38
Van bron tot bewustzijn: hoe leraarinterventies historisch denken sturen
Hoe krijgen we leerlingen zover dat ze niet alleen weten wat er gebeurd is in het verleden, maar ook komen tot historisch bewustzijn? De Deense onderzoeker Heidi Eskelund Knudsen laat in haar studie zien dat dit proces sterk afhangt van hoe wij als leraar onze lessen ontwerpen én bijsturen tijdens het leerproces.
Op basis van het onderzoek van Heidi Eskelund Knudsen (2020)
Op basis van het onderzoek van Heidi Eskelund Knudsen (2020)
Gratie en rechtvaardigheid: historische misdaadverhalen in de klas. Aan de slag met een stappenplan voor bronnenonderzoek
Het begrip gratie haalde recent opnieuw de actualiteit. Zowel Donald Trump als Joe Biden verleenden genade aan veroordeelden, wat het publieke debat over rechtvaardigheid, macht en verantwoordelijkheid aanwakkerde. Maar gratie is geen modern fenomeen. Ook in de vroegmoderne Nederlanden konden mensen vergiffenis vragen – via zogenaamde remissiebrieven. Die documenten vormen de kern van de historische lesreeks Pardon? Gratie!.
Doelgericht werken in de geschiedenisles
Uit verschillende wetenschapsvelden weten we steeds beter hoe leren werkt en welke strategieën de leerlingen ondersteunen bij het leren. In de interactieve visual effectieve didactiek of lessen met effect vind je een handig overzicht over de didactische strategieën die effectief blijken te zijn.
GFL-doelen rond leren leren bereiken én leerplandoelen geschiedenis (tweede graad)
GFL-doelen rond leren leren bereiken én leerplandoelen geschiedenis, sla twee vliegen in één klap met de leerfiches! Deze fiches bieden een ideaal ondersteuningsmiddel voor jou als leraar om in te zetten op de GFL-doelen rond leren leren in jouw geschiedenisles.
Differentiatie in het vak geschiedenis
Ook van leraren geschiedenis wordt verwacht dat ze differentiëren. Maar door ons grote aantal leerlingen en beperkte lestijd is dit niet altijd vanzelfsprekend. Daarom werkten we enkele mogelijkheden uit waarmee jullie aan de slag kunnen gaan in jullie klassen.
Evalueren van de krachtlijnen. Een waaier aan mogelijkheden
Wat betekent een goede evaluatie? Ontdek het in volgende filmpjes. Deze filmpjes werden gemaakt als inleiding op de inspiratiesessies rond evaluatie in het najaar van 2022, maar kunnen ook los van deze inspiratiesessie bekeken worden.
Krachtlijn 3 - Leerplandoel 16 (D') - K3 (D)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 16+: De leerlingen verklaren mogelijke verschillen tussen twee historische bronnen over hetzelfde onderwerp. | LPD K3: De leerlingen verklaren mogelijke verschillen tussen twee historische bronnen over hetzelfde onderwerp. | / |
Krachtlijn 3 - Leerplandoel 15 (D') - 14 (D)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 15: De leerlingen vergelijken historische bronnen met betrekking tot de bestudeerde periodes in functie van een historische vraag. | LPD 14: De leerlingen vergelijken historische bronnen met betrekking tot de bestudeerde periodes in functie van een historische vraag. | / |
Krachtlijn 3 - Leerplandoel 14 (D') - 13 (D)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 14: De leerlingen leiden informatie af uit een historische bron om een historische vraag te beantwoorden, rekening houdend met het redeneren over historische bronnen. | LPD 13: De leerlingen leiden informatie af uit een historische bron om een historische vraag te beantwoorden, rekening houdend met het redeneren over historische bronnen. | / |
Krachtlijn 3 - Leerplandoel 13 (D') - 12 (D) - 12 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
| LPD 13: De leerlingen beoordelen de betrouwbaarheid van historische bronnen om een historische vraag te beantwoorden. | LPD 12: De leerlingen beoordelen de betrouwbaarheid van historische bronnen om een historische vraag te beantwoorden. | LPD 12: De leerlingen beargumenteren in welke mate bronnen betrouwbaar zijn om een historische vraag te beantwoorden. |
Krachtlijn 2 - Leerplandoel 6 (D') - 6 (D) - 7 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 6: De leerlingen lichten kenmerken toe van de verschillende maatschappelijke domeinen voor westerse en niet-westerse samenlevingen uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. | LPD 6: De leerlingen lichten kenmerken toe van de verschillende maatschappelijke domeinen voor westerse en niet-westerse samenlevingen uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. | LPD 7: De leerlingen lichten kenmerken toe van de verschillende maatschappelijke domeinen voor westerse en niet-westerse samenlevingen uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. |
