Eén bron is geen bron: het is een gouden regel in de historische kritiek. Waar mogelijk moet je informatie altijd aftoetsen bij andere bronnen. Dit bevordert meteen het kritisch denken van leerlingen.

Leerlingen vergelijken twee of meer historische bronnen die bruikbaar zijn om een zelfde historische vraag te beantwoorden. Ze doen dit opnieuw rekening houdend met het redeneren over de bronnen.

• Zoals bij de andere doelstellingen vertrekt de analyse altijd vanuit een historische vraag.
• Opnieuw komen het redeneren over en het redeneren met bronnen samen. Het is dus niet de bedoeling om alleen een inhoudelijke vergelijking te maken. De doelstelling zegt niets over de mate van ondersteuning die leerlingen krijgen bij het vergelijken. Op die manier kan je dit doel afstemmen op je doelpubliek.
• Het vergelijken van bronnen is traditioneel een zwak punt in het Vlaamse geschiedenisonderwijs. Bronnen worden meestal functioneel ingezet om de inhoud van de les te ‘ontdekken’. De analyse blijft dan beperkt tot het inhoudelijk lezen van één bron. Deze doelstelling vraagt dus een nieuwe aanpak. Zogenaamde ‘graphic organizers’, ondersteunende schema’s, kunnen leerlingen op weg helpen om de vergelijking te maken.
• Het is niet gemakkelijk om bronnen over hetzelfde onderwerp uit de bestudeerde periodes te vinden. Een goed vertrekpunt zijn thema’s waarover onduidelijkheid of discussie bestaat in de geschiedschrijving. Dat komt vaak omdat er bronnen zijn die een verschillende kijk geven.
• Je kunt rijk bronnenmateriaal vinden via:
• https://sheg.stanford.edu/history-lessons: een project van de Stanford History Education Group die kant-en-klare lessen heeft uitgewerkt waarin leerlingen telkens verschillende bronnen vergelijken.
• https://sourcebooks.fordham.edu/ancient/asbook.asp: een Engelstalige site met verwijzing naar digitaal beschikbare (Engelstalige) bronnen, geclusterd per thema.
• De VVLG werkt aan een nieuwe website waarop bronnenfiches aangeboden zullen worden.

Je kunt werken met zinnen die de leerlingen moeten aanvullen en die hen aanzetten om bronnen te vergelijken.

• De auteur gaat (niet) akkoord met…
• Deze documenten zijn het allemaal (niet) eens over…
• Een ander document dat we kunnen onderzoeken zou … zijn
• Je kunt werken met graphic organizers:

Venndiagrammen kunnen opnieuw een handig grafisch hulpmiddel bieden om tot een analyse te komen. Wat hebben bron A en bron B gemeenschappelijk, wat vermeldt alleen bron A en bron B dat ons toelaat om de historische vraag te beantwoorden?

Een voorbeeld van een graphic organizer uit een les van de Stanford History Education Group

Oordeel: wat voor een leider was Augustus?