een interdisciplinaire aanpak draagt bij tot het ontwikkelen van vakoverstijgende vaardigheden zoals kritisch en probleemoplossend denken, creëren, leesvaardigheden en samenwerken. Leerlingen brengen leerinhouden of -doelen van verschillende vakken met elkaar in verband.

Aandachtspunten bij de keuze voor interdisciplinaire vakken

sla link op in klembord

Kopieer

Vanuit Katholiek Onderwijs Vlaanderen bieden we enkele interdisciplinaire leerplannen aan. Als school kies je welke vakken je apart aanbiedt en waar je inzet op multidisciplinariteit en interdisciplinariteit. Daarbij hou je rekening met je schoolcontext, de vooropgestelde doelen, je beschikbare ruimte en tijd …

Als jouw school kiest voor een interdisciplinaire benadering, hou je best rekening met onderstaande aandachtspunten:

Als directeur

  • Je rol als schoolleider is cruciaal in het proces. Zo is het bijvoorbeeld belangrijk dat je investeert in de professionalisering van je leraren.
  • Je zorgt best voor zoveel mogelijk continuïteit in de opdrachten van de betrokken leraren. Interdisciplinair werken vereist immers teamwerk, nascholing, ondersteuning …
  • Je kunt meer of minder leraren betrekken bij een interdisciplinair leerplan. Eén leraar kan alle leerstof geven. Het is ook mogelijk dat meerdere leraren samen, elk vanuit hun vakgerichte achtergrond, het leerplan realiseren.
  • Als je als school interdisciplinair wil werken, is er ruimte en tijd nodig
    • om draagvlak te creëren bij alle betrokken leraren;
    • voor de betrokken leraren om te overleggen, plannen, lesmateriaal te ontwikkelen …

Als leraar

  • Het is belangrijk dat je voldoende aandacht blijft besteden aan basiskennis en domeinspecifieke leerinhouden en leerdoelen. Deze kennis hebben de leerlingen nodig om problemen op te lossen.
  • Sta je alleen in voor een interdisciplinair leerplan? Dan is het belangrijk dat je voldoende didactisch en inhoudelijk onderlegd bent in de verschillende vakdisciplines die deel uitmaken van dat vak.
  • Interdisciplinair werken vraagt een cultuur van samen leren. Als je open staat voor feedback, kunnen geïntegreerde lessen, projecten en programma’s steeds beter worden.

Interdisciplinaire leerplannen Natuur, ruimte & techniek en Artistieke vorming

sla link op in klembord

Kopieer

In de eerste graad kun je ervoor kiezen aan de slag te gaan met:

  • de leerplannen voor de afzonderlijke vakken Aardrijkskunde, Natuurwetenschappen en Techniek A-stroom of het interdisciplinair leerplan Natuur, ruimte & techniek A-stroom;
  • de leerplannen voor de afzonderlijke vakken Natuur & ruimte en Techniek B-stroom of het interdisciplinair leerplan Natuur, ruimte & techniek B-stroom;
  • de leerplannen voor de afzonderlijke vakken Beeld en Muziek of het interdisciplinair leerplan Artistieke vorming.

Meer informatie over het vak Natuur, ruimte & techniek A-stroom en B-stroom en Artistieke vorming vind je op de vakkenpagina’s.

×
Kijkt als...
Niveau
Regio