Leerplandoel 8

De leerlingen leggen onderlinge verbanden binnen en tussen de verschillende maatschappelijke domeinen.

Waarom?

sla link op in klembord

Kopieer

Het referentiekader en de onderliggende categorieën bieden de leerlingen een houvast om historische informatie te verwerken. Het zijn echter hulpmiddelen om een complexe historische realiteit te vatten, een realiteit waarin historische fenomenen met elkaar verweven zijn. Deze doelstelling laat leerlingen die dynamiek in kaart brengen zodat de maatschappelijke domeinen geen hokjes of statische informatie worden.

Wat?

sla link op in klembord

Kopieer

De leerlingen kunnen bij het bestuderen van historische samenlevingen aangeven hoe de verschillende maatschappelijke domeinen elkaar beïnvloeden, hoe ontwikkelingen binnen een maatschappelijk domein verlopen of hoe (f)actoren binnen een maatschappelijk domein op elkaar inhaken (bijvoorbeeld filosofie, kunst en religie binnen het culturele domein).

Aandachtspunten

sla link op in klembord

Kopieer

  • Een verband leggen hangt nauw samen met het begrippenkader uit leerplandoel 24/19/15: oorzaak-gevolg en continuïteit en verandering, evolutie en revolutie, gelijktijdigheid en ongelijktijdigheid. In de praktijk zul je beide doelen vaak met elkaar combineren.
  • Het leerplandoel verwijst bewust niet naar geziene samenlevingen of periodes. Je kunt dit dus ook aanbrengen met een actueel voorbeeld.
  • Soms ontstaat er discussie onder welk maatschappelijk domein historische informatie valt. Dat kan een perfecte opstap zijn naar het inzicht dat in deze doelstelling centraal staat. 

Hoe?

sla link op in klembord

Kopieer

1. Je kunt een tekstfragment afdrukken met extra interlinie zodat de leerlingen passages kunnen onderstrepen of markeren en aangeven welke domeinen aan bod komen. Dat is al een belangrijke eerste stap om vervolgens de verbanden te analyseren. De interlinie is belangrijk omdat sommige begrippen meerdere kleuren of codes kunnen krijgen. 
Voorbeeldtekst uit het leerboek Historia 3T met daarnaast een ‘legende’ op basis waarvan ze de domeinen kunnen aanduiden.

De antwoorden van de leerlingen zullen verschillen. Dat is net de bedoeling want deze inschatting is verre van eenduidig. Je kan die vaststelling gebruiken om de leerlingen te wijzen op het belang van perspectieven en argumenten. Merk op dat leerlingen hier nog geen verbanden moeten leggen. Ze merken wel dat de domeinen samenhangen. 

2. Je kunt leerlingen expliciet laten nadenken over de verbanden via ondersteunende schema’s. Vele van die schema’s kan je rechtstreeks invoegen in je tekstverwerker.

Het schema kan het verband in kaart brengen zonder het te benoemen.
Je kunt met het onderstaande schema spelen: je kunt de gebeurtenis bovenaan zetten, je kunt domeinen benoemen of openlaten, gebeurtenissen benoemen of openlaten, gebeurtenissen vervangen door personen, objecten etc.

  • De volgende schema’s integreren meerdere of alle domeinen. Sommige laten ook toe om een verband binnen een domein toe te voegen (eerste kolom van het eerste voorbeeld).

  • Andere schema’s integreren ook de verbanden, bijvoorbeeld oorzaak en gevolg.

3. Je kunt bovenstaande oefening ook maken door de begrippen af te drukken op kaartjes en die te lamineren. Leerlingen kunnen dan met pijlen de kaartjes verbinden. Leerlingen kunnen met whiteboardstiften het maatschappelijk domein aanduiden.

4. Voorbeeld ontleend aan www.histoforum.net ​

×
Kijkt als...
Niveau
Regio