De leerlingen stellen historische vragen over historische en actuele gebeurtenissen, personen en processen.
Leerlingen die zelf een historische vraag kunnen formuleren, zetten een belangrijke stap richting zelfstandig historisch denken. Historische vragen zijn immers de motor van historisch denken. Zelf vragen mogen formuleren verhoogt ook de betrokkenheid en motivatie van de leerlingen. Tot slot krijg je als leraar inzicht in de interesses van leerlingen en kun je daar op die manier daar op inspelen.
1. Je kunt leerlingen zelf historische vragen laten stellen vanuit hun nieuwsgierigheid.
2. Je kunt andere grafische vormen gebruiken.
We verwijzen hiervoor graag naar de tools op de site www.canva.com.
3.Werk met exit tickets waar leerlingen de kans krijgen om een vraag te stellen over de geziene leerstof.
Dat hoeft niet noodzakelijk een historische vraag te zijn, maar aangezien je dit verbindt met een lesmoment zullen de leerlingen wellicht tot historische vragen komen. Je kunt trouwens hun vragen dan gebruiken om te werken aan leerplandoel 1.
Voorbeeld 1
Voorbeeld 2
4. Een placemat om historische vragen te laten verzamelen.
Je kunt dit in twee richtingen gebruiken: in de centrale rechthoek een thema noteren waarrond vier leerlingen elk in een zone een of meerdere vragen noteren. Je kunt ook de centrale ruimte vrijlaten, leerlingen opdragen om vragen te bedenken rond een thema en dan in overleg de historische vragen centraal laten noteren.
5. Als tussenstap in een lessenreeks: Laat de leerlingen een historische vraag in het historisch referentiekader plaatsen (zie leerplandoel 2) en hen dan laten nadenken welke vraag of vragen je nog kunt stellen om meer te weten te komen over een bepaald onderwerp of het vervolg. Je kunt dit opnieuw doen via een ‘vraagboom’, maar dan een lege versie.
6. Een handige manier om leerlingen tot historische vragen te brengen is het in vraag stellen van feitelijke uitspraken:
hoe weten we dat en hoe bewijzen we dat? Je focust dan meer op de wetenschappelijke methode maar je stimuleert ook het inzicht dat geschiedenis een wetenschap is die opgebouwd is met argumenten. Leerlingen zijn voor dit soort vragen gevoelig, ze demonstreren daarmee hun groei naar zelfstandig kritisch denken. Belang hierbij van explicit teaching!
Stel dat je meegeeft dat de middeleeuwers vooral landbouwers waren. Door leerlingen te stimuleren om te vragen hoe we dat weten, kun je verwijzen naar archeologische vondsten, miniaturen, geschreven bronnen, … en daaruit afgeleide hypothesen.