Sta je voor een grote, complexe, sociale verandering? Ben je op zoek naar handvaten om anderen op een participatieve manier te betrekken bij de strategie? Het werken met een Theory of Change kan helpen.
Heel wat (strategische) plannen beschrijven duidelijk welke acties gepland zijn en welke doelen men wil bereiken. Een Theory of Change focust zich op de kern en de complexiteit van het veranderproces: hoe verwachten we dat deze verandering precies tot stand komt? Wie heeft er invloed op verandering? Welke assumpties hebben we hierbij? Welke contextfactoren zijn belangrijk? is een beschrijving en visuele illustratie van een verwachtte verandering?
Kenmerkend aan het werken met een theorie van verandering is:
Voordat je aan de slag gaat kun je best wat achtergrondinformatie doorlezen. Er bestaan online heel wat handleidingen en informatie, een eenvoudige website is die van Center for Theory of Change. Het proces moet geleid worden door een procesbegeleider.
Een theorie van verandering bouw je niet in één keer. Hou er rekening mee dat je een viertal bijeenkomsten nodig hebt om tot een eerste versie te komen. Vaak wordt er gewerkt met interactieve werkvormen, typisch met veel post-its om alle ideeën boven tafel te krijgen. Voor gebruik in een onderwijscontext gebruiken wij volgende stappen:
Deze denkoefeningen leiden tot een visueel kader, ook wel outcome mapping genoemd. Een theory of Change werkt het best als het gedeeld wordt en regelmatig terug vastgepakt. Zo helpt het om de focus en scope van je project te bewaren zodat je je niet verliest in activiteiten die niet bijdragen. Het helpt ook om de vordering en monitoring van de verandering zichtbaar te maken en te bespreken. Tot slot biedt het kader handvaten voor evaluatie. Je hebt immers heel duidelijke doelen gesteld en assumpties geëxpliciteerd.