Krachtlijn 3 - Leerplandoel K1 (D')
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD K1 De leerlingen contextualiseren een historische bron in het licht van een historische vraag. | / | / |
Krachtlijn 3 - Leerplandoel 12 (D') - K2 (D)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
| LPD 12+ De leerlingen beoordelen de representativiteit van historische bronnen om een historische vraag te beantwoorden. | LPD K2 De leerlingen beoordelen de representativiteit van historische bronnen om een historische vraag te beantwoorden. | / |
Krachtlijn 3 - Leerplandoel 11 (D') - 11 (D) - 11 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 11 De leerlingen beoordelen de bruikbaarheid van historische bronnen om een historische vraag te beantwoorden. | LPD 11 De leerlingen beoordelen de bruikbaarheid van historische bronnen om een historische vraag te beantwoorden. | LPD 11 De leerlingen beargumenteren of historische bronnen bruikbaar zijn om een historische vraag te beantwoorden. |
Krachtlijn 2 - Leerplandoel 9 (D') - 9 (D) - 10 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 9 De leerlingen vergelijken kenmerken van bestudeerde samenlevingen in eenzelfde periode en tussen periodes. | LPD 9 De leerlingen vergelijken kenmerken van bestudeerde samenlevingen in eenzelfde periode en tussen periodes. | LPD 10 De leerlingen benoemen gelijkenissen en verschillen in kenmerken van bestudeerde samenlevingen in eenzelfde periode en tussen periodes. |
Krachtlijn 2 - Leerplandoel 8 (D') - 8 (D) - 9 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 8 De leerlingen lichten verbanden toe tussen de maatschappelijke domeinen voor westerse en niet-westerse samenlevingen uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. | LPD 8 De leerlingen lichten verbanden toe tussen de maatschappelijke domeinen voor westerse en niet-westerse samenlevingen uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. | LPD 9 De leerlingen lichten verbanden toe tussen de maatschappelijke domeinen voor westerse en niet-westerse samenlevingen uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. |
Krachtlijn 2 - Leerplandoel 7 (D') - 7 (D) - 8 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 7 De leerlingen lichten kenmerken toe van interculturele contacten tussen westerse en niet-westerse samenlevingen in de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. | LPD 7 De leerlingen lichten kenmerken toe van interculturele contacten tussen westerse en niet-westerse samenlevingen in de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. | LPD 8 De leerlingen lichten kenmerken toe van interculturele contacten tussen westerse en niet-westerse samenlevingen in de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. |
Krachtlijn 2 - Leerplandoel 5 (D') - 5 (D) - 5 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 5 De leerlingen vergelijken de courante westerse periodisering met andere periodiseringen in tijd en ruimte. | LPD 5 De leerlingen vergelijken de courante westerse periodisering met andere periodiseringen in tijd en ruimte. | LPD 5 De leerlingen benoemen gelijkenissen en verschillen tussen de courante westerse periodisering en een andere periodisering andere periodiseringen in tijd en ruimte. |
Krachtlijn 2 - Leerplandoel 4 (D') - 4 (D) - 4 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 4 De leerlingen lichten de courante westerse periodisering en enkele bijhorende scharnierpunten toe, in het bijzonder voor de middeleeuwen en vroegmoderne tijd. | LPD 4 De leerlingen lichten de courante westerse periodisering en enkele bijhorende scharnierpunten toe, in het bijzonder voor de middeleeuwen en vroegmoderne tijd. | LPD 4 De leerlingen lichten de courante westerse periodisering en enkele bijhorende scharnierpunten toe, in het bijzonder voor de middeleeuwen en vroegmoderne tijd. |
