Zowel voor scholengemeenschappen basis- als secundair onderwijs treden de beslissing of overeenkomst in werking op 1 september 2020 en gelden ze telkens voor een periode van zes schooljaren.

Hoewel het niet expliciet in de regelgeving vermeld staat, kunnen zowel scholengemeenschappen basisonderwijs als scholengemeenschappen secundair onderwijs de vorm aannemen van een rechtspersoon (bijvoorbeeld een vzw) of van een feitelijke vereniging.

Wanneer meerdere schoolbesturen betrokken zijn bij de scholengemeenschap, wordt zowel in het basis- als in het secundair onderwijs de scholengemeenschap bestuurd door een comité van afgevaardigden gemandateerd door de schoolbesturen, afgekort CASS. Voor het secundair onderwijs gebruikten we vroeger de benaming CAIM wat staat voor ‘Comité van Afgevaardigden Inrichtende Machten’. Omdat we de term ‘inrichtende macht’ ondertussen niet meer gebruiken, stellen we voor om zowel in het basis- als in het secundair onderwijs over CASS te spreken.

Indien er maar één schoolbestuur betrokken is bij de scholengemeenschap, wordt ze uiteraard bestuurd door het bestuursorgaan van dat schoolbestuur.

Zowel in het basis- als in het secundair onderwijs kunnen schoolbesturen er voor kiezen om de beslissingsbevoegdheid over bepaalde scholengemeenschapsbevoegdheden over te hevelen naar de scholengemeenschap.

De aanvraagprocedure die besturen moeten volgen voor Katholiek Onderwijs Vlaanderen is identiek voor scholengemeenschappen basisonderwijs als voor scholengemeenschappen secundair onderwijs. Voor beide niveaus geldt dat de aanvragen voor 30 november 2019 ingediend moeten worden bij Katholiek Onderwijs Vlaanderen en de DPCC.

Een verschil is dat een scholengemeenschap basisonderwijs altijd uit meerdere scholen moet bestaan. Een scholengemeenschap secundair onderwijs daarentegen kan uit één enkele school bestaan. Die school moet dan uiteraard op zich wel voldoen aan de eigenschappen van een scholengemeenschap.

Een ander verschil heeft te maken met de netoverschrijdende scholengemeenschappen gemeentelijk onderwijs - katholiek onderwijs in het basis- en het secundair onderwijs.

In het secundair onderwijs kan een netoverschrijdende scholengemeenschap op voorwaarde dat het studieaanbod van de officiële school complementair is aan dat van de andere scholen van de scholengemeenschap, en dat de officïële school:

• de leerplannen van katholiek onderwijs volgt;
• zich laat begeleiden door de begeleidingsdienst van Katholiek Onderwijs Vlaanderen;
• samenwerkt met een vrij CLB;
• de interne planningsprocedure van het vrij onderwijs (DPCC) volgt.

Voor schoolbesturen basisonderwijs die een netoverschrijdende scholengemeenschap willen opstarten, bestaan er geen afgelijnde voorwaarden zoals in het secundair onderwijs. Hun aanvraag ingediend bij Katholiek Onderwijs Vlaanderen en DPCC bao voor 30 november 2019 zal eerst onderzocht worden door de raad van bestuur van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. De raad van bestuur zal zich hierbij laten inspireren door vier principes:

• De katholieke schoolbesturen gaan vanuit de eigen identiteit de samenwerking met de schoolbesturen van het officieel gesubsidieerd onderwijs aan.
• De officiële school werkt samen met een vrij CLB.
• De officiële school volgt de interne planningsprocedure van het vrij onderwijs.
• De samenwerking met het gemeentelijke onderwijs mag niet tot gevolg hebben dat logische BOS-dynamieken binnen het katholiek onderwijs worden doorkruist.

Het is in ieder geval de exclusieve bevoegdheid van de raad van bestuur van Katholiek Onderwijs Vlaanderen om over de aanvraag te beslissen.

Pas nadat de raad van bestuur een positieve beslissing heeft genomen, zal de aanvraag behandeld worden door de DPCC-Bao en Katholiek Onderwijs Vlaanderen.

In een scholengemeenschap basisonderwijs spreken we over gewogen leerlingen. Leerlingen van scholen in gemeenten met een bevolkingsdichtheid van minder dan 200 inwoners per km² en leerlingen van scholen voor buitengewoon basisonderwijs tellen voor meer dan één teleenheid. In het secundair onderwijs telt elke leerling voor één teleenheid, ook leerlingen van het buitengewoon onderwijs.

Een scholengemeenschap basisonderwijs moet minimum 900 gewogen leerlingen tellen op de eerste schooldag van februari voorafgaand aan de start van de scholengemeenschap. Voor scholengemeenschappen secundair onderwijs legt de decreetgever geen minimum aantal leerlingen op.

Het verschil zit hem hier in de gevolgen van het niet langer voldoen aan deze voorwaarde. Als een scholengemeenschap basisonderwijs niet meer aan het geografische criterium voldoet, dan houdt zij op te bestaan. Er is geen gedoogperiode voorzien. Voor een scholengemeenschap secundair onderwijs is er in dat geval een gedoogperiode van twee jaar voorzien.

Een scholengemeenschap basisonderwijs moet zowel kleuter- als lager onderwijs aanbieden. Een scholengemeenschap secundair onderwijs moet een multisectoraal onderwijsaanbod voorzien. Zie voor meer details de overeenstemmende pagina.

Ook hier is het zo dat er geen gedoogperiode voorzien is voor scholengemeenschappen basisonderwijs die niet meer aan dit criterium zouden voldoen, maar wel voor scholengemeenschappen secundair onderwijs.

Het contingent scholengemeenschappen voor het gesubsidieerd vrij confessioneel basisonderwijs is veel groter dan voor het gesubsidieerd vrij confessioneel secundair onderwijs, namelijk 248 versus 80. Bovendien mag er in Brussel maar één scholengemeenschap secundair onderwijs zijn terwijl deze beperking voor scholengemeenschappen basisonderwijs niet geldt.