In het basisonderwijs stellen we vast dat de resultaten voor leesbegrip laag liggen: slechts 16% van de leerlingen bevindt zich in de hoogste vaardigheidsniveaus A en B. Ook voor het oplossen van wiskundige problemen vinden we slechts 10% in A en B terug. Beter nieuws is er voor meetkunde en getalbegrip: meer dan de helft van de leerlingen geraakt in A en B.
In het secundair onderwijs haalt 67% de eindtermen van de A-stroom en 55% de eindtermen van de B-stroom voor leesbegrip, en 13 % de eindtermen van A-stroom en 21 % de eindtermen van de B-stroom voor het oplossen van wiskundige problemen.
Aan de slag
Samen met onze scholen zetten we met de pedagogische begeleiding onze inspanningen voor onder andere Nederlands en wiskunde onverminderd voort. Onze pedagogische begeleiding besteedt bijvoorbeeld extra aandacht aan wiskunde in de B-stroom. In de leerplannen hebben we aandacht voor taal in andere vakken dan Nederlands, zodat kwetsbare leerlingen de abstracte schooltaal beter begrijpen. Onze intensieve leestrajecten voor de basisschool zetten we door, net als het probleemoplossend denken voor wiskunde in het basisonderwijs.
Voorts houden we het lerarentekort, de grootste bedreiging voor de onderwijskwaliteit, hoog op de agenda. In nauw overleg met onze directies en besturen formuleren we regelmatig beleidsvoorstellen om het probleem structureel aan te pakken waarbij we zowel nieuwe leraren willen aantrekken als beter zorgen voor de leraren die er zijn.
Dankzij doorgedreven onderzoek op onze eigen Vlaanderenbrede IDP-toetsen houden we, in samenwerking met onderwijseconoom Kristof De Witte (KU Leuven), de vinger nauwgezet aan de pols. Zo meten we wetenschappelijk onderbouwd de impact van het lerarentekort en de coronapandemie en toonden de laatste resultaten van begin 2024 de eerste tekenen van een kentering.
We ondersteunen directieteams om een onderwijskundig beleid uit te bouwen dat de lat voor kwaliteitsvol onderwijs voor elke leerling hoog legt. We zetten daarbij in op data-geïnformeerde kwaliteitsontwikkeling en het opzetten van een gericht loopbaan- en professionaliseringsbeleid voor leraren.
Evalueer ook het meetinstrument
Tegelijk roepen we op om ook de toetsen zelf nog eens grondig te bekijken. Een meetlat werkt maar als die correct meet. Zo is een belangrijk element van centrale toetsen het bepalen van ‘cesuren’: behalen leerlingen de doelen zoals verwacht? Volgens PISA telt Vlaanderen 15% toppresteerders in het oplossen van wiskundige problemen, volgens de Vlaamse Toetsen zou slechts 13% van leerlingen in de A-stroom de bijhorende eindtermen halen. Dat lijkt te suggereren dat onze minimumdoelen in Vlaanderen op een hoger niveau worden gelegd dan de PISA-erkenning voor 'toppresteerders'. Dat doet minstens de wenkbrauwen fronsen. We krijgen van onze scholen die sterk scoren op Wiskundeolympiades reacties dat ze het bij de centrale toets wiskunde net slecht doen. Ook dat baart zorgen.
Zoals afgesproken in het decreet is het belangrijk dat de Vlaamse Toetsen goed worden geëvalueerd. We pleiten ervoor dat zowel de toetsen als het toetsproces grondig bekeken worden door een panel van onafhankelijke wetenschappers. Bij zo’n evaluatie hoort ook de afwikkeling: scholen zitten momenteel met vragen hoe ze met de publieke bekendmaking van deze resultaten aan de slag moeten, zonder bijkomende interpretatiesleutels en dan nog op het moment dat ze net aan hun deliberaties beginnen.
Wat zijn jouw ervaringen met de Vlaamse Toetsen? Zit je nog met vragen of bedenkingen naar aanleiding van de eerste resultaten? Laat het ons dan weten via vlaamsetoetsenbao@katholiekonderwijs.vlaanderen of vlaamsetoetsenso@katholiekonderwijs.vlaanderen.