Krachtlijn 2 - Leerplandoel 3 (D') - 3 (D) - 3 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 3 De leerlingen lichten de drie dimensies van het historisch referentiekader en bijhorende structuurbegrippen toe. | LPD 3 De leerlingen lichten de drie dimensies van het historisch referentiekader en bijhorende structuurbegrippen toe. | LPD 3 De leerlingen lichten de drie dimensies van het historisch referentiekader en bijhorende structuurbegrippen toe. |
Krachtlijn 2 - Leerplandoel 10 (D') - 10 (D)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 10+ De leerlingen vergelijken bestudeerde samenlevingen uit de middeleeuwen en vroegmoderne tijd met samenlevingen uit vroegere en latere periodes. | LPD 10+ De leerlingen vergelijken bestudeerde samenlevingen uit de middeleeuwen en vroegmoderne tijd met samenlevingen uit vroegere en latere periodes. | / |
Krachtlijn 1 - Leerplandoel 2 (D) - 2 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
| / | LPD 2 + De leerlingen situeren een historische vraag in het historisch referentiekader: tijd, ruimte en de maatschappelijke domeinen. | LPD 2 + De leerlingen situeren een historische vraag in het historisch referentiekader: tijd, ruimte en de maatschappelijke domeinen. |
Krachtlijn 1 - Leerplandoel 2 (D') - K1 (D)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
| LPD 2 De leerlingen formuleren een onderzoekbare historische vraag. | LPD K1 De leerlingen formuleren een onderzoekbare historische vraag. | / |
Krachtlijn 1 - Leerplandoel 1 (D') - 1 (D) - 1 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
| LPD 1 De leerlingen beoordelen de onderzoekbaarheid van een historische vraag. | LPD 1 + De leerlingen identificeren een historische vraag. | LPD 1+ De leerlingen identificeren een historische vraag. |
Krachtlijn 5 - Leerplandoel K2 (D')
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD K2 De leerlingen identificeren historische argumenten in actuele debatten. | / | / |
Krachtlijn 5 - Leerplandoel 25-26-27 (D') - 21-22-23 (D) - 19-20-21 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 20-22 De leerlingen lichten de betekenis, de principes en de werking van de democratische rechtsstaat en hun verantwoordelijkheid daarin toe. | LPD 17-19 De leerlingen lichten de betekenis, de principes en de werking van de democratische rechtsstaat en hun verantwoordelijkheid daarin toe. | LPD 19-21 De leerlingen lichten de betekenis, de principes en de werking van de democratische rechtsstaat en hun verantwoordelijkheid daarin toe. |
Krachtlijn 5 - Leerplandoel 24 (D') - K4 (D)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 24+ De leerlingen geven gelijkenissen en verschillen aan tussen actuele en historische fenomenen uit de bestudeerde periodes. | LPD K4 De leerlingen geven gelijkenissen en verschillen aan tussen actuele en historische fenomenen uit de bestudeerde periodes. | / |
Krachtlijn 5 - Leerplandoel 23 (D') - 20 (D) - 18 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 23 De leerlingen leggen betekenissen uit die zij zelf en anderen geven aan historische fenomenen uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. | LPD 20 De leerlingen leggen betekenissen uit die zij zelf en anderen geven aan historische fenomenen uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. | LPD 18 De leerlingen leggen betekenissen uit die zijzelf en anderen geven aan actuele en historische fenomenen uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. |
Krachtlijn 5 - Leerplandoel 22 (D') - 19 (D) - 16 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 22 De leerlingen leggen collectieve herinnering uit van historische fenomenen uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. | LPD 19 De leerlingen leggen collectieve herinnering uit van historische fenomenen uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. | LPD 16 De leerlingen leggen mythevorming uit van historische fenomenen uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. |
Krachtlijn 5 - Leerplandoel 21 (D') - 18 (D) - 17 (D/A)
Domeinoverschrijdend | Domeingebonden | Dubbele finaliteit |
LPD 21 De leerlingen analyseren de invloed van de eigen standplaatsgebondenheid en die van anderen op historische beeldvorming. | LPD 18 De leerlingen analyseren de invloed van de eigen standplaatsgebondenheid en die van anderen op historische beeldvorming. | LPD 17 De leerlingen lichten de invloed toe van de eigen standplaatsgebondenheid en die van anderen op historische beeldvorming. |
30 van 38
