Opnieuw nemen meer directeurs deel aan een opleiding van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Zowel in het basis- als secundair onderwijs zijn er meer deelnemers dan vorig jaar. Op vier jaar tijd volgen 58% meer directeurs de opleiding, van 494 in schooljaar 2020-21 naar 781 in 2024-25.
“Een schooldirecteur is de kapitein van het schip: een belangrijke en mooie job, maar met veel uitdagingen. Een goede opleiding en vorming is daarom noodzakelijk. We zijn tevreden dat die aanslaat, maar tegelijk ook bezorgd omdat de nood aan bijscholing groter blijkt dan het aanbod. We hopen dat de volgende Vlaamse regering deze initiatieven structureel ondersteunt, ten bate van de onderwijskwaliteit”, zegt Bruno Vanobbergen, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen.
Net zoals bij het lerarentekort heeft het onderwijs nood aan meer en goed geschoolde directeurs. Het tekort groeit gestaag: in juli 2024 meldde de VDAB 113 openstaande vacatures. Dat is meer dan dubbel zo veel dan vijf jaar eerder. Sinds 2021 beschouwt de VDAB schooldirecteur als een knelpuntberoep. De job wordt bovendien steeds complexer. Een directeur moet van alle markten thuis zijn als specialist in pedagogische processen, personeelsbeleid, onderwijsregelgeving, infrastructuur, gelijke kansen, digitalisering…
In haar recente rapport beklemtoont de Commissie van Wijzen de cruciale rol van professioneel schoolleiderschap voor het creëren van sterke scholen en een hoge onderwijskwaliteit. Het belang van sterke directeurs en een professioneel leiderschapsteam kan daarin nauwelijks overschat worden.
“Ik maakte de sprong naar directeur omdat ik wil bijdragen aan kwaliteitsvol onderwijs, kinderen helpen groeien en vooral samen school maken met een sterk team”, zegt Katrien Dekeyser, directeur VBS Klim-Op in Holsbeek. “De opleiding biedt hierbij de nodige ondersteuning bij aspecten zoals leiderschap, reglementering en personeelsbeleid. Maar wat ik ook belangrijk vind en al heb mogen ondervinden, is dat je een groep van gelijkgestemden vindt, waar je terecht kan bij elkaar met vragen of moeilijkheden en hierover samen kan reflecteren. Een hecht vangnet, dus.”
“Als beginnende directeur is de directeursopleiding een must om te volgen. De job is zo gevarieerd waardoor een degelijke ondersteuning nodig is”, zegt Geert Barbry, directeur van het Sint-Bernarduscollege in Nieuwpoort. “Je krijgt er niet alleen een goede opleiding en vorming in alle materies die je als directeur nodig hebt, je bouwt er ook een enorm netwerk met andere directeurs op waarmee je informatie en ervaringen kan delen.”
Tabel: openstaande directievacatures in juli (bron: VDAB)
Jaar
2019
2020
2021
2022
2023
2024
Vacatures
54
61
85
90
92
113
Tabel: Deelnemers directieopleidingen Katholiek Onderwijs Vlaanderen
20-21
21-22
22-23
23-24
24-25
Totaal deelnemers
basisonderwijs (ProfS)
318
360
408
452
491
secundair onderwijs (CVA)
176
206
245
274
290
samen
494
566
653
726
781
Eerstejaars
basisonderwijs (ProfS)
123
154
161
175
184
secundair onderwijs (CVA)
59
100
100
100
114*
samen
182
254
259
273
298
* 100 is de maximumcapaciteit van CVA. Dit schooljaar werd een vijfde groep opengesteld.
Katholiek Onderwijs Vlaanderen biedt driejarige directieopleidingen aan voor startende directeurs in het basisonderwijs en in het secundair onderwijs. Voor het basisonderwijs doet de netwerkorganisatie dat al twintig jaar in eigen beheer (ProfS), voor het secundair onderwijs in samenwerking met CVA (Centrum voor Andragogiek) van de Universiteit Antwerpen.
“De opleidingen komen tegemoet aan de vaardigheden die directies nodig hebben en zijn zo een goede weergave van waar directeurs vandaag voor staan”, zegt Peter Op ’t Eynde, directeur van de dienst School- en kwaliteitsontwikkeling van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. “We helpen onze directeurs een onderbouwde pedagogische visie te ontwikkelen en de onderwijskwaliteit in hun school te verhogen. Ze leren innovatieve en veranderingsprocessen in hun school op te zetten en te ondersteunen. Directeurs leren hun personeelsbeleid vorm te geven en hun leraren te coachen en ondersteunen. Er is ook aandacht voor het financieel en logistiek beleid van hun school, en het opbouwen van sterke relaties met ouders en andere partners rond de school.”
De opleiding voor het basisonderwijs wordt vanaf schooljaar 2025-26 een gecertificeerde postgraduaatsopleiding, in samenwerking met de katholieke hogescholen en KU Leuven. De opleiding zal aangeboden worden op verschillende locaties, gespreid over heel Vlaanderen. De complementaire expertise van de katholieke hogescholen, KU Leuven en Katholiek Onderwijs Vlaanderen staat garant voor een kwaliteitsvolle en praktijkgerichte opleiding.
