Hoe de opgedane inzichten meenemen meenemen naar jouw praktijk?
‘Start met teamteaching’: wat werkt in de professionalisering van leraren en scholen die teamteachen?
Door teamteaching staan leraren sterker voor de klas en kunnen ze beter inspelen op de leerlingendiversiteit. Meer en meer scholen kiezen er dan ook voor. Maar hoe kan je van teamteaching een succesverhaal maken voor leerlingen en leerkrachten? Met die vraag ging het ESTAFETT-team aan de slag: we onderzochten wat teamteachers nodig hebben aan professionalisering en begeleiding voor een succesvolle implementatie.
Nieuwsgierig naar de effectiviteit van een professionaliseringstraject voor startende teamteachers? Op zoek naar een onderbouwde houvast om scholen en leerkrachten te begeleiden bij teamteaching? Dan is deze masterclass iets voor jou.
Na deze masterclass ken je de belangrijkste bouwstenen van het professionaliseringstraject Start met teamteaching (cf. ontwerpprincipes), heb je inzicht in de effectiviteit van het traject (cf. tevredenheid, bruikbaarheid) en weet je welke ondersteunende en belemmerende factoren een rol spelen bij het begeleiden van schoolteams die starten met teamteaching.
Professionalisering van schoolleiders binnen een professioneel continuüm
Melissa Tuytens is als onderwijspedagoge sinds 2006 werkzaam aan de Vakgroep Onderwijskunde van de UGent. In 2012 behaalde ze een doctoraat. Haar doctoraatsonderzoek handelde over de implementatie van leerkrachtevaluaties in het Vlaamse secundaire onderwijs. Haar onderzoeksinteresses situeren zich dan ook op het vlak van personeelsbeleid in scholen, de rol van de schoolleider en schoolbeleid in het algemeen. Van 2016 tot 2020 was ze adjunct-coördinator van het Steunpunt voor Onderwijsonderzoek (SONO) waarbinnen ze eveneens onderzoek voerde naar de integratie van personeelsbeleid en strategisch schoolbeleid binnen basis- en secundair onderwijs. Vanaf september 2020 is ze aangesteld als docent binnen de vakgroep Onderwijskunde.
Leidinggeven aan een school is een uitdagende én omvangrijke opdracht. Een goede opleiding én professionalisering van schoolleiders is dan ook cruciaal. Binnen deze workshop wordt stilgestaan bij belangrijke kenmerken en randvoorwaarden voor de vorming van schoolleiders op basis van onderzoek. Er wordt eveneens stilgestaan bij het kernprofiel van schoolleiders als basis voor vorming.
Inzicht verwerven en reflecteren over:
Onze professionaliseringsaanpak duurzame schoolontwikkeling
Kristel Vanhoyweghen was meer dan 20 jaar leraar en lerarenopleider. Als medeauteur van het boek "Wijze Lessen' en didactisch expert bij het Expertisecentrum voor Effectief Leren (ExCel) van Thomas More Hogeschool koppelt ze de meest recente wetenschappelijke inzichten omtrent formatieve evaluatie en feedback aan praktijkvoorbeelden waar je meteen mee aan de slag kan.
Onderwijskundig beleid voeren met effect tot op de klasvloer.
Professor Wouter Schelfhout is verbonden aan de Antwerp School of Education, Faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Antwerpen. Hij heeft een rijke ervaring in onderwijs: als leerkracht economie, als pedagogisch directeur, als docent en doctoraal onderzoeker aan KU Leuven, als onderwijsinspecteur en momenteel als hoogleraar, lerarenopleider in combinatie met onderzoek. Zijn onderzoek focust op het optimaliseren van onderwijsleerprocessen, school- en professionaliseringsbeleid en schoolontwikkeling.
Een schoolleider staat voor heel wat taken en uitdagingen, waarbij beroep wordt gedaan op een sterk responsief vermogen inspelend op uitdagingen en evoluties in de samenleving. Het voeren van onderwijskundig beleid vormt hierbij een kerntaak. Maar wat houdt dit in en hoe krijg je onderwijskundig beleid tot op de klasvloer? In deze brainstormsessie werken we aan inzicht in verschillende bepalende factoren, hun onderlinge wisselwerking en de mogelijke rol van de pedagogische begeleider hierbij.
Het OK-kader als hefboom voor onderwijskwaliteit!?
Jan Vanhoof is als hoogleraar verbonden aan het Departement voor Onderwijs- en Opleidingswetenschappen (Faculteit Sociale Wetenschappen) van de Universiteit Antwerpen. Hij is er actief binnen de onderzoeksgroep EduBROn. Zijn onderzoeksactiviteiten richten zich op kwaliteitszorg en schoolbeleid en in het bijzonder op de geïnformeerde beleidsvoering door scholen.
