Disclaimer: waarom lees ik in mijn nieuwsbrief Engels een voorbeeld in het Frans?
In onderstaand artikel vind je een uitgewerkt voorbeeld in het Frans, maar vermits onze leerplannen MVT vertrekken vanuit dezelfde pedagogisch-didactische visie en ook onze leerplandoelen vaak identiek of zeer gelijkaardig zijn, kun je als leraar mogelijk de transfer maken naar een andere taal.
Literaire beleving aan de hand van een manga: een inspirerend voorbeeld
Wist je dat manga goed is voor 20 % van de totale omzet van de boekenverkoop in Frankrijk? Meer dan de helft van alle verkochte stripverhalen in het land zijn manga's. Dit genre is niet meer weg te denken uit de samenleving, en dat hebben grote spelers in de entertainmentindustrie goed begrepen. Een goed voorbeeld hiervan is de adaptatie van One Piece door Netflix, die één van de duurste series van de afgelopen jaren is. Maar hoe kun je leerlingen op een toegankelijke manier laten kennismaken met dit genre en tegelijkertijd werken aan literaire beleving en interpretatie?
We nemen hier nog eens het leerplandoel bij: De leerlingen verwoorden de eigen beleving en interpretatie van literaire teksten in het Frans/Engels.
Een idee is om leerlingen te laten werken met leeshypotheses. Het vasthouden van een manga is al een ervaring op zich: de kenmerkende Japanse illustraties, het lezen van rechts naar links, de vele onomatopeeën ... Geef de leerlingen een manga in handen en vraag hen om, nog voordat ze beginnen te lezen, een tweetal hypotheses te formuleren over het boek.
Quand je vois la couverture, je pense que One Piece (tome 1) sera un manga très comique qui contiendra aussi beaucoup d’aventures excitantes. J’ai de grandes attentes , car j'ai vu de bonnes choses sur Internet. Je pense aussi qu'il n'y aura pas trop de texte et que ce sera plus facile qu'un grand livre.
Differentiatietip: je kunt deze opdracht vereenvoudigen door een lijst met suggesties aan te bieden, zoals:
Nadat de leerlingen hun hypotheses hebben geformuleerd, kunnen ze beginnen met lezen. Wijs hen erop dat ze hun hypotheses moeten beantwoorden met behulp van illustraties of passages uit het boek. Als ze bijvoorbeeld vinden dat het boek moeilijk leest, moeten ze een specifieke passage citeren om dat te onderbouwen. Als ze iets extra willen uitleggen over het hoofdpersonage, kunnen ze bijvoorbeeld een pagina fotograferen waarop het personage beschreven wordt, en deze afbeelding bij hun tekst voegen. Wanneer ze het boek hebben uitgelezen, vraag je hen om beide hypotheses toe te lichten in een bepaald aantal woorden, bijvoorbeeld minimaal 50 woorden per hypothese.
Mes attentes concernant One Piece (tome 1) se sont partiellement réalisées. D’une part c’était intéressant et il y a beaucoup d’événements comiques, parce que Luffy est un peu stupide/imbécile. Par contre, au début du manga, on voit Luffy enfant et j'ai dû attendre avec suspense jusqu'à ce que la vraie histoire commence. Sur l’image 1, on voit la présentation du personnage principal comme enfant. Le premier chapitre du livre parle du passé de Luffy.
D’autre part il n'y a pas beaucoup d’aventures ou de scènes de combat. Bien sûr, il est logique que les premiers chapitres introduisent l'histoire de la série. C'est pourquoi ils développent davantage l'intrigue et les bases avant d'entrer dans l'action, l'aventure et le combat. Sur l’image 2, vous voyez l’arrivée de Luffy et Toby dans le village. Il n’y a pas immédiatement de grande scène de combat.
Finalement, je veux parler de la lecture du manga. Comme prévu, le vocabulaire est simple et j'ai lu peu de longues phrases. Chaque page contient un certain nombre de phrases, mais certaines sont souvent sans texte ou avec peu de texte, ce qui me permet de lire plus rapidement. J'ai lu le livre en une soirée, en environ une heure, alors que je dois normalement mettre plus de temps. Sur l’image 3, vous voyez un exemple de pages où il n’y a pas beaucoup de texte.
Door aan de leerlingen te vragen dat ze hun hypotheses onderbouwen met concrete voorbeelden, zorg je ervoor dat ze het boek daadwerkelijk doorbladeren en grondig bekijken. Deze voorbeelden uit de brontekst geven bovendien inzicht in hoe de leerlingen het boek interpreteren.
Differentiatietip (uitbreiding): Voor sterkere leerlingen of leerlingen uit de meer talige richtingen, kun je de opdracht uitbreiden door hen te vragen een korte aanbeveling voor het boek te schrijven. Dit briefje kan vervolgens tussen het boek worden geschoven, zodat toekomstige lezers het kunnen raadplegen om hun keuze te maken. Veel boekhandels werken met dergelijke leeservaringen, wat klanten ook helpt om een keuze te maken. Een negatieve aanbeveling is ook waardevol. Het is echter belangrijk dat de leerlingen in hun aanbeveling geen spoilers weggeven. Ze kunnen bijvoorbeeld uitleggen wat hen wel of minder aansprak zonder cruciale details van het verhaal te verklappen. Dit stimuleert hen om genuanceerd te reflecteren en toekomstige lezers toch nieuwsgierig te maken zonder de leeservaring te beïnvloeden.
Avis sur la lecture
Le manga raconte l'histoire de Luffy, un jeune adolescent qui veut être le roi des pirates. Au cours de son voyage, il se fait des amis et des camarades, dont certains rejoignent son équipage de pirates et l'aident à avancer. Même s'il ne s'agit que du début et qu'il n'y a pas encore beaucoup d'action, il vous donnera à coup sûr l'envie de lire toute la série.
Je recommande le manga One Piece aux adultes, aux adolescents et même aux jeunes qui en sont encore au début du secondaire. Si vous êtes un partisan d'aventures, de mystères, de batailles pleines d'action, vous adorerez cette série. De plus, il y a beaucoup de variété à la fois dans les personnages et dans la construction du monde.
We willen graag al inpikken op de mogelijke evaluatie van dergelijke opdrachten. Het is niet gemakkelijk om op literaire beleving punten te kleven, maar evaluatie hoeft niet noodzakelijk in vorm van punten gebeuren. We lijsten graag al wat opties op:
Door leerlingen op een creatieve en laagdrempelige manier literatuur te laten ontdekken, vergroot je hun leesplezier. Het is belangrijk te beseffen dat er geen 'juiste' of 'foute' antwoorden zijn: iedere leerling mag zijn of haar unieke beleving van een tekst verwoorden. Heb je vragen over hoe je dit in je lessen kan toepassen, of wil je meer weten over de uitgewerkte voorbeelden? Aarzel niet om contact op te nemen met je pedagogisch begeleider. Samen maken we literatuur toegankelijk en boeiend voor elke leerling!
Opmerking: dit artikel suggereert het lezen van een manga door de leerling, maar dezelfde oefening kan gemaakt worden voor eender welke vorm van literaire tekst (roman, stripverhaal, graphic novel, theaterstuk ...).
