We krijgen de kloof in het onderwijs niet gedicht. Voor wiskunde hebben we nog steeds meer toppresteerders en minder laagpresteerders dan het OESO-gemiddelde, maar Vlaanderen blijft een van de regio’s met de grootste kloof tussen sterke en zwakke presteerders. Globaal gezien verdubbelt het aantal zwakke presteerders bijna en verminderen de sterke presteerders.

In de ons omliggende landen zien we gelijkaardige evoluties. In Nederland, nochtans met centrale toetsen, zijn de dalingen nog sterker – net als IJsland en Finland wanneer het gaat over lezen en wetenschappen. We volgen ook de analyses die daar gemaakt zullen worden.

Vlaanderen kent grotere verschillen tussen autochtone en allochtone leerlingen. Opvallend is de sterke daling van de prestaties van de autochtone kansarme leerlingen. Kwetsbare leerlingen zeggen ook meer gepest te worden en zich minder thuis te voelen op school. Er wordt bij ons gemiddeld veel minder gespijbeld, maar door kwetsbare leerlingen net meer.

Na de vorige onderzoeken bleven we bij Katholiek Onderwijs Vlaanderen niet bij de pakken zitten.

• De nieuwe ambitieuze minimumdoelen zullen, na de vernietiging van de eerdere eindtermen, scholen meer ruimte bieden om om te gaan met heterogeniteit in de klas. Er komt tijd en ruimte om meer aandacht te besteden aan zowel sterke als zwakke presteerders in plaats van eenheidsworst. Onze leerplannen en lessentabellen gebruiken de vrijgekomen ruimte alleszins om daarop in te spelen, zoals extra leerplandoelen voor wiskunde en Nederlands
• We hebben de begeleidingsinspanningen Nederlands, wiskunde en wetenschappen in onze scholen de voorbije jaren opgedreven. Onze pedagogische begeleiding besteedt bijvoorbeeld extra aandacht aan wiskunde in de B-stroom. We zetten ook in op het evidence-informed ondersteunen van vakgroepen, aanvangsbegeleiding (met netwerkdagen, lesobservaties, individuele gesprekken met leraren…) en begeleiding van vakgroepen na peilingstesten. In de leerplannen hebben we aandacht voor taal in andere vakken dan Nederlands, zodat kwetsbare leerlingen de abstracte schooltaal beter begrijpen.
• We ondersteunen met de pedagogische begeleiding directieteams om een onderwijskundig beleid uit te bouwen dat de lat voor kwaliteitsvol onderwijs voor elke leerling hoog legt. We zetten daarbij in op data-geïnformeerde kwaliteitsontwikkeling en het opzetten van een gericht loopbaan- en professionaliseringsbeleid voor leraren.
• Dankzij doorgedreven onderzoek op onze eigen Vlaanderenbrede IDP-toetsen houden we, in samenwerking met onderwijseconoom Kristof De Witte (KU Leuven), de vinger nauwgezet aan de pols. Zo meten we wetenschappelijk onderbouwd de impact van het lerarentekort en de coronapandemie.
• We houden het lerarentekort, de grootste bedreiging voor de onderwijskwaliteit, hoog op de agenda. In nauw overleg met onze directies en besturen formuleren we regelmatig beleidsvoorstellen om het probleem structureel aan te pakken waarbij we zowel nieuwe leraren willen aantrekken als beter zorgen voor de leraren die er zijn.

We kijken uit naar de resultaten van onze jaarlijkse IDP-toetsen: die zijn veel fijnmaziger (grotere steekproef) en spelen korter op de bal (jaarlijks in plaats van na vier jaar). We hopen in het begin van 2024 hierover duidelijkheid te hebben. Dan zullen we weten of onze recente inspanningen lonen.