Wat vind jij van het referentiekader onderwijskwaliteit (OK)? Heeft het kader voldoende de weg naar de school en klas gevonden? Waarom wel, of net niet? In deze sessie kan je jouw beeld over de functionaliteit van het referentiekader aftoetsen aan hoe schoolleiders en leerkrachten hierover denken. Met als doel begeleidingspraktijken hier nog meer op af te stemmen.
De kracht van samen onderzoek doen met uitdagende vraagstukken
Doorheen de jaren ging Vicky als onderzoekende lerarenopleider samen met het werkveld op zoek naar de wijze waarop een partnerschap tussen scholen en een lerarenopleiding via praktijkonderzoek kan bijdragen aan de continue professionele ontwikkeling van zowel student-leerkrachten, ervaren leerkrachten en lerarenopleiders. Na ongeveer acht jaar samen zoeken naar antwoorden schrijft Vicky in 2020 de laatste zin van haar proefschrift Inside stories of collaborative teacher research teams: 'Laat dit model niet het laatste hoofdstuk van boek zijn, maar doorsijpelen in de praktijk van elke school' (p. 302). Dit eindpunt is de start van een zoektocht naar de invloed van onderzoekende school in de grootstedelijke onderwijscontext en de wijze waarop we een onderzoekende schoolcultuur via onderzoekend gedeeld leiderschap kunnen installeren en borgen.
In deze sessie ontdekken we hoe je als begeleider de rol kunt opnemen van bruggenbouwer tussen wetenschap, data en praktijk, en zo teams ondersteunt in het creëren van evidence-informed onderwijs. We analyseren het verhaal van drie teams die voor het eerst onderzoek gebruiken om aan de slag gaan met uitdagende vraagstukken in hun context. We bestuderen de turbulenties die leiden tot doorbraken en trekken lessen uit de resultaten, waarbij we de transfer maken naar jouw rol als begeleider.
Effectieve strategieën om leraren op te leiden voor een digitaal tijderk: van denken tot doen
Jo Tondeur studeerde in 1996 af als leraar secundair onderwijs en werkte in verschillende Brusselse scholen. Na zijn studies pedagogische wetenschappen startte hij een doctoraatsonderzoek over ICT-integratie in onderwijs. Momenteel werkt hij als onderwijstechnoloog en lerarenopleider aan het Multidisciplinair Instituut Lerarenopleiding (MILO) van de VUB. Het meeste van zijn onderzoek gaat over de relatie tussen professionalisering en onderwijsinnovatie en -technologie.
Hoe kunnen we leraren opleiden in het teken van digitale technologie? We besteden eerst aandacht aan Technological Pedagogical Content Knowledge Model of kortweg TPACK (waartoe leiden we op?) en het Synthesize Qualitative Data (SQD-model) (wat zijn effectieve strategieën?). Vervolgens bespreken we de werking van teacher design teams, een mogelijke toepassing van deze twee modellen. Het is een manier van professionaliseren waarbij alle SQD-strategieën worden geïntegreerd in het teken van TPACK. Een teacher design team bestaat uit een groep van ongeveer vier tot zes leraren die gezamenlijk curriculummaterialen (her)ontwerpen, in dit geval ICT-rijke lessen. De kernactiviteit van dergelijke design teams is het ontwerpen van bruikbare curriculummaterialen (lessen, lessenreeksen, projecten, etc.).
Titel
biografie
Evidence-informed aan de slag binnen jouw pedagogische begeleiding
Emmelien Merchie is wetenschappelijk medewerker bij Leerpunt. Daarvoor werkte ze 15 jaar aan de Universiteit Gent, waar ze verschillende rollen vervulde en expertise opdeed in onderwerpen zoals taal- en taaldidactiek, professionalisering, en kwaliteitszorg. Ze werkte als (post)doctoraal onderzoeker, projectcoördinator, docent in de opleiding pedagogische wetenschappen en educatieve master, en als beleidsmedewerker.
Maak kennis en ga aan de slag met de materialen van Leerpunt! Tijdens deze Masterclass leer je navigeren door de website, toolkit en leidraden van Leerpunt waardoor je zowel de inhoud zal ontdekken als inzicht krijgt in onze werking, kwaliteitscriteria en de toepassing hiervan binnen de Vlaamse onderwijscontext. Na afloop ben je geïnspireerd om evidence-informed aan de slag te gaan binnen jouw begeleidingspraktijk.
