Via de AI-verordening (ook wel de AI Act genoemd) wil de Europese Unie het gebruik van artificiële intelligentie reguleren. Deze wet is juridisch bindend en heeft als doel om AI in Europa veilig, mensgericht en betrouwbaar toe te passen. Ook het onderwijs moet hiermee rekening houden.
Hoewel de AI Act geen specifieke leeftijdsgrenzen oplegt voor het gebruik van AI-systemen, benadrukt ze wel het belang van verantwoord gebruik en AI-geletterdheid. Scholen die AI inzetten, worden geacht hun personeel én andere gebruikers (zoals leerlingen) op een correcte manier te begeleiden in het gebruik ervan.
Daarnaast wijst UNESCO (bladzijde 21 van de Guidance for generative AI in education and research - UNESCO Digital Library) erop dat de meeste generatieve AI-tools ontwikkeld zijn voor volwassenen, en vaak onvoldoende afgestemd zijn op de ontwikkelingsnoden van kinderen en jongeren. De inhoud die AI genereert, kan onnauwkeurig zijn of onvoldoende pedagogisch gefilterd. Daarom adviseert UNESCO om bij het gebruik van AI in het onderwijs leeftijdsbeperkingen en begeleiding te voorzien, met bijzondere aandacht voor jonge leerlingen.
Bovendien leggen veel aanbieders van AI-tools in hun eigen gebruiksvoorwaarden vast dat hun diensten niet toegankelijk zijn voor kinderen onder de 13 jaar, tenzij met ouderlijke toestemming. Voor jongeren tussen 13 en 18 jaar kan ook ouderlijke toestemming vereist zijn, afhankelijk van de tool.
Bij het gebruik van AI moeten we ook rekening houden met de privacywetgeving. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (GDPR) legt geen leeftijdsgrens op voor het gebruik van AI op zich, maar bepaalt wél vanaf welke leeftijd een kind toestemming kan geven voor de verwerking van persoonsgegevens via online diensten. In België ligt die grens op 13 jaar. Voor kinderen jonger dan 13 is ouderlijke toestemming vereist wanneer AI-tools persoonsgegevens verwerken en het gebruik ervan niet onder de onderwijsopdracht van de school valt.
Jullie merken dat we in verband met het gebruik van AI door minderjarigen dus rekening moeten houden met een aantal (reglementaire) kaders.
In ons model van schoolreglement voor het basisonderwijs formuleerden we dat het gebruik van artificiële intelligentie verboden is onder de leeftijd van 13 jaar.
Er wordt ons gesignaleerd dat de passage in het schoolreglement basisonderwijs te streng is. Met toestemming van de ouders kan het immers wel. Dit leiden we onder meer af uit het advies van Unesco en de info op de website van Kenniscentrum Digisprong.
We willen daarom verduidelijken dat:
In de praktijk zullen de gebruikersvoorwaarden van de (meeste) AI-tools het niet toestaan dat een kind jonger dan 13 jaar een eigen AI-account aanmaakt.
We kozen voor een korte passage in het schoolreglement om het niet nodeloos ingewikkeld te maken en geen lange tekst en uitleg te moeten geven. Bovendien gaat het louter om een tekstsuggestie.
Aangezien deze passage blijkbaar weerstand oproept bij ouders lijkt het ons niet aangewezen ze in die vorm aan te houden. We leggen de verantwoordelijkheid best helemaal bij de ouders zelf.
Daarom schrappen we volledig onze tekstsuggestie in verband met het gebruiken van artificiële intelligentie bij het maken van huiswerk. Indien je als school wil verbieden dat artificiële intelligentie wordt gebruikt bij het maken van huiswerk (ook al gebeurt dit onder toezicht en begeleiding van een volwassene), dan kan je dat uiteraard vermelden in de opgave van het huiswerk of in het huiswerkbeleid van de school.
We proberen de richtlijnen en verdere evoluties op de voet op te volgen en hopen dat er snel meer duidelijkheid komt in deze regelgeving. We zullen indien nodig onze visie en tekstsuggesties aanpassen aan nieuwe evoluties.
