Hoe kun je Latijnse opschriften integreren in je les? (1)

wo 27 november 2024

In de leerplannen van de tweede en derde graad lees je bij de aandachtspunten dat je aan je leerlingen best voldoende teksten aanbiedt van verschillende auteurs, verschillende teksttypes en tekstgenres uit verschillende periodes, ook uit de niet-klassieke oudheid. Een voorbeeld van teksttypes zijn grafschriften of graffiti.

Hoe kan je Latijnse epigrafie integreren in je lespraktijk

als illustratie en uitdieping bij historische personages of gebeurtenissen;
ter vergelijking met literaire teksten van antieke auteurs;
om bepaalde aspecten van de antieke cultuur te illustreren bv. keizerlijke titulatuur of het cursus honorum;
bij het bespreken van taalevolutie of taalvariatie;
als illustratie of uitdieping van bepaalde termen bv. dictator;
bij het bespreken van erfopvolging;
als illustratie bij de bespreking van verering van goden, rituelen bij overlijden en grafopschriften;
bij de bespreking van de Romeinse geschiedenis of het Romeins politieke leven;
als link tussen archeologische vondsten en de overlevering door antieke auteurs;
bij de bespreking van de vergoddelijking van Augustus of andere keizers, keizerlijke bouwpolitiek of keizerlijke; propaganda, damnatio memoriae;
als voorbereiding voor of nabespreking van uitstappen;
...

De mogelijkheden om Latijnse epigrafie te integreren in je les zijn eindeloos. We geven hier een aantal voorbeelden.

Een religieuze opschrift uit Xanten
sla link op in klembord
Kopieer

DEAE /
HLVDANAE /
SACRVM /
C(aius) TIBERIVS /
VERVS

Aan de godin
Hludana
gewijd
Gaius Tiberius
Verus [wijdde dit]

Wat kun je doen?

Je kunt de Latijnse tekst klassikaal proberen te lezen, te ontcijferen. Je kunt de leerlingen wijzen op het gebruik van afkortingen bij opschriften. (Leerplan II LPD 21, 23 - leerplan III LPD 8).
Je kunt stilstaan bij de verering van goden en het belang van assimilisatie van lokale godheden. (Leerplan II LPD 28, 29).
Je zou kunnen stilstaan bij het gebruik van de tria nomina bij de Romeinen. (Leerplan II LPD 29, 30).
In het artikel van dit museumstuk op de blog Mainzer Beobachter wijdt Jona Lendering uit over de verwijzing naar Vrouw Holle. Interessant om met de leerlingen de denkpistes van de onderzoekers te overlopen. (Leerplan II LPD 31).
Je zou de vergelijking kunnen maken met andere grafschriften. Handige websites zijn hiervoor Museumstukken van Jona Lendering of Ubi erat lupa. (Leerplan II LPD 28).

Een ereopschrift uit de Terme di Diocleziano (Museo Nazionale Romano)
sla link op in klembord
Kopieer

M(arco) VALERIO M(arci) F(ilio) QVIRINA /
QVADRATO X VIRO /
ST LI(ti)B(us) IVD(icandis) TRIB(uno) LATICL(avio) /
LEG(ionis) III AVG(ustae) SEVIRO /
EQVITVM R(omanorum) Q(uaestori) AVG(usti) /
TRIB(uno) PL(ebis) CANDIDATO /
PRAETORI VII VIRO /
EPVLONVM

Voor Marcus Valerius Quadratus, zoon van Marcus, van de tribus Quirina, decemvir stlitibus iudicandis, tribunus laticlavius van het derde legioen Augusta,
sevir equitum Romanorum, quaestor Augusti, kandidaat tribunus plebis, praetor, septemvir van de Epulones

Wat kun je doen?

Je kunt de Latijnse tekst klassikaal proberen te lezen, te ontcijferen. Je kunt de leerlingen wijzen op het gebruik van afkortingen bij opschriften. (Leerplan II LPD 21, 23 - leerplan III LPD 8).
Je zou kunnen stilstaan bij het gebruik van de tria nomina in de Romeinse samenleving of het cursus honorum of militaire loopbaan van de Romeinen. (Leerplan II LPD 29, 30).
Je zou de vergelijking kunnen maken met andere ereopschriften, eventueel gelinkt aan de vindplaats van de opschriften verspreid over de Romeinse provincies en hun datering. Handige websites zijn hiervoor Museumstukken van Jona Lendering of Ubi erat lupa. (Leerplan II LPD 28).

Ben je benieuwd naar meer? Schrijf je in voor onze nascholingsdag In steen gebeiteld. Latijnse epigrafie in de klas op 12 februari 2025 in Hasselt.

Nieuwsoverzicht

Grieks - 2de graad - D-finaliteit

Latijn - 2de graad - D-finaliteit

Grieks S - 3de graad - D-finaliteit

Latijn S - 3de graad - D-finaliteit