Het leerklimaat als motor voor duurzame professionele ontwikkeling
Simon Beausaert is hoogleraar leren en ontwikkelen in organisaties aan de Universiteit Maastricht. Zijn onderzoek richt zich op het strategisch ondersteunen van levenslang leren op de werkplek en de rol van de bredere context. Samen met doctoraatsstudenten doet hij onderzoek naar onderwerpen als leerklimaat, leiderschap, ontwikkelgesprekken en coaching, duurzame inzetbaarheid en innovatie en creativiteit. Simon was jaren de opleidingsdirecteur van de masteropleiding Learning and Development in Organisations en coördineerde de Learning Academy van de business school, verantwoordelijk voor de professionele ontwikkeling van het onderwijzend personeel. Hij wordt regelmatig door bedrijven en scholen geraadpleegd voor zijn expertise op het gebied van strategisch leer- en ontwikkelbeleid alsook het pedagogisch ondersteunen van docenten hoger onderwijs.
Deze masterclass verkent hoe leerkrachten zich professioneel ontwikkelen en welke factoren daarbij een rol spelen. We belichten het belang van een ondersteunend leerklimaat binnen de school en onderzoeken hoe dit bijdraagt aan duurzame groei. Daarnaast kijken we naar de rol die de pedagogisch begeleider zou kunnen spelen in het creëren en versterken van een warm en stimulerend leerklimaat, zodat professionele ontwikkeling duurzaam en betekenisvol wordt.
Na deze sessie heb je kennis over:
Hoe kan je jezelf en anderen zo goed mogelijk motiveren in je begeleiding?
Anja Van den Broeck is professor werkmotivatie aan de KU Leuven. Ze publiceerde tal van wetenschappelijke studies in de meest gerenommeerde tijdschriften rond arbeidspsychologie en management. Ze vertaalt met veel passie wetenschappelijke inzichten naar organisaties en het ruimere publiek. Ze is co-auteur van het boek ‘Motiveren zonder controleren, aan de slag met de zelfdeterminatietheorie op de werkvloer!”
In deze sessie duiken we in de zelfdeterminatietheorie (ZDT) en ontdekken we wat die betekent voor de praktijk. Je leert niet alleen inzicht krijgen in je eigen motivatie en hoe je die kan versterken, maar ook hoe je anderen effectief kan begeleiden naar duurzame verandering. We verkennen hoe je met de juiste aanpak de motivatie van anderen kan aanboren, zodat zij gemotiveerder worden - vanuit zichzelf- om hun gedrag aan te passen. Daarbij kijken we zowel naar een algemene begeleidingsstijl als naar manieren om in een concreet project of gesprek aan de slag te gaan. We vertrekken vanuit wetenschappelijke inzichten om te komen tot concrete handvaten om motivatie doelgericht te versterken.
Begeleiden & onderzoek: Hoe Lesson Study leerkrachten in de B-stroom op weg zet naar effectiever leesonderwijs.
Soetkin startte als leerkracht in het secundair onderwijs. Vervolgens werkte ze bij Katholiek Onderwijs Vlaanderen, als beleidsmedewerker en pedagogisch begeleider. Momenteel werkt ze bij Provinciaal Onderwijs Vlaanderen als pedagogisch begeleider en doctoreert ze aan de Universiteit Gent onder de vleugels van Hilde Van Keer.
Steven startte eveneens als leerkracht in het secundair onderwijs. Momenteel werkt hij als pedagogisch begeleider bij Provinciaal Onderwijs Vlaanderen en bij Lesson Study Vlaanderen als pedagogisch begeleider.
Leesonderwijs in Vlaanderen staat voor uitdagingen, waarbij de rol van de leerkracht cruciaal is en verder versterkt kan worden. Deze studie onderzoekt de impact van lesson study als begeleidingsmethode voor leerkrachten Nederlands en PAV in de B-stroom, met als doel het verbeteren van het leesonderwijs.
Vier scholen namen deel aan dit multiple case study-onderzoek, waarbij vier belangrijke aspecten werden onderzocht aan de hand van wetenschappelijke kaders. De kennis van leerkrachten over leesbegrip, hun overtuigingen over het niveau van hun leerlingen en de onderliggende redenen daarvoor, hun kennis over leesbegripsinstructie en hun gevoel van zelfbekwaamheid (self-efficacy) werden onder de loep genomen.
Data werd verzameld aan het begin en einde van het onderzoek via semi-gestructureerde groepsinterviews, die vervolgens getranscribeerd en geanalyseerd werden middels thematische analyse.
In deze masterclass maak je kennis met de resultaten van dit onderzoek en de inzichten die het biedt voor de praktijk bij het versterken van leerkrachten.
Na deze sessie